Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ ρίχνει λάδι στη φωτιά του πολέμου
Η απαράδεκτη και απολύτως καταδικαστέα ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ο πόλεμος που συνεχίζεται σκορπίζοντας τον θάνατο, την καταστροφή και την προσφυγιά, έχουν παροξύνει όλα τα διεθνή προβλήματα. Υπερεξοπλισμοί, απειλές για χρήση πυρηνικών όπλων, συνθήκες πολεμικής οικονομίας, κραυγές για γενίκευση του πολέμου Ανατολής-Δύσης, κλιμάκωση της έντασης με την Κίνα, ενεργειακή κρίση, ακόμη και διατροφική. Η Ευρώπη, χωρίς αυτόνομη πολιτική, πιασμένη γερά στο δόκανο των αμερικανικών επιδιώξεων, αντιμετωπίζει το φάσμα του στασιμοπληθωρισμού στην οικονομία της και είναι ο μεγάλος χαμένος, αντιμετωπίζοντας έναν πόλεμο στα ανατολικά της και υφιστάμενη τις αντικυρώσεις της Ρωσίας με τον πόλεμο της ενέργειας και του φυσικού αερίου. Η Σύνοδος του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη επικύρωσε την αμερικανική επικυριαρχία. Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. από την πρώτη στιγμή καταδίκασε τη ρωσική εισβολή και αγωνίζεται για να σταματήσει ο πόλεμος και τα όπλα να δώσουν τη θέση τους στη διπλωματία. Ο αγώνας για την ειρήνη, ειδικά σε μια χώρα με ανοιχτά εθνικά θέματα και με μια κυβέρνηση που την έχει μετατρέψει σε προκεχωρημένο αμερικανοΝΑΤΟϊκό φυλάκιο,είναι το πρώτιστο καθήκον.
Στις ομόφωνες αποφάσεις του κόμματός μας -της Προγραμματικής Συνδιάσκεψης, του Πολιτικού Συμβουλίου αμέσως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αλλά και στο κείμενο της Πολιτικής Απόφασης του 3ου Συνεδρίου- διατυπώθηκαν με απόλυτη σαφήνεια οι συλλογικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία αναφορικά με τα στρατηγικά ζητήματα των ανταγωνισμών, του πολέμου, της ειρήνης, της ευρωπαϊκής ασφάλειας, του ρόλου του ΝΑΤΟ, της αντιμετώπισης της Ρωσίας στις νέες συνθήκες, αλλά και των μεσο-μακροπρόθεσμων συμφερόντων της χώρας μας ως παράγοντα συνεννόησης, αποτροπής του πολέμου και δύναμης ειρήνης στο περιβάλλον της νέας παγκόσμιας αστάθειας. Οι θέσεις αυτές είναι σαφείς, αναλυτικές και ομόφωνα ψηφισμένες. Ειδικότερα, στην Πολιτική Απόφαση του 3ου Συνεδρίου, αναφορικά με τον ρόλο του ΝΑΤΟ τονίζεται: «...το ΝΑΤΟ φέρει συναφώς τις δικές του ιστορικές ευθύνες. Παρά τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει το 1999, δεν προχώρησε στην οικοδόμηση μιας αδιαίρετης αρχιτεκτονικής ασφάλειας και η συνεχής επέκτασή του προς Ανατολάς δημιούργησε εύλογους φόβους στη Ρωσική
Ομοσπονδία, που αισθανόταν να περικυκλώνεται στρατιωτικά. Σήμερα, η πολιτική που προωθούν οι χώρες του ΝΑΤΟ, με την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ διά της πλειοδοσίας κυρώσεων, αφήνει να εννοηθεί ότι δεν αποσκοπεί στη λήξη του πολέμου μέσω διαπραγματεύσεων, αλλά στο να οδηγήσουν τη Ρωσική Ομοσπονδία μέχρι την ανατροπή του καθεστώτος Πούτιν.
Η Ε.Ε. δεν κατόρθωσε ούτε να αποτρέψει προκαταβολικά τον πόλεμο ούτε να μεσολαβήσει ενεργά μετά το ξέσπασμά του ώστε αυτός να σταματήσει γρήγορα. Σήμερα, αδυνατεί να αναδείξει έναν στρατηγικά αυτόνομο -από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ- ρόλο, που θα ασκήσει σοβαρές πιέσεις για τον τερματισμό του πολέμου και την επιστροφή στη διπλωματία». Η ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ ανατρέπει βασική ρύθμιση της μεταπολεμικής περιόδου για την ουδετερότητα των δύο χωρών, που συνδυαζόταν μάλιστα επί χρόνια στο εσωτερικό τους με ένα αξιοζήλευτο κοινωνικό κράτος. Επρόκειτο για το σκανδιναβικό μοντέλο που θεμελιωνόταν στον αντιμιλιταρισμό και την κοινωνική δικαιοσύνη. Μετά από διαδοχικές μεταλλάξεις, το μοντέλο αυτό οδηγείται σήμερα σε θρυμματισμό. Υποτάσσονται στον ατλαντισμό. Ενισχύεται μάλιστα η Ακροδεξιά, όπως φάνηκε στις εκλογές στη Σουηδία. Η εξέλιξη αυτή ανατρέπει γεωπολιτικές ισορροπίες και αποτελεί κακή είδηση για την ειρήνη στην Ευρώπη. Η αμερικανική επιλογή για παραπέρα διεύρυνση του ΝΑΤΟ γίνεται μέσα στη συγκυρία του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία λόγω τηςρΡωσικής εισβολής και της επιχειρούμενης συγκρότησης μόνιμου αντιρωσικού μετώπου. Στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη τροποποιήθηκε το στρατηγικό δόγμα του και ανακηρύχθηκε ως κύριος εχθρός του η Ρωσία, δηλαδή εγκαταλείφθηκε το δόγμα της μεταψυχροπολεμικής περιόδου, σύμφωνα με το οποίο η αποστολή του ΝΑΤΟ ήταν η αντιμετώπιση των ασύμμετρων απειλών. Η αλλαγή αυτή συνιστά μια νέα ψυχροπολεμική θεώρηση των διεθνών σχέσεων. Υλοποιείται, μάλιστα, με εγκατάσταση αμερικανικών και ΝΑΤΟϊκών βάσεων στην Ανατολική Ευρώπη και τη Σκανδιναβία. Σε περίπτωση, δε, που κριθεί σκόπιμο, θα τοποθετηθούν και πυρηνικά όπλα. Για τον λόγο αυτό η Σουηδία αποσύρεται από τη δέσμευσή της κατά της εξάπλωσης των πυρηνικών.
Συνδέεται επίσης με σχεδιασμούς για τη στρατιωτικοποίηση της Αρκτικής που δεν απειλεί μόνο τη Ρωσία, αλλά είναι απειλή και για το περιβάλλον σε παγκόσμια κλίμακα σε συνθήκες κλιματικής κρίσης, εφόσον αρχίσουν εξορύξεις για την εκμετάλλευση του πλούσιου υπεδάφους της περιοχής.
Ιδιαίτερα μέσα σε αυτή την πολεμική συγκυρία που απειλεί την ειρήνη και την ασφάλεια στην Ευρώπη, η αμερικανική επιλογή για διεύρυνση του ΝΑΤΟ υποτάσσει ακόμη περισσότερο την Ευρώπη στην αμερικανική ψυχροπολεμική ηγεμονία.
Από θέση αρχής, ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έχει ταχθεί υπέρ της συγκρότησης ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, με τη σταδιακή αποδυνάμωση του ΝΑΤΟ. Η θέση μας αυτή, ιδιαίτερα μετά τις τελευταίες εξελίξεις, επιβεβαιώνεται δραματικά. Μία από τις αιτίες της απαράδεκτης ρωσικής εισβολής είναι η άρνηση των μεγάλων δυτικών δυνάμεων να αναλάβουν πρωτοβουλία για ευρωπαϊκό σύστημα ασφάλειας. Χωρίς αυτό όμως, η Ε.Ε. αντιμετωπίζει γεωπολιτικές, οικονομικές και άλλες συνέπειες, και βαθαίνει η κρίση της.
Προβάλλεται το επιχείρημα ότι την ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ ζητούν οι λαοί τους και πρέπει να σεβαστούμε τη θέλησή τους. Προβάλλεται δηλαδή το επιχείρημα της κρατικής κυριαρχίας και της αυτοδιάθεσης των λαών. Πρόκειται για παραπλανητικό επιχείρημα.
Πρώτον: Οι δύο λαοί δεν έχουν ζητήσει με αυθεντικό και πρωτογενή τρόπο, δηλαδή με δημοψήφισμα, την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ. Η απόφαση αυτή είναι αποτέλεσμα συγκυριακών επιλογών κορυφής με την ηγεμονία της Δεξιάς στις χώρες αυτές.