Ενας αεικίνητος άνθρωπος, σπάνιας καλλιέργειας

Το “συμπόσιο των βιβλίων” δεν είναι ένα περιστασιακό γεύμα», αλλά εξελίσσεται σε «μια καθημερινή “διατροφική” συνήθεια, για να καταλήξει σε έναν πανηγυρικό χορό, τον χορό των βιβλίων!» έγραφε ο Κωνσταντίνος Στάικος, και αυτή η φράση συμπύκνωνε όλη του την πορεία στην έρευνα για το βιβλίο, τις βιβλιοθήκες, την ελληνική τυπογραφία από τις απαρχές τους έως σήμερα. Αρχιτέκτονας και ιστορικός του βιβλίου, αεικίνητος, άνθρωπος σπάνιας ευγένειας, μόρφωσης και καλλιέργειας, έφυγε ξαφνικά την Κυριακή από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών. Η κηδεία του θα γίνει την Πέμπτη στις 10 το πρωί από το Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.

Γεννημένος στην Αθήνα το 1943, σπούδασε αρχικά σκηνογραφία στην ΑΣΚΤ και συνέχισε τις σπουδές του στην Εcole Nationale Superieure des Artes Decoratifs στο Παρίσι, όπου εργάστηκε από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 ως αρχιτέκτονας. Από τότε άρχισε να στοιχειοθετεί τη δική του βιβλιοθήκη, ξεκινώντας το μακρύ ταξίδι του σ’ αυτόν τον αχαρτογράφητο εν πολλοίς κόσμο. Όσο εντρυφούσε στην ιστορία της ελληνικής τυπογραφίας από τον 15ο αι. και μετά, η συλλεκτική ενασχόλησή του με το βιβλίο εξελίχθηκε σε πάθος για τη διερεύνηση της εκδοτικής δραστηριότητας του Γένους, από την Αναγέννηση μέχρι τα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια. Ο Κωνσταντίνος Στάικος μάς σύστησε τις βιβλιοθήκες του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, μας ταξίδεψε στον τυπογραφικό κόσμο του Άλδου Μανούτιου, μας έδειξε τη διαδρομή των βιβλιοθηκών όχι μόνο ως πνευματικών οντοτήτων αλλά και ως αρχιτεκτονημάτων, εν ολίγοις άνοιγε διαρκώς παράθυρα γνώσης και πρόσφερε τεκμήρια του παρελθόντος προς μελλοντική ωφέλεια.

Από τα πιο σημαντικά έργα που διαχειρίστηκε ήταν η μελέτη και η ανάπλαση της Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο, από την οποία προέκυψε η πεντάτομη «Ιστορία της Βιβλιοθήκης στον Δυτικό Πολιτισμό» που κυκλοφορεί στα ελληνικά, στα αγγλικά και στα κινεζικά, και η ανάπλαση της Βιβλιοθήκης του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Φανάρι.

Μέσα από τον εκδοτικό οίκο Άτων που είχε ιδρύσει, κυκλοφορούν τα βιβλία του, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η τετράτομη «Πνευματική Πορεία του Γένους», «Το Μουσείο και η Βιβλιοθήκη των Πτολεμαίων στην Αλεξάνδρεια», «Ο Έρασμος. Ένας απόστολος της ελληνικής διανόησης από τον Βορρά», «Τα Ελληνικά Αρχέτυπα και Ελληνικά Συγγράμματα σε Ετερόγλωσσα Αρχέτυπα», «Η Αρχιτεκτονική των Βιβλιοθηκών στον Δυτικό Πολιτισμό. Από την Μινωική Εποχή στον Μιχαήλ Άγγελο», «Η βιβλιοθήκη του Πλάτωνα και της Ακαδημίας», «Αριστοτέλους Βιβλιοθήκη» κ.ά. Δημιούργησε την ψηφιακή εγκυκλοπαίδεια «Περί Βιβλιοθηκών-ww.aboutlibraries.gr» και παραχώρησε τη συλλογή των βιβλίων του στο Ίδρυμα Ωνάσης.