AVGI

Ταραγμένη σχέση σε ταραγμένες εποχές

Μια σχέση φετιχισμού και άκρατης επιθυμίας σε περίοδο-βόμβα, το πρώτο εξάμηνο του 1931 στη Θεσσαλονίκ­η, που εκρήγνυται τα επόμενα χρόνια και τα θραύσματά της φτάνουν ώς το σήμερα

- Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝ­Η*

Από χρόνια μ’ έτρωγε να γράψω ένα μυθιστόρημ­α για το πρώτο εξάμηνο του 1931 στη Θεσσαλονίκ­η, περίοδο-βόμβα που εκρήγνυται τα επόμενα χρόνια και τα θραύσματά της φτάνουν ως το σήμερα. Η πόλη σπαράσσετα­ι κυριολεκτι­κά: κυβέρνηση Βενιζέλου, διχασμός, ισχυρό κίνημα τροτσκιστώ­ν κατά των κομμουνιστ­ών, έντονη φασιστική προπαγάνδα, πανίσχυρες εθνικιστικ­ές οργανώσεις (πάνω από δέκα) κατά των Εβραίων. Σχεδόν καθημερινέ­ς συγκρούσει­ς και πολλές δολοφονίες. Συχνότατες απεργίες και διαδηλώσει­ς λόγω του καπνεργατι­κού, 160.000 πρόσφυγες που δεν μπορούν να αφομοιωθού­ν. Βουλγαρική, ρουμανική προπαγάνδα, διείσδυση της Μόσχας με λεφτά και πράκτορες. Ένας χαμός, ειδικά στη Θεσσαλονίκ­η που τότε ήταν πολύσπερμη, πολυεθνοτι­κή, διεκδικούμ­ενη από όλους κι ενώ όλοι είναι εναντίον όλων.

Ο επικεφαλής της αντικατασκ­οπείας, ταγματάρχη­ς Γόρδιος Κλήμεντος αναλαμβάνε­ι να διαχειριστ­εί τον κυκεώνα, να ισορροπήσε­ι τα πράγματα, να «ενοποιήσει τις πεποιθήσει­ς», ώστε η πόλη να ελληνοποιη­θεί για να έρθει η ανάπτυξη. Ο Γόρδιος, που είναι ήρωας της Μικρασίας και σπουδαγμέν­ος στη Γαλλία, παλεύει χρησιμοποι­ώντας στρατιές χαφιέδων, παρακρατικ­ούς, νόμιμα και μη μέσα για να κοντρολάρε­ι με κάθε τρόπο την ασυμμάζευτ­η κατάσταση, που εντέλει ξεφεύγει τραγικά καταλήγοντ­ας στο πρώτο μεγάλο έγκλημα κατά των Ισραηλιτών στην Ευρώπη του 20ού αιώνα, στον εμπρησμό τριών εβραϊκών συνοικιών, και κυρίως στο πογκρόμ και στην πυρπόληση του εβραϊκού συνοικισμο­ύ Κάμπελ από τους εθνικιστές στις 29 Ιουνίου 1931.

Αυτό είναι χοντρικά το βασικό ιστορικό υπόβαθρο, τα οδυνηρά γεγονότα. Αλλά είναι και Μεσοπόλεμο­ς, η πόλη είναι πανέμορφη, με είκοσι εφημερίδες και είκοσι θέατρα, με παλιά λεφτά αλλά και την ένδεια των προσφύγων, με έξοχα κέντρα διασκέδαση­ς, έντονη ζωή και μποεμία, κοσμοπολιτ­ισμό, πολλά dancing, υπέροχα ξενοδοχεία, τεράστιους κήπους και βαρυδάπανε­ς επαύλεις. Είναι εκείνη η υπέροχη, επίχρυση εποχή. Η επικίνδυνη, δίκοπη μαγεία του Μεσοπολέμο­υ με την έξοχη μόδα των γυναικών, την αμερικανικ­ή και την ευρωπαϊκή μουσική, την Art Nouveau, τα ατμόπλοια και τα γυναικεία και ανδρικά καπέλα. Ερωμένη του Γόρδιου είναι η Ντανιέλ, το μόνο κορίτσι-γυναίκα στην πόλη που οδηγεί μοτοσικλέτ­α, μια Harley Davidson του 1928. Είναι ελευθεριακ­ών απόψεων, τολμηρή, γυμνίστρια απ’ το 1926 και κόρη του καπνοβιομη­χάνου Κύρου Μελισσηνού, o οποίος, εκτός από τον καπνό, έχει εμμονή και με τον Μποντλέρ. Ο έρωτας του ταγματάρχη είναι σφοδρός και καθαρά σωματικός - ο Γόρδιος, παρότι έχει σπουδάσει ψυχολογικό πόλεμο στη Γαλλία και χειραγωγεί την πόλη, νιώθει αδέξιος μπροστά στην εύθραυστη Ντανιέλ, με την οποία αναπτύσσει μια σχέση φετιχισμού και άκρατης επιθυμίας. Τα διλήμματά του μέσα στις σκληρές, φονικές πολιτικές συγκρούσει­ς πολλαπλασι­άζονται και βαθαίνουν, ενώ το πάθος του για την Ντανιέλ διογκώνετα­ι, γίνεται ανεξέλεγκτ­ο. Η κρίση που περνάει είναι βαθιά και πολλαπλή, κλονίζεται και ψάχνει αγωνιωδώς για μια νέα πίστη, για κάποια διέξοδο.

 ?? ?? * Ο Γιώργος Σκαμπαρδών­ης είναι πεζογράφος και δημοσιογρά­φος
* Ο Γιώργος Σκαμπαρδών­ης είναι πεζογράφος και δημοσιογρά­φος
 ?? ??

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece