Τα πολλά πρόσωπα της πιθανής νέας πρωθυπουργού της Ιταλίας

Ποια είναι πραγματικά η Τζόρτζια Μελόνι; Μια δημαγωγός της Ακροδεξιάς; Μια συντηρητική που επιμένει στις οικογενειακές αξίες; Μια ένθερμη υπερασπίστρια της Ουκρανίας; Ή μήπως μια απειλή για την Ε.Ε. σε μία από τις ασταθέστερες φάσεις της;

Η Μελόνι έχει την ικανότητα να παρουσιάζει διαφορετικά πρόσωπα στο εσωτερικό και το εξωτερικό στην προσπάθειά της να διαμορφώσει μια διακριτή ταυτότητα ως πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιταλίας, εφόσον οι προβλέψεις επαληθευτούν και οι εκλογές της Κυριακής στην Ιταλία οδηγήσουν στη νίκη του δεξιού συνασπισμού του οποίου ηγείται το κόμμα Αδέλφια της Ιταλίας.

Ρίχνοντας μια ματιά στη δεξαμενή των απωθητικών χαρακτήρων στο δεξί άκρο της ιταλικής πολιτικής ζωής, το καλύτερο που μπορεί να ειπωθεί για τη Μελόνι είναι ότι δεν είναι ο Ματέο Σαλβίνι της Λέγκας, το άστρο του οποίου άρχισε να δύει όταν άρχισε να προβάλλει εκείνο της Μελόνι, με την οποία συνεργάζεται στον σημερινό συνασπισμό. Ευτυχώς για τις Βρυξέλλες -που θα πρέπει να παρουσιάσουν ενωμένο μέτωπο απέναντι στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία αντιμετωπίζοντας επίσης τις σαρωτικές αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας-, η Μελόνι δεν συμμερίζεται τη συμπάθεια του Σαλβίνι για το Κρεμλίνο (αμφότεροι έχουν μαλακώσει τον ευρωσκεπτικισμό τους, κάτι στο οποίο βοήθησαν τα 200 δισεκατομμύρια του ταμείου διάσωσης της Ε.Ε. για τον κορωνοϊό). Ούτε επιβαρύνεται με το αμφιλεγόμενο παρελθόν του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, στις κυβερνήσεις του οποίου υπηρέτησε και το κόμμα του οποίου, το Forza Italia συμπληρώνει τον δεξιό συνασπισμό. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν

ακόμα πολλές επιφυλάξεις για τη Μελόνι, ιδιαίτερα τη στιγμή που ένα κύμα ακροδεξιών κομμάτων απολαμβάνει ανησυχητικής επανάκαμψης σε όλη την Ευρώπη.

Αποκαλεί τον εαυτό της ως κεντροδεξιά συντηρητική, αλλά έχει αρνηθεί να διαρρήξει τους δεσμούς με τις ρίζες του κόμματος του οποίου η σημαία εμφανίζει τη φασιστική φλόγα. Η Μελόνι τάσσεται υπέρ ναυτικών αποκλεισμών που θα εμποδίζουν τους μετανάστες να φτάνουν στην Ιταλία από τη Βόρεια Αφρική και χρησιμοποιεί φράσεις όπως «Ναι στη φυσική οικογένεια, όχι στα λόμπι των ΛΟΑΤΚΙ». Από την πλευρά της, η Μελόνι χλευάζει την επιμονή των αντιπάλων της να την κατηγοριοποιήσουν. Για στρατηγικούς λόγους, προφανώς, έχει μέχρι τώρα παρουσιάσει μετριοπαθές πρόσωπο στην προεκλογική της εκστρατεία, καθώς η βασική ανησυχία των ψηφοφόρων είναι το κόστος ζωής, όχι η μετανάστευση.

Ενα μέρος της λαϊκής απήχησής της, πέρα από τον ξεκάθαρο πολιτικό της λόγο, οφείλεται στο ότι θεωρείται κάτι νέο. Σε αντίθεση με τον Σαλβίνι, αρνήθηκε πεισματικά να συμμετάσχει στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Μάριο Ντράγκι, του απερχόμενου πρωθυπουργού και πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η άλλη πλευρά του νομίσματος είναι η έλλειψη εμπειρίας της σε μια περίοδο κατά την οποία η αξιοπιστία της Ιταλίας τόσο απέναντι στις Βρυξέλλες όσο και τις χρηματαγορές έχει ζωτική σημασία.

Ο Ντράγκι μπόρεσε να διαπραγματευτεί ένα πακέτο διάσωσης ύψους 200 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο όμως συνδέεται με μεταρρυθμίσεις όπως θα είναι και το νέο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων για τη μείωση του κόστους δανεισμού υπερχρεωμένων χωρών όπως η Ιταλία. Το εκλογικό πρόγραμμα του κόμματος υπονοεί ότι θα

προσπαθήσει να επαναδιαπραγματευτεί ορισμένους από αυτούς του όρους. Θα έπρεπε όμως να το ξανασκεφτεί. Η Μελόνι φαίνεται να κατανοεί ότι η επιτυχία της συνδέεται με την οικονομική σταθερότητα της Ιταλίας και γι’ αυτό τάσσεται υπέρ -προς το παρόν τουλάχιστον- της δημοσιονομικής υπευθυνότητας. Πολλά θα εξαρτηθούν από την επιλογή της για τη θέση του υπουργού Οικονομικών -ένας ρόλος που συχνά ανατίθεται σε τεχνοκράτες- όπως και για τα χαρτοφυλάκια των υπουργείων Εξωτερικών και Ενέργειας.

Αποτελεί καταδίκη για την πολιτική τάξη της Ιταλίας ότι έφτασε μέχρι εδώ: μια επιλογή μεταξύ Δημοκρατίας και αξιοπιστίας. Παρ’ όλες τις τεχνικές γνώσεις του Ντράγκι, η Ιταλία δεν μπορούσε να κυβερνάται επ’ αόριστον από τεχνοκράτες. Το γεγονός ότι η Μελόνι θα μπορούσε να γίνει η πρώτη πρωθυπουργός που εκλέγεται ως ηγέτης του πρώτου κόμματος τα τελευταία δεκατέσσερα χρόνια είναι από μόνο του σοκαριστικό. Η Ε.Ε. θα έπρεπε να ενθαρρύνει αυτό το δημοκρατικό βήμα, όσο προβληματικό κι αν είναι. Η απομόνωση μιας κυβέρνησης υπό τη Μελόνι εξαιτίας των ανελεύθερων απόψεών της μόνο θα την έσπρωχνε στις βαθύτερες γωνίες του εθνικισμού, όπως αυτόν που χαρακτηρίζει τον Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία.

Πρόκειται σύντομα να ανακαλύψουμε ποια είναι πραγματικά η Μελόνι. Δεν θα λείψουν οι κρίσεις -από τον πόλεμο στην Ουκρανία μέχρι την άνοδο της τιμής των τροφίμων και της ενέργειαςπου θα τη δοκιμάσουν. Οι Ιταλοί και οι Βρυξέλλες θα πρέπει να ελπίζουν πως η μάσκα τής σχετικά μετριοπαθούς πολιτικού θα παραμείνει στη θέση της.

* Το κείμενο αποτελεί το editorial της εφημερίδας