Θα συνεχίσουν να «καίνε» οι τιμές στα τρόφιμα

Τι εκτιμούν οι παράγοντες της αγοράς και πώς τα νοικοκυριά οδηγούνται σε δραματικές περικοπές, προκειμένου να αντεπεξέλθουν

Μ ε υψηλούς ρυθμούς αναμένεται να συνεχιστεί η ακρίβεια κατά τους επόμενους μήνες στην αγορά των τροφίμων, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, κάτι που δοκιμάζει τα όρια αντοχής των πολιτών. Ο πληθωρισμός στα τρόφιμα παραμένει σε διψήφιο ποσοστό για 13 συνεχόμενους μήνες οδηγώντας στην επιδείνωση του προβλήματος για χιλιάδες νοικοκυριά, ιδίως τα φτωχότερα, τα οποία προχωρούν σε περικοπές, προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις πολύ δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζουν. Οι μεγαλύτερες μεταβολές στα τρόφιμα εντοπίζονται στα γαλακτοκομικά και τα αυγά, που είχαν αύξηση στις τιμές τους κατά 19,1%, στα έλαια και τα λίπη κατά 16,2%, στα λοιπά τρόφιμα κατά 14,6%, στο ψωμί και τα δημητριακά 13,8%, στον καφέ, το κακάο και το τσάι κατά 12,1%, στα κρέατα κατά 12%, στη ζάχαρη, στις σοκολάτες και τα παγωτά κατά 11%, στα αλκοολούχα ποτά κατά 10,1%, στα μεταλλικά νερά και τους χυμούς κατά 8,4%, στα λαχανικά κατά 6,2% και στα ψάρια κατά 4,5%.

Περικοπές για τους καταναλωτές

Σημαντικές πιέσεις στην κατανάλωση εξακολουθούν να ασκούν οι ανατιμήσεις αναγκάζοντας τους καταναλωτές να αγοράζουν λιγότερα και φθηνότερα προϊόντα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών αγοράς Circana (πρώην IRI), o όγκος πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ υποχώρησε κατά 1,3% στο πρώτο τρίμηνο του 2023, κάτι που οφείλεται στις ανατιμήσεις, οι οποίες μεσοσταθμικά στον κλάδο ήταν το πρώτο τρίμηνο 10%. Το γεγονός δε ότι η αξία των πωλήσεων αυξήθηκε κατά 8,5% στο α΄ τρίμηνο του 2023 σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022 δείχνει ακριβώς την επίδραση που είχε στον τζίρο η μείωση της κατανάλωσης. Ανά βασική ομάδα προϊόντων, η αξία πωλήσεων κατά το α΄ τρίμηνο του έτους σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα ήταν αυξημένη κατά 7,3% στα τρόφιμα, κατά 12,9% στα είδη ατομικής υγιεινής και ομορφιάς και κατά 13,5% στα είδη νοικοκυριού (απορρυπαντικά, καθαριστικά, χαρτικά). Από την άλλη, ο όγκος πωλήσεων υποχώρησε κατά 1,8% στα τρόφιμα, κατά 0,9% στα είδη νοικοκυριού και αυξήθηκε κατά 2,5% στα είδη ατομικής υγιεινής και ομορφιάς.

Μεγάλο «μαχαίρι»

Το μεγαλύτερο «μαχαίρι» μπήκε από τους καταναλωτές στα υλικά μαγειρικής (μείωση του όγκου πωλήσεων κατά 6,8%), στα συσκευασμένα τρόφιμα (-3,9%), στα γαλακτοκομικά (-3,8%) και στα κατεψυγμένα τρόφιμα (-3,6%). Ταυτόχρονα, η αύξηση των πωλήσεων των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας συνεχίζεται ακάθεκτη. Το πρώτο τρίμηνο του 2023 το μερίδιό τους, εξαιρουμένων των πωλήσεων της Lidl, έφθασε στο 17,7%, τρέχοντας με ρυθμό 19%. Παράλληλα, χάρη κυρίως στην κατηγορία των τροφίμων, οι προσφορές (promo) ενισχύθηκαν στους ταχυκίνητους κωδικούς (FMCG) κατά 2,2 pp.

Μειώνεται η αγοραστική δύναμη

Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι να μειώνεται η αγοραστική δύναμη των πολιτών. Σύμφωνα, πάντως, με τα στοιχεία της Eurostat, μόνο το 2022 η απώλεια σε αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού στη χώρα μας ήταν 12,7% (PPS, Purchasing Power Standard). Η αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού, όπως και του γενικού επιπέδου των μισθών και των συντάξεων, εκτιμάται μεθοδολογικά από τη συνολική καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών, όπως αυτή προκύπτει από την Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών (Σεπτέμβριος 2022) και τα στοιχεία της Eurostat, η μέση καταναλωτική δαπάνη στη χώρα μας το 2022 ήταν 1.250 ευρώ.

Αρα η αγοραστική δύναμη του μέσου μισθού το 2022 έχει παρουσιάσει απώλεια κατά 18,5%. Αντίστοιχα, η απώλεια της αγοραστικής δύναμης του μέσου επιπέδου των συντάξεων θα είναι 18,6% εάν λάβουμε υπόψη την αύξηση του 7,75%.