Ζω την αγριότητα της εποχής και την αγριότητα του τέλους της
Ο τραγουδοποιός και ερμηνευτής που έχει επιλέξει το ψευδώνυμο Λόλεκ (Γιάννης Αναγνωστάτος) κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό τον τέταρτο δίσκο του «Άγρια», ο οποίος συνεχίζει μεν το ύφος των προηγουμένων, αλλά διαφοροποιείται αρκετά ενορχηστρωτικά και ηχητικά. Συνομιλήσαμε μαζί του για το τι τον «αγριεύει» και γιατί.
Τι σε έκανε αυτή τη φορά να δουλέψεις σχεδόν εντελώς μόνος σου σε όλα τα επίπεδα, ως και όχι μόνο το ενορχηστρωτικό αλλά ακόμα και το εκτελεστικό; Δεν είχες τόσο την ανάγκη μιας ομάδας όσο τις προηγούμενες;
Στο «Άγρια», όπως και στα προηγούμενα άλμπουμ, μπορεί να έπαιξα τα περισσότερα όργανα, αλλά ποτέ δεν δούλεψα μόνος. Σε αυτό το άλμπουμ ο Νίκος Βελιώτης, εκτός του ότι έπαιξε βιολοντσέλο, κρουστά και synthesizer, είχε και σημαντικό ρόλο στην παραγωγή και στην ενορχήστρωση. Εκτός του Νίκου συμμετείχαν και άλλοι μουσικοί, η Καλλιόπη Μητροπούλου που έπαιξε βιολί, ο Kτίρια Tη Nύχτα κιθάρα, synthesizer και φωνητικά και ο Μάριος Γαμπιεράκης γαλλικό κόρνο.
Από την άλλη όμως, αφού ο δίσκος αυτός είναι τόσο προσωπική σου υπόθεση, γιατί ο Νίκος Βελιώτης δεν έπαιξε απλά βιολοντσέλο αλλά συμμετέχει και στην ενορχήστρωση και την παραγωγή τους;
Όλοι οι δίσκοι μου είναι προσωπικές υποθέσεις, αλλά αυτό δεν αποκλείει το να υπάρχουν άνθρωποι που εκτιμώ και επιθυμώ να με βοηθήσουν. Να μοιραστώ την αντίληψη και το καλλιτεχνικό αποτύπωμά τους στη δουλειά μου. Είναι ό,τι πιο όμορφο να μοιράζεσαι ένα έργο σου με ανθρώπους που εκτιμάς και τους ευχαριστώ όλους.
Ο λόγος που διασκεύασες (κάτι στο οποίο, με εξαίρεση βέβαια το «Ουρανός μολύβι», δεν μας είχες συνηθίσει) το «Ο άνθρωπος αυτός» (των Λυκούργου Μαρκέα και Μάρως Μπιζάνη που είχε ερμηνεύσει πρώτη η Ρίτα Σακελλαρίου) είναι επειδή σημαίνει κάτι ιδιαίτερο για εσένα ή απλά σου αρέσει πάρα πολύ;
Μου άρεσε από παλιά, τυχαίνει να ταυτίζεται με μια εποχή που έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Μια εποχή μεγαλύτερης αφθονίας αλλά ταυτόχρονα πολύ καθοριστικής γι’α αυτό που ζούμε σήμερα. Διασκευάζοντάς το θέλησα να δώσω τη δική μου διάσταση στο τραγούδι σε σχέση με την εποχή που ζούμε. Οι στίχοι ενός τραγουδιού καλώς ή κακώς εξαρτώνται πάντα από την ερμηνεία και τη γενικότερη αισθητική της μουσικής, οπότε θέλησα να αναδείξω την σκοτεινή πλευρά των στίχων, την πιο υπαρξιακή ενδεχομένως.
Ο τίτλος του δίσκου και το τραγούδι βέβαια που του τον δίνει δηλώνουν και τη διάθεση η οποία κυριαρχούσε μέσα σου όταν έγραφες τα τραγούδια και μετά τα ηχογραφούσες;
Δηλώνει αυτό που ένιωθα και αυτό που νιώθω ζώντας αυτήν την εποχή. Την αγριότητα μεταξύ μας και την αγριότητα του τέλους, φυσικού η μη.
Αυτό έχει να κάνει και με το ότι είναι ίσως ό,τι πιο rock έχεις κάνει έως τώρα ή ήταν θέμα διαφορετικών ακουσμάτων σε σχέση με το παρελθόν;
Δεν συμφωνώ με αυτό, τόσο το «Αχινός» (2011) όσο και το «Ουρανός μολύβι» (2015) ήταν εξίσου rock.
Το «Σε Γ...», όπως μετέφρασε ο Αύγουστος Κορτώ το «This be the Verse», είναι ένα ποίημα που ήθελες πολύ καιρό να μελοποιήσεις ή προέκυψε αυθόρμητα κατά στην ηχογράφηση του δίσκου; Εμπεριέχει και αυτοβιογραφικά στοιχεία ή απλά είναι ό,τι παρατηρείς στην ελληνική κοινωνία γύρω σου;
Το συγκεκριμένο ποίημα είχε μελοποιηθεί παλαιότερα για τις ανάγκες της θεατρικής παράστασης «Κατερίνα» όπου συμμετείχα ζωντανά. Η παράσταση ήταν βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Αύγουστου Κορτώ. Η τωρινή ενορχήστρωση και η παραγωγή βέβαια είναι αρκετά διαφορετικές από εκείνη την εκδοχή που ήταν μόνο τραγούδι-κιθάρα.Το τραγούδι εμπεριέχει στοιχεία από τις ζωές όλων μας, ανεξαρτήτως εθνικότητας. Περιγράφει αυτή την «άρρωστη σκυταλοδρομία» της μιας γενιάς με την επόμενη, όπου η καθεμιά παραδίδει ένα σωρό κουσούρια και συνήθειες τα οποία αποκόμισε από την προηγούμενη στην επόμενη και ούτω καθεξής. Συνήθως κουσούρια εμπειριών που υπήρξαν πριν γεννηθούμε, συνήθειες των προηγουμένων, παθογένειες, συντήρηση, δυστυχία και φόβο, θεοί και δαίμονες, θρησκείες. Οι κοινωνίες ίσως έτσι διατηρούνται «λειτουργικές» και η οικογένεια αποτελεί τον πυρήνα τους. Τελικά λοιπόν καταλήγουμε να εφαρμόζουμε μιμητικά ό,τι μάθαμε από το manual των προηγουμένων και να το διδάσκουμε στους επόμενους.
Ποιο είναι το αγαπημένο σου τραγούδι από τον δίσκο, αλλά και ποιο αυτό που σε εκφράζει περισσότερο;
Αλλάζει ανά περίοδο. Καθένα είναι πολύ σημαντικό
για μένα για διαφορετικούς λόγους. Δεν θα διάλεγα κάποιο ως αυτό που με εκφράζει περισσότερο από τα άλλα.
Ο δίσκος άρχισε να ηχογραφείται πριν την πανδημία και ολοκληρώθηκε έναν περίπου χρόνο μετά την εκδήλωσή της. Θα έλεγες λοιπόν ότι σε έναν βαθμό αποτυπώνει και τις εμπειρίες και τα αισθήματά σου για την Covid, την καραντίνα και όλα τα υπόλοιπα;
Δεν θα έλεγα ότι η καραντίνα έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Τα ίδια θέματα υπήρχαν και με απασχολούσαν πριν και τα ίδια υπάρχουν ακόμα. Η καραντίνα απλά με βοήθησε να παραμείνω συγκεντρωμένος στην ολοκλήρωση του δίσκου.
Είσαι γενικά αισιόδοξος σαν άνθρωπος αλλά και ως πολίτης της Ελλάδας;
Δυσκολεύομαι να πω τι σημαίνει αισιόδοξος και τι απαισιόδοξος. Με ποιους όρους να το κρίνω δηλαδή; Αν σκέφτομαι αισιόδοξα, όσο γενικό και αόριστο αν είναι αυτό, με κάνει να χαρακτηρίζομαι ως αισιόδοξος; Οι πράξεις μου και ο τρόπος που υπάρχω παίζει κάποιο ρόλο; Υπάρχουν πολλοί αισιόδοξοι που μου δημιουργούν συναισθήματα θλίψης. Το ότι κάνω κάτι που αγαπώ είναι πολύ αισιόδοξο για μένα και ίσως μόνο αυτό να έχει σημασία. Από εκεί και πέρα δεν βαπτίζω αισιοδοξία κάτι ευχολόγια του στυλ «τώρα με την οικονομική κρίση θα επανεκτιμήσουμε το τι είναι σημαντικό και τι όχι» ή «τώρα με την καραντίνα θα επανεκτιμήσουμε τον δημόσιο χώρο» κ.λπ. Είδαμε ότι τίποτα τέτοιο δεν συνέβη. Πρέπει πάντα να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας και να δρούμε όσο το δυνατόν πιο άμεσα. Να μας αφορούν σημαντικά πράγματα και όχι η σάχλα που αναπαράγεται παντού. Παλαιότερα αυτό ήταν αποκλειστικό «προνόμιο» της τηλεόρασης. Πλέον το κάνουν με φοβερή ευκολία πολλοί άνθρωποι γύρω μας και αυτό αναπαράγεται σαν πανδημία μέσω των σόσιαλ μίντια. Τι αισιόδοξο υπάρχει σε αυτό;
Θεωρείς ότι η εναλλακτική μουσική σκηνή είναι σε καλύτερη ή χειρότερη κατάσταση σε σχέση με όταν ξεκινούσες;
Πρώτα θα πρέπει να ορίσουμε τι θα πει εναλλακτική μουσική στην Ελλάδα, αλλά κάτι τέτοιο μάλλον είναι δύσκολο. Σε γενικές γραμμές, πάντως, νομίζω ότι είναι καλύτερη. Παρ’ όλα αυτά δεν νομίζω ότι θα φτάσει εύκολα στο σημείο που θα της άξιζε.
Μια τόσο προσωπική εργασία μπορεί να παιχτεί ζωντανά; Και θα ήθελες να το κάνεις;
Είναι δύσκολο να παιχτεί ζωντανά όπως έχει αποτυπωθεί στον δίσκο για πολλούς λόγους και κυρίως οικονομικούς. Δεν υπάρχει δυνατότητα να συντηρηθεί μια μπάντα με τόσους μουσικούς. Όπως και να έχει, δεν με πτοεί κάτι τέτοιο και έχω σκοπό να παίξω ζωντανά με όποιον τρόπο μπορώ. Το έχω κάνει στο παρελθόν μόνος μου με μια κιθάρα.
Είναι αυτή η επιμονή του Λόλεκ να μην υποχωρεί μπροστά στα όποια εμπόδια ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά του αλλά και το συγκριτικό πλεονέκτημα που τον κάνει, έστω και με αργό ρυθμό, να προχωρεί.