Μια μακρά ιστορία αποσιώπησης

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν απαντά στα επίμονα ερωτήματα για τις εξαγωγές του Predator στο Σουδάν και αλλού. Το Ευρωκοινοβούλιο καλεί ξανά την Κομισιόν να εκμαιεύσει εξηγήσεις

Ο υφυπουργός

Κώστας Φραγκογιάννης με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Σε μια άλλη, «κανονική» χώρα, όπως έταζε πως θα έκανε την Ελλάδα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, οι ρεπόρτερ των εφημερίδων και των μεγάλων τηλεοπτικών σταθμών θα διαγκωνίζονταν για το ποιος/α θα κάνει πρώτος/η τη μεγάλη επιτυχία να αποκαλύψει αν δόθηκε άδεια εξαγωγής του κακόβουλου λογισμικού Predator από την Ελλάδα στο Σουδάν - και σε ποια από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές. Έπειτα από τέσσερα χρόνια «επιτελικού κράτους» Μητσοτάκη όμως, ο διαγκωνισμός μεταξύ των ΜΜΕ είναι ποιο θα αποσιωπήσει αποτελεσματικότερα την πιθανότητα αυτής της εξαγωγής. Και, παρά τις ερωτήσεις λίγων επίμονων δημοσιογράφων, παρά τις πιέσεις της αντιπολίτευσης και κυρίως παρά τα ερωτήματα που διατυπώνονται κατ’ επανάληψη από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, η κυβέρνηση τηρεί σιγή ιχθύος. Το αρμόδιο υπουργείο Εξωτερικών αποφεύγει συστηματικά να απαντήσει επί της ουσίας, ενώ το περιβάλλον τού για όλα ανήξερου πρωθυπουργού πετάει την μπάλα στην εξέδρα.

Το ιστορικό

Από τον Δεκέμβριο του 2022 επιβεβαιώθηκε ότι η αρμόδια Γενική Διεύθυνση του υπουργείου Εξωτερικών είχε δώσει έναν χρόνο νωρίτερα άδειες εξαγωγής για προϊόντα «διττής χρήσης» της εταιρείας Intellexa S.A. στη Μαγαδασκάρη και σε ακόμα δύο χώρες, μία στην Ανατολική και μία στη Νοτιοανατολική Αφρική. Το υπουργείο Εξωτερικών ενεπλάκη στην υπόθεση επειδή το προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία για προϊόντα «διττής χρήσης» (dual use), τα οποία μπορούν να

χρησιμοποιηθούν και για εμπορικούς, και για «κακόβουλους» σκοπούς. Εν προκειμένω, το Predator μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κάθε είδους παρακολούθηση - μεταξύ άλλων, θα ήταν χρήσιμο σε μια σύρραξη μεταξύ πολέμαρχων και στο άμοιρο Σουδάν.

Το σίριαλ της ΕΔΕ

Ηδη από τα μέσα Νοεμβρίου 2022 ο αρμόδιος υφυπουργός για την Οικονομική Διπλωματία Κώστας Φραγκογιάννης είχε διατάξει Ένορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ) ώστε να διαλευκανθεί αν οι άδειες εξαγωγής για τα προϊόντα της Intellexa S.A. ήταν σύννομες, αν τηρήθηκαν οι εθνικοί και ευρωπαϊκοί κανόνες εξαγωγής του λογισμικού. Υπεύθυνος για το θέμα ήταν ο τότε γενικός γραμματέας Γιάννης Σμυρλής, ο οποίος σχεδόν αμέσως φρόντισε να παραιτηθεί και να «αφιερωθεί», όπως είπε, στον προεκλογικό αγώνα της Ν.Δ.

Υποτίθεται πως το πόρισμα της ΕΔΕ θα ήταν έτοιμο πριν από τα Χριστούγεννα, αλλά πέρασε και το Πάσχα και δεν έχει δει το φως της δημοσιότητας.

Η Ε.Ε. ζητά εξηγήσεις…

Εξηγήσεις για τις εξαγωγές είχε ζητήσει και η Κομισιόν, υπό την πίεση της αρμόδιας Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Για πρώτη φορά στις 10 Ιανουαρίου, χωρίς να υπάρξει ανταπόκριση από την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Το ερώτημα ετέθη εκ νέου, χωρίς να γίνει γνωστό αν αυτή τη φορά δόθηκε απάντηση. Η όποια απάντηση, πάντως, δεν έφτασε στην Ευρωβουλή. Γι’ αυτό και η ευρωβουλευτίνα και μέλος της Επιτροπής PEGA Σόφι ιν’τ Βελντ απευθύνθηκε χθες εκ νέου στον εκτελεστικό αντιπρόεδρο της Κομισιόν

Βάλντις Ντομπρόβσκις. Το ερώτημά της ήταν: «Πριν από δύο μήνες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ρώτησε την Ελλάδα και την Κύπρο για την εξαγωγή του Predator στο Σουδάν. Δεδομένων των γεγονότων στο Σουδάν, μπορεί ο Β. Ντομπρόβσκις να επιβεβαιώσει αν έχει λάβει κάποια διευκρίνιση μέχρι τώρα; Αν όχι, ποια μέτρα θα ληφθούν για να διασφαλιστεί η τήρηση του κανονισμού για τα είδη διπλής χρήσης;».

…και ο ΣΥΡΙΖΑ απαιτεί απαντήσεις

Απαντήσεις απαιτεί και η αξιωματική αντιπολίτευση. Τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. όσο και ο αρμόδιος τομεάρχης Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος ζητούν να μάθουν αν δόθηκε

άδεια εξαγωγής του Predator στο Σουδάν - κι αν, έστω έμμεσα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη ενέπλεξε τη χώρα στον εμφύλιο στο Σουδάν. Σημειώνεται ότι η αξιωματική αντιπολίτευση έχει ζητήσει να δημοσιοποιηθεί το πόρισμα της σχετικής ΕΔΕ, αλλά η κυβέρνηση αρνείται. Όπως αρνήθηκε να ενημερώσει τη Βουλή για τις υποκλοπές. Σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., «όσο καθυστερούν οι απαντήσεις τόσο μεγαλώνουν οι βεβαιότητες ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν αρκούνταν μόνο στο να παρακολουθεί το μισό πολιτικό σύστημα, δημοσιογράφους και την ηγεσία του στρατού, αλλά έκανε τη χώρα επιχειρηματικό εφαλτήριο για την εξαγωγή μιας επικίνδυνης τεχνολογίας».