Η αθέατη πλευρά τού είναι
Παντελής Χανδρής, «Orbital Objects». Επιμ. Χριστόφορος Μαρίνος, ιστορικός Τέχνης Citronne Gallery, Πατριάρχου Ιωακείμ 19, 4ος όροφος. Διάρκεια έκθεσης: 30 Μαρτίου24 Ιουνίου 2023. Ώρες λειτουργίας: Τρ./Πεμ./Παρ. 11 π.μ.-8 μ.μ., Σαβ. 11π.μ.-4 μ.μ.
Ο Παντελής Χανδρής διαρρηγνύει με τον «ιδιόμορφο πλανητικό του κήπο» τις υποτιθέμενες σταθερές που ορίζουν τη ζωή του «κυρίαρχου» ανθρώπου επί της γης και αναδεικνύει την αθέατη πλευρά τού είναι και της αυτογνωσίας μας
Μας έχουν συνηθίσει να ζούμε φυλακισμένοι μέσα στον αισθητηριακό μικρόκοσμό μας. Να βλέπουμε με τα μάτια μας, αλυσοδεμένοι στα ευρύχωρα ή και στα στενόχωρα καθίσματά μας τα «είδωλα» των γεγονότων και των ανθρώπων απέναντί μας, ακόμη και το δικό μας «είδωλο» έτσι όπως τα φωτίζουνε άλλοι πίσω μας. Χωρίς να γνωρίζουμε και ίσως χωρίς να τολμούμε να γνωρίσουμε την αληθινή τους μορφή και την ουσία τους. Γιατί εκεί νιώθουμε ασφαλείς, πλασματικοί κύριοι και κάτοχοι αυτού του μικρού, περιορισμένου κόσμου που δεν είναι το σύμπαν. Κι έτσι πιστεύουμε χωρίς να ερευνούμε ό,τι αποκρύβεται μες στο σκοτάδι της άγνοιας, μπροστά στον φόβο του ασύλληπτου με τις αισθήσεις μας και ανοίκειου κόσμου γύρω μας.
Το φως και το σκοτάδι στην Τέχνη
Η αντίθεση ανάμεσα στα φωτεινά και στα σκοτεινά σημεία ενός έργου Tέχνης επιχειρήθηκε από την εποχή της κλασικής αρχαιότητας και είναι αυτή που έδωσε πνοή όχι μόνο στα Γλυπτά του Παρθενώνα, αλλά και στις θρησκευτικές φιγούρες της Αναγέννησης. Ενώ η εξέλιξή της από τον μεγάλο δάσκαλο του μπαρόκ, τον Καραβάτζο, σε εμβληματικό στοιχείο της δραματικής και μυστηριώδους ατμόσφαιρας των έργων του άνοιξε νέους δρόμους στην Τέχνη και στους εκφραστές της. Που έσπασαν στη διάρκεια των αιώνων τους κανόνες της παράδοσης, εγκατέλειψαν την ιστορική ή θρησκευτική θεματική καθώς και την ψευδαίσθητη αναπαράσταση του πραγματικού, πειραματίστηκαν με τα υλικά και τις φόρμες τους, αποτύπωσαν μέσα από τις χρωματικές αντιθέσεις και τις φωτοσκιάσεις τους τα όνειρα, τους εφιάλτες και τις υπαρξιακές τους αγωνίες, έδεσαν την Τέχνη με τη ζωή και την κοινωνία.
«Ο ιδιόμορφος πλανητικός κήπος» του Παντελή Χανδρή
Ο εικαστικός καλλιτέχνης Παντελής Χανδρής συνθέτει στην τελευταία του έκθεση στην γκαλερί Citronne, στο Κολωνάκι,
με γλυπτά και ζωγραφικά έργα έναν «ιδιόμορφο πλανητικό κήπο» βασισμένο στην αντίθεση του φωτός με το σκοτάδι, που αποκαλεί ενδεικτικά «τροχιακά αντικείμενα». Τοποθετεί στο κέντρο του έναν λευκό, μνημειακό πυρσό που «ανάβει» μέσα από τις φλόγες, τις γραμμένες ως σκιές με ορμητικές πινελιές πάνω στα τέσσερα ανηρτημένα στους τοίχους ζωγραφικά του έργα.
Γύρω από αυτόν εγκαθιστά μέσα στον χώρο τα μαύρα γύψινα γλυπτά του σε σημεία που να σχηματίζουν μια τροχιά που υποδηλώνει την κίνησή τους και μας ωθεί στην περιήγησή τους. Τους κρεμασμένους ανάποδα, ανοιγμένους σαν τα σφαχτάρια του Φράνσις Μπέικον, νεκρούς λαγούς του, τους πλασμένους ως «αρνητικά» της «Νεκρής φύσης με λαγό και φραγκόκοτα μπροστά σε γκρίζο τοίχο» του Γερμανού ζωγράφου του ρομαντισμού Otto Scholderer.
Τα φτιαγμένα σαν ευρήματα αρχαίων αγαλμάτων θραύσματα και το αποτύπωμα του διπλού, και πιο ακρινού μέχρι στιγμής, ανιχνευθέντος πέρα από τον πλανήτη Ποσειδώνα αστεροειδούς Arrocoth που θυμίζει πρωτόγονο ειδώλιο θεάς της γονιμότητας. Η τραχιά, αποσπασματική μορφή τους επιτρέπει στο φως να διεισδύσει τις σκοτεινές ανάγλυφες ρωγμές της και αποκαλύπτει το εσωτερικό τους. Δένει με τον τρόπο του Ροντέν τα ετερόκλητα σπαράγματα σε μια ολότητα. Με τελευταίο της κομμάτι τον αμφίσημο, νεκρό ή κοιμισμένο, ακουμπισμένο στο πάτωμα αυτούσιο και κατάλευκο σαν τον μνημειακό πυρσό- λαγό. Που μοιάζουν όπως και τα συσσωρευμένα αντικείμενα του μεταφυσικού ζωγράφου Τζόρζο Μοράντι να αποκτούν μια παράδοξη πλαστικότητα αλλά και οντότητα μέσα από το λούσιμό τους σε ένα εκτυφλωτικό φως.
Ο Παντελής Χανδρής διαρρηγνύει έτσι με τον «ιδιόμορφο πλανητικό του κήπο» τις υποτιθέμενες σταθερές που ορίζουν τη ζωή του «κυρίαρχου» ανθρώπου επί της γης και αναδεικνύει μέσα από το αέναο παιxνίδι του φωτός με το σκοτάδι τη σκιά σε σημαίνουσα συνιστώσα όχι μόνο της καλλιτεχνικής του πράξης, αλλά και της αθέατης πλευράς τού είναι και της αυτογνωσίας μας.