Προστατευόμενη περιοχή το ένα τρίτο της Αυστραλίας
Σχέδιο-σταθμός από τη νέα κυβέρνηση των Εργατικών για να μπει τέλος στον αφανισμό της μοναδικής βιοποικιλότητας της αυστραλιανής ηπείρου
Τα καγκουρό, τα κοάλα, οι καρχαρίες, οι κροκόδειλοι του αλμυρού νερού είναι σίγουρα μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά άγρια ζώα της Αυστραλίας, αλλά όχι τα μοναδικά. Στην πραγματικότητα είναι μόνο τέσσερα από τα εκατοντάδες χιλιάδες είδη που ενδημούν στη μακρινή ήπειρο, πατρίδα μιας πλούσιας όσο και μοναδικής από κάθε άποψη βιοποικιλότητας. Είναι ενδεικτικό ότι το 7%-10% όλων των ειδών της Γης απαντάται μόνο σ’ αυτό το μέρος του κόσμου.
Μια έκθεση που εκπονήθηκε στο πλαίσιο της Μελέτης Βιολογικών Πόρων της Αυστραλίας το 2009 υπολόγισε ότι υπάρχουν στην αχανή χώρα-ήπειρο 566.398 είδη. Σημειωτέον ότι περίπου το 82% των θηλαστικών και το 93% των αμφίβιων της Αυστραλίας δεν απαντώνται πουθενά αλλού στον κόσμο. Θηλαστικά που γεννούν αυγά, μια από τις πιο παράξενες και αινιγματικές ομάδες ζώων, είναι απίστευτα σπάνια, αλλά η Αυστραλία και η
Νέα Γουινέα είναι τα μόνα μέρη στον πλανήτη όπου ενδημούν ο πλατύποδας και η έχιδνα, τα δύο μοναδικά ωοτόκα θηλαστικά του πλανήτη. Η καταγωγή τους ανάγεται στην πρώιμη Κρητιδική Περίοδο, δηλαδή πριν περίπου 110 εκατ. χρόνια.
Η βιοποικιλότητα της Αυστραλίας είναι σε μεγάλο βαθμό τόσο ξεχωριστή λόγω της απομόνωσής της σε χρονικές κλίμακες γεωλογικών μεταβολών. Αυτό σημαίνει ότι η πανίδα και η χλωρίδα της, το σύνολο των οικοσυστημάτων της, μπόρεσαν να εξελιχθούν απομονωμένα απ’ τον υπόλοιπο κόσμο. Μπορεί να είναι η πιο άνυδρη ήπειρος στη Γη, αλλά εξακολουθεί να είναι η πατρίδα μιας εκπληκτικής βιοποικιλότητας. Η νοτιοδυτική γωνιά της είναι μια περιοχή που αναγνωρίζεται ως παγκόσμιο hotspot βιοποικιλότητας, διαθέτοντας εξαιρετικά φυσικά περιβάλλοντα, η προστασία των οποίων είναι κρίσιμης σημασίας.
Ωστόσο, αυτό το ζωντανό μουσείο της εξέλιξης στην άλλη άκρη της Γης είναι σήμερα περισσότερο ευάλωτο από ποτέ. Η Κόκκινη Λίστα 2020-21 της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) κατατάσσει την Αυστραλία στην έκτη θέση παγκοσμίως με βάση τον υψηλότερο αριθμό απειλούμενων ειδών ερπετών, ψαριών, μαλακίων, ασπόνδυλων, φυτών, μυκήτων και πρωτόζωων μετά τη Μαδαγασκάρη, τον Ισημερινό, το Μεξικό, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μαλαισία.
Ανθρωπος, ο «χωροκατακτητής»
Η εξάπλωση των χωροκατακτητικών ειδών -με κορυφαίο όλων τον άνθρωπο-, ο κατακερματισμός, η υποβάθμιση και η καταστροφή των οικοτόπων αντιπροσωπεύουν τις μεγαλύτερες απειλές για τη βιοποικιλότητα της ηπείρου, σύμφωνα με έρευνα του Κέντρου Ανάκτησης Απειλούμενων Ειδών σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ. Τα τελευταία 200 χρόνια η Αυστραλία έχει υποστεί τη μεγαλύτερη τεκμηριωμένη μείωση βιοποικιλότητας από οποιαδήποτε άλλη ήπειρο και, παρά τις κατά καιρούς προσπάθειες για τη διαχείριση της κρίσης, η κατάσταση παραμένει σε μεγάλο βαθμό εκτός ελέγχου.
Η νέα κυβέρνηση των Εργατικών στην Καμπέρα, υπό τον πρωθυπουργό Άντονι Αλμπανέζε, που ανέλαβε τον Μάιο, κάνοντας
στροφή 180 μοιρών από την προηγούμενη συντηρητική των Φιλελευθέρων που ήταν επικεντρωμένη στο πετρέλαιο και στην επιχειρηματικότητα, καταρτίζει ένα εξαιρετικά φιλόδοξο δεκαετές πλάνο για να περιορίσει τον αφανισμό των ειδών της ηπείρου και να σταματήσει, όπως ισχυρίζεται, τον χαρακτηρισμό της Αυστραλίας «παγκόσμιας πρωτεύουσας της εξαφάνισης των θηλαστικών του πλανήτη».
Περισσότερα από 100 απειλούμενα είδη ζώων και φυτών -συμπεριλαμβανομένων μερικών από τα πιο χαρακτηριστικά της αυστραλιανής ηπείρου, όπως το κοάλα- θα τεθούν σε προτεραιότητα στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής προστασίας. Ο στόχος είναι να χαρακτηριστεί το 30% της έκτασης της ηπείρου προστατευόμενη περιοχή βάσει εθνικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Το δεκαετές πλάνο στοχεύει, επίσης, στη βελτίωση της ανθεκτικότητας του περιβάλλοντος στην κλιματική αλλαγή, στη δημιουργία «πληθυσμών ασφάλειας» ορισμένων απειλούμενων ειδών σε ζώνες απαλλαγμένες από θηρευτές και στην καλύτερη παρακολούθηση των υπαρχόντων πληθυσμών.