Ωδείο Ηρώδου του Αττικού
Ο ΤΙΒΕΡΙΟΣ Κλαύδιος Αττικός Ηρώδης ήταν ένας ευγενής και σοφός ρήτορας του 2ου μ.Χ. αιώνα -επί ρωμαϊκής κυριαρχίας στην Αθήνα- που καταγόταν από τον Δήμο Μαραθώνα. Διετέλεσε δάσκαλος όλων των σοφιστών και πολλών προσωπικοτήτων της εποχής του. Δυστυχώς, έχουν χαθεί όλα τα συγγράμματά του. Στην Αθήνα τιμήθηκε με το αξίωμα του αρχιερέα των Παναθηναίων και ήταν αυτός που διαμόρφωσε τον μηχανισμό του πλοίου της πομπής -που μετέφερε το πέπλο της θεάς Αθηνάς από την Ελευσίνα στον Παρθενώνα- με τρόπο ώστε να δείχνει ότι γλιστράει χωρίς να φαίνονται οι τροχοί του.
Ο Αττικός Ηρώδης κληρονόμησε από τον πατέρα του τεράστια περιουσία, την οποία διέθεσε σε κοινωφελή έργα. Έντυσε με μάρμαρο το Στάδιο της Αθήνας, έχτισε ιαματικές κολυμβήθρες στις Θερμοπύλες κ.ά. Όταν πέθανε η γυναίκα του Ασπασία Άννια Ρήγιλλα, έχτισε στη μνήμη της το Ωδείο στη νοτιοδυτική πλαγιά της Ακρόπολης το 161 μ.Χ.
Ονομάστηκε Ωδείο γιατί προοριζόταν κυρίως για μουσικές εκδηλώσεις. Χτίστηκε στον τύπο των ρωμαϊκών θεάτρων. Η σκηνή του, μήκους 35,4 μέτρων, είχε δύο ορόφους, η κυκλική ορχήστρα διάμετρο 18,80 μέτρα και το κοίλο του, που αποτελείται από 32 σειρές καθισμάτων, χωράει περίπου 5.000 θεατές. Η στέγη του ήταν από ξύλο κέδρου, αλλά δεν σώζεται σήμερα. Η πρόσοψη, που μεγάλο μέρος της σώζεται ακόμα, ήταν μεγαλοπρεπής, τριώροφη, με τοξοειδή υπέρθυρα. Λειτούργησε για περίπου 105 χρόνια, μέχρι την καταστροφή του από τους Ερούλους επιδρομείς τον 3ο αιώνα.
Κατά τον Μεσαίωνα οι επισκέπτες δεν γνώριζαν καν τι ήταν ο χώρος μετά τις λεηλασίες και τις επιχώσεις. Πρώτος ο
Άγγλος αρχαιολόγος Ριχάρδος Τσάντλερ το 1764 υποστήριξε ότι πρόκειται για το Ωδείο του Ηρώδου Αττικού. Η ανασκαφή άρχισε από τον Κυριάκο Πιττάκη το 1857, ενώ η ουσιαστική αναστήλωση έγινε τμηματικά κατά τη δεκαετία του 1950, σε σχέδια κυρίως του ακαδημαϊκού Αναστάσιου Ορλάνδη. Σήμερα το κοίλο έχει ξανακτιστεί και οι θέσεις των θεατών έχουν επενδυθεί με πεντελικό μάρμαρο. Η ορχήστρα έχει στρωθεί με μαύρες και λευκές πλάκες Καρύστου και κάθε καλοκαίρι, στη διάρκεια του Φεστιβάλ Αθηνών, γεμίζει από θεατές που παρακολουθούν όχι μόνο παραστάσεις αρχαίου δράματος, αλλά και συναυλίες, μπαλέτο και όπερα.