Εκλογικά κορεσμένοι Βαλκάνιοι
Οι Βούλγαροι καλούνται την Κυριακή ξανά στις κάλπες για πέμπτη φορά εντός διετίας, αλλά δεν δείχνουν να πιστεύουν ότι μπορούν να λύσουν έτσι το πολιτικό αδιέξοδο της χώρας
Αν ένας δημοσκόπος αποφάσιζε να αντιπαραθέσει τους Βούλγαρους πολίτες με το παλιό σύνθημα του αναρχικού χώρου «Αν οι εκλογές μπορούσαν να αλλάξουν κάτι, τότε θα ήταν απαγορευμένες», το πιθανότερο θα ήταν να προκύψει μια συντριπτική πλειοψηφία που θα συμφωνούσε απόλυτα. Την Κυριακή οι Βαλκάνιοι γείτονες θα κληθούν για πέμπτη φορά μέσα στα τελευταία δύο χρόνια στις κάλπες και είναι σχεδόν σίγουρο ότι την επόμενη μέρα, αλλά και στους μήνες που θα ακολουθήσουν, τίποτα δεν θα αλλάξει προς το καλύτερο στη φτωχότερη χώρα της Ε.Ε., που μοιάζει να επιβιώνει χάρη σε ένα υβριδικό σύστημα παραοικονομίας και ευρωπαϊκού «κεκτημένου».
Οπως σχεδόν βέβαιο μοιάζει ότι καμιά μακρόπνοη κυβέρνηση δεν θα προκύψει σε μια χώρα όπου το πολιτικό τοπίο είναι εξαιρετικά πολυδιασπασμένο και η κοινωνία διχασμένη εξαιτίας και της κατάστασης στην «ομόδοξη» Ρωσία.
Ιδιοι δοκιμασμένοι «πρωταγωνιστές»
Με βάση τις δημοσκοπήσεις, δύο κόμματα διεκδικούν την πρώτη θέση. Πρόκειται για τον συνασπισμό PP-DB, που σημαίνει «Θα Συνεχίσουμε την Αλλαγή-Δημοκρατική Βουλγαρία», ο οποίος τοποθετείται στον φιλελεύθερο και αντιρωσικό χώρο και στις δημοσκοπήσεις συγκεντρώνει ποσοστά από 23% έως 27%. Ο επικεφαλής του Κιρίλ Πετκόφ ήταν μέχρι πριν από μερικούς μήνες πρωθυπουργός με τις ευλογίες της Δύσης, προς την οποία θεωρητικά είναι προσανατολισμένο το κόμμα του, αλλά έχασε την εξουσία μετά την πρόταση μομφής τού παλαίμαχου της πολιτικής και επί τρεις θητείες πρωθυπουργού Μπόικο Μπορισόφ του συντηρητικού κόμματος GERB, που επί λέξει θα πει «Πολίτες για μια Ευρωπαϊκή Εξέλιξη της Βουλγαρίας».
Το «ευρωπαϊκή» χωράει βεβαίως σε πολλά εισαγωγικά, αφού ο Μπορίσοφ έχει κατά καιρούς κατηγορηθεί για σωρεία σκανδάλων, αλλά το γεγονός ότι συμμετέχει στη συντηρητική οικογένεια
του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) έχει κάνει κατά καιρούς τη δεξιοκρατούμενη Ε.Ε. να κλείσει τα μάτια και τα αυτιά σε τέτοιες καταγγελίες. Άλλωστε, ο πρώην πυγμάχος φρόντιζε να κάνει τις δουλειές του στο εσωτερικό της χώρας, χωρίς να προκαλεί τις Βρυξέλλες, όπως έκαναν Ούγγροι και Πολωνοί συντηρητικοί. Πάντως, εδώ και μερικές εβδομάδες στο μικροσκόπιο των Αρχών για διαφθορά έχει βρεθεί ο πρώην και επί μακρόν υπουργός Οικονομικών του Μπορίσοφ, ο Βλάντισλαβ Γκοράνοφ, στον οποίο έχουν επιβληθεί κυρώσεις και από τις ΗΠΑ. Αυτό έχει βεβαίως να κάνει κυρίως με το γεγονός ότι ο Μπορίσοφ πρόσφατα υποστήριξε τη συνέχιση του ρωσικού έργου φυσικού αερίου Turk Stream προς την Ουγγαρία. Το GERB διεκδικεί πάντως και πάλι την πρώτη θέση, αλλά οι αντίπαλοί του δηλώνουν απολύτως απρόθυμοι να συνεργαστούν μαζί του. Κάτι που κάνει δύσκολο να προβλέψει κανείς σχηματισμό μιας βιώσιμης κυβέρνησης, καθώς τα κόμματα που ακολουθούν χαρακτηρίζονται μάλλον εθνικιστικά και έχουν σε μεγάλο βαθμό φιλικές προς τη Μόσχα απόψεις, κάτι που τους στερεί την «έγκριση και ευλογία» των Βρυξελλών.
Η Ρωσία διχάζει κόμματα και πολίτες
Η τρίτη πολιτική δύναμη στη Βουλγαρία είναι το DPS (Κίνημα για τα Δικαιώματα και τις Ελευθερίες), με μερίδιο 13%-14%. Ο πυρήνας του κόμματος περιλαμβάνει την τουρκική μειονότητα στη Βουλγαρία και το ίδιο το κόμμα παρουσιάζεται ως δυτικότροπο. Οι ψηφοφόροι του όμως θεωρούνται φιλορώσοι. Μια τέτοια αντίφαση είναι πιθανή επειδή το εκλογικό σώμα του DPS δεν έχει αλλάξει από το τέλος του καθεστώτος στη Βουλγαρία το 1989 και η τουρκική μειονότητα αποδέχεται το κόμμα ως τον κύριο εγγυητή των δικαιωμάτων και των ελευθεριών της, έχοντας ως πρότυπα κάποια από το μακρινό παρελθόν.
Στα ίδια ποσοστά περίπου κινείται και το Vazrazhdane (Αναγέννηση), που χαρακτηρίζεται ως λαϊκιστικό και επίσης φιλορωσικό. Ο ηγέτης του Κονσταντίν Κοσταντίνοφ χρησιμοποιεί πολύ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου διακινεί αρκετές αμφιλεγόμενες θεωρίες με προέλευση από τη Μόσχα, ενώ ισχυρίζεται
πως έχει συγκεντρώσει πάνω από 400.000 υπογραφές ενάντια στα σχέδια των φιλοδυτικών για ένταξη της χώρας στη ζώνη του ευρώ. Ακολουθεί με ποσοστά γύρω στο 7%-8% το άλλοτε κραταιό Σοσιαλιστικό Κόμμα της Κορνέλια Νίνοβα, το οποίο επίσης δείχνει φιλική διάθεση προς τη Μόσχα, αλλά και αυτό έχει βρεθεί στη δίνη σκανδάλων.
Ο «ανεπιθύμητος» Πρόεδρος
Από τις τάξεις των Σοσιαλιστών προέρχεται πάντως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ρούμεν Ράντεφ, ο οποίος λόγω της πολιτικής αστάθειας έχει επωμιστεί ρόλους μεγαλύτερους από εκείνους που προβλέπονται από το σύνταγμα. Έχει μάλιστα προκαλέσει τη δυσαρέσκεια της Δύσης επειδή έχει, για παράδειγμα, εμποδίσει κατά καιρούς την αποστολή στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία. Αξιωματούχοι της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ εκτιμούν πως αν συνεχιστεί επ’ αόριστον η «ακυβερνησία», θα εξακολουθήσει να την αξιοποιεί και να κινείται σε αυτή τη γραμμή, τη στιγμή που η ευθυγράμμιση με τη Συμμαχία μιας χώρας με στρατηγική θέση στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ θεωρείται ζωτική.
Στον δυτικό Τύπο κυριαρχούν προειδοποιήσεις, αν όχι απειλές, ότι αν η Βουλγαρία δεν μπορέσει να ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις που είχε υποσχεθεί στις Βρυξέλλες, τότε θα παγώσει η πληρωμή των 4,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Εξαφανισμένο, τέλος, μοιάζει το νεοπαγές κόμμα Υπάρχει Ένας Τέτοιος Λαός του ηθοποιού Σλάβι Τρίφονοφ, το οποίο πριν από περίπου ενάμιση χρόνο είχε φτάσει να σχηματίσει κυβέρνηση, αλλά στη συνέχεια βρέθηκε και αυτό μπλεγμένο σε περίεργες υποθέσεις και δείχνει ανίκανο να ξεπεράσει το εκλογικό πλαφόν του 4%. Είναι κι αυτό ένα δείγμα τού πόσο ρευστό είναι το πολιτικό σκηνικό, κάτι που δεν αποκλείει εκπλήξεις, από τη στιγμή μάλιστα που η συμμετοχή στις εκλογές θα είναι λογικά μικρή. Είπαμε, οι Βούλγαροι θέλουν σταθερότητα και καλύτερες συνθήκες ζωής, αλλά δεν πιστεύουν ότι τα κόμματα που ζητούν την ψήφο τους μπορούν να τους προσφέρουν κάτι τέτοιο.