Οταν ο φασισμός λαμβάνει ξανά σάρκα και οστά
Η έκθεση «Σβάρτσβαλντ 3» ξεκίνησε στα Καλύβια Αττικής ως ένας διάλογος για το κυνήγι του θύματος από τον θύτη, την εξουσία του ισχυρού απέναντι στον αδύναμο, στα γήπεδα ή στα δάση, με σημείο αφετηρίας τον Μέλανα Δρυμό, εκεί όπου ο Χίτλερ έστησε το 1940 το αρχηγείο του και καταφύγια-μπούνκερ
Στην Ιταλία η νεοφασίστρια Τζόρτζια Μελόνι μιλάει τη γλώσσα του Μουσολίνι για να αποσπάσει ψήφους από τα θύματα και τους απογοητευμένους του νεοφιλελεύθερου καπιταλιστικού συστήματος. Στην Ελλάδα η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχειρεί μέσα στην απαξίωση της χαμένης ζωής χιλιάδων ανθρώπων στα κρεβάτια των ασθενών από κορωνοϊό εκτός ΜΕΘ, στην εξαθλίωση, από την πολιτική της καμένης γης, εκατομμυρίων ανθρώπων στις πόλεις και στην ύπαιθρο να αναβαπτίσει την άνοδο του νεοφασισμού στην Ιταλία σε μια, κατ’ ευφημισμόν, άνοδο της Κεντροδεξιάς. Να ισοπεδώσει τις αριστερές ιδεολογίες και τις εθνικιστικές, ρατσιστικές ιδεοληψίες στην κοινωνία μέσα στην ισοπεδωτική λογική των δύο άκρων και στη λογική του «όλοι ίδιοι είμαστε», που οδήγησε στο παρελθόν και κινδυνεύει ξανά να οδηγήσει στη στερέωση φασιστικών και ναζιστικών κομμάτων, και να κατευθύνει σήμερα στην αποχή από τα κοινά. Για να κρατηθεί στην εξουσία με τη βοήθεια των ολιγαρχών της ενέργειας και του πλούτου, των «πετσωμένων» ΜΜΕ, αλλά και των παλαιών υποστηρικτών του βαθιού κράτους της Χούντας των συνταγματαρχών.
Η προβολή του προτύπου του επιβιώσαντος
Το αντιαεραπορικό καταφύγιο αποτελεί, από τον Α΄ Μεγάλο Πόλεμο και κυρίως από την εποχή του ναζισμού, τον τόπο διάσωσης των πληθυσμών αλλά και των ηγετών τους. Ταυτίστηκε με τον τρόμο των βομβαρδισμών των απλών ανθρώπων και με την πτώση του Χίτλερ και του Γκέμπελς στα έγκατα της Καγκελαρίας. Εξελίχθηκε από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου σε έναν -μάλλον φανταστικόχώρο επιβίωσης των ισχυρών της υφηλίου από τις κάθε λογής πυρηνικές ή κλιματικές καταστροφές.
«Σβάρτσβαλντ 3», ανάμεσα στο παρελθόν και στο παρόν
Η έκθεση των τεσσάρων καλλιτεχνών με τον τίτλο « Σβάρτσβαλντ 3», που φιλοξενεί η αίθουσα τέχνης έκφραση-γιάννα γραμματοπούλου, ξεκίνησε στα Καλύβια Αττικής από τους εικαστικούς Νίκο Παπαδημητρίου και Κώστα Τσώλη ως ένας διάλογος για το κυνήγι του θύματος από τον θύτη, την εξουσία του ισχυρού απέναντι στον αδύναμο, στα γήπεδα ή στα δάση. Με σημείο αφετηρίας τον Μέλανα Δρυμό, εκεί όπου ο Χίτλερ έστησε το 1940 το αρχηγείο του και καταφύγια-μπούνκερ. Το «Δάσος», που οι ναζί ανέδειξαν μέσα από μια ευρύτερη, μυθική αντίληψή του σε σύμβολο της ενότητας και της ισχύος του «γερμανικού έθνους». Ολοκληρώνεται εδώ με τη συμμετοχή του αρχιτέκτονα Κωνσταντίνου Ζβε και του εικαστικού καλλιτέχνη Παντελή Χανδρή.
Ο θεατής της βρίσκεται αντιμέτωπος με τις διαφορετικές νοηματοδοτήσεις του μπούνκερκαταφυγίου. Κινείται ανάμεσα στα αφαιρετικά, βαμμένα με έντονα χρώματα προπλάσματα, στις ψηφιακές γαλαζοπράσινες εκδοχές τους και στα τσιμεντένια γλυπτά του καμουφλάζ των στρατιωτών. Αντιλαμβάνεται τη μηδαμινή σημασία του ανθρώπου στο σύμπαν. Με την ελάχιστη δυνατή επιφάνεια που καταλαμβάνει να υποδηλώνει ότι προσπαθεί να επιβιώσει, μέσα στις χειροποίητες, ρεαλιστικές «φωλιές», σκηνές, έστω και λίγες στιγμές μέσα στη φύση, προστατευμένος από την υποθερμία ή την υπερθερμία με υλικά συνθετικά που αποπνέουν τη λάμψη του. Διακρίνει πάνω στα ακριβή ανάγλυφα «Αξονομετρικά 1, 2, 3» ίχνη τους την ψυχρότητα του γκρίζου, απρόσωπου προσωπείου των εμπνευστών των πολέμων που διέπουν τη ζωή μας και των δαιδαλωδών δρόμων της διαφυγής από αυτά που αναζητούμε στο συνειδητό και στο ασυνείδητο. Ακόμα και αν τους έχουν φτιάξει άλλοι πιο δυνατοί από εμάς.
Αντικρίζει την επεξεργασμένη με ακρυλικά διαφημιστική αφίσα για τα μπούνκερ των εκλεκτών του νεοφιλελεύθερου καπιταλιστικού συστήματος στο πίσω μέρος της αυλής της βίλας τους. Που φανερώνει με έναν τρόπο κυνικό το ψευδαίσθητο αδιέξοδο του κατασκευασμένου μέσα σε μια εικονική πραγματικότητα της υπεροχής των «αρίστων» του ανθρώπινου είδους καταφυγίου. Διαισθάνεται ότι, ιδιαίτερα τη μεταψυχροπολεμική περίοδο που όλοι μας βιώνουμε, τίποτα καλό δεν μπορεί να προκύψει από αυτήν τη μακραίωνη διαμάχη του ανθρώπου με τη φύση και του αποικιακού ανθρώπου με τον θεωρούμενο από αυτόν υποδεέστερο άνθρωπο. Όσο και αν αυτός προσπαθεί να κρυφτεί μέσα σε οχυρά- καταφύγια μακριά από τα εξαθλιωμένα, προλεταριοποιημένα λόγω της ενεργειακής, επισιτιστικής και γεωπολιτικής κρίσης, προσφυγικά και κοινωνικά στρώματα και τις ερημωμένες αγροτικές και δασικές εκτάσεις.