Στη Βραζιλία ο Λούλα στρίβει προς το Κέντρο

κετά ευέλικτου ώστε να περιλαμβάνει όλους όσοι δηλώνουν ότι υπερασπίζονται το δημοκρατικό πολίτευμα.

Η στρατηγική αυτή υιοθετείται και επικρατεί στις διαπραγματεύσεις με τον Αλκμίν. Η συμμαχία με τον συντηρητικό ηγέτη επιτρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ της μάχης κατά του μπολσοναρισμού, που αναδεικνύεται σε προτεραιότητα, και αυτής κατά του νεοφιλελευθερισμού. Ο δεύτερος αυτός στόχος υποβαθμίζεται σε τέτοιο σημείο στην ιεραρχία των διακηρυγμένων στόχων του Λούλα, ώστε το Κόμμα των Εργατών γίνεται ξαφνικά εξαιρετικά διακριτικό στις αναλύσεις του για τα γεγονότα μετά την εκλογή της Ρούσεφ το 2014: για τον πολιτικό ρόλο των ιδιωτικών Μέσων Ενημέρωσης, για τον καιροσκοπισμό μιας Δεξιάς διατεθειμένης να έρθει σε ρήξη με τη συνταγματική τάξη προκειμένου να απαλλαγεί από το PT, για την ανάγκη να ορθωθεί ανάχωμα στην Αριστερά κ.λπ.

Το εγχείρημα του PT προκαλεί κάποιες επικρίσεις. Η απαξίωση των κεντρώων συστημικών κομμάτων δεν θα επέτρεπε, άραγε, να εξεταστεί το ενδεχόμενο προσεταιρισμού μέρους των πρώην ψηφοφόρων τους χωρίς να γίνουν τόσο μεγάλες προγραμματικές παραχωρήσεις; Και χωρίς να χρειαστεί να συγκροτηθεί συμμαχία με το πολιτικό ισοδύναμο των ζόμπι, ζόμπι αποφασισμένων να υπερασπιστούν το γνωστό πολιτικό πρόγραμμά τους; Άραγε, ένας συνασπισμός γύρω από έναν πυρήνα προοδευτικών κομμάτων δεν θα είχε επιτρέψει να προετοιμαστεί η κοινωνία για το αρχικό πολιτικό σχέδιο, δηλαδή τη ρήξη με τον νεοφιλελευθερισμό; Δεν θα είχε επιτρέψει την εκλογή περισσότερων αποφασισμένων βουλευτών στο Κοινοβούλιο, περιορίζοντας την ανάγκη για ελιγμούς στο πλαίσιο ενός θεσμού γνωστού για τη διαφθορά του (5); Και, τέλος, δεν θα μπορούσε να εξεταστεί το ενδεχόμενο ενεργοποίησης της στρατηγικής του δημοκρατικού μετώπου μόνο σε περίπτωση που υπάρξει δεύτερος γύρος;

Αυτή τη στιγμή το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: τι θα συμβεί μόλις εκλεγεί ο Λούλα (εάν εκλεγεί, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις); Ο υποψήφιος του PT εξηγεί ότι οι νέοι σύμμαχοί του βρίσκονται σε τόσο εύθραυστη κατάσταση λόγω των προηγούμενων αχρειοτήτων τους, ώστε θα μπορεί να τους σέρνει από τη μύτη, ακόμη και για να περάσει μέτρα που υποσκάπτουν τον νεοφιλελευθερισμό. Εάν, όμως, ο Λούλα σφάλλει και αποδειχθεί ότι οι συμμαχίες του τον περιορίζουν ασφυκτικά, θα καταφέρει, άραγε, να αποφύγει το ενδεχόμενο ένα μέρος της κοινωνικής βάσης του να αναζητήσει αλλού -στην Ακροδεξιά, για παράδειγμα- μια απάντηση στις οικονομικές δυσκολίες του;

Επιμέλεια:

Χάρης Λογοθέτης

(1) Βλ. Renaud Lambert, «Είναι η Βραζιλία φασιστική;», Le Monde diplomatique - ελληνική έκδοση, 2 Δεκεμβρίου 2018, mondediplomatique.gr.

(2) Πρόκειται για το πουλί με το τεράστιο, χαρακτηριστικά πολύχρωμο ράμφος που ζει στις τροπικές ζώνες της αμερικανικής ηπείρου. (ΣτΜ)

(3) Βλ. Perry Anderson, «Βραζιλία: Τα παρασκήνια ενός δικαστικού πραξικοπήματος», Le Monde diplomatique - ελληνική έκδοση, 29 Σεπτεμβρίου 2019, monde-diplomatique.gr.

(4) Βλ. Guilherme Boulos, «Διπλή πρόκληση για την Αριστερά της Βραζιλίας», Le Monde diplomatique - ελληνική έκδοση, 19 Φεβρουαρίου 2017, monde-diplomatique.gr.

(5) Βλ. Lamia Oualalou, «“Τριακόσιοι κλέφτες με τίτλους διδακτορικών” στη Βραζιλία», Le Monde diplomatique - ελληνική έκδοση, 27 Δεκεμβρίου 2015, monde-diplomatique.gr.

* O Breno Altman είναι δημοσιογράφος, ιδρυτής του ιστότοπου Opera Mundi (operamundi.uol.com.br)*

Η διαίρεση του συντηρητικού στρατοπέδου επιτρέπει την τροποποίηση του αφηγήματος των επερχόμενων εκλογών: δεν θα πρόκειται πια για μια μάχη μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς, αλλά μεταξύ Δημοκρατίας και απολυταρχίας. Μια λογική που επιβεβαιώνεται από τις επανειλημμένες επικρίσεις του Μπολσονάρου για τη βραζιλιάνικη Δημοκρατία και το εκλογικό σύστημα. Επομένως, είναι η ώρα για την τακτική του δημοκρατικού μετώπου, ενός μετώπου αρκετά ευέλικτου ώστε να περιλαμβάνει όλους όσοι δηλώνουν ότι υπερασπίζονται το δημοκρατικό πολίτευμα