Οταν οι περιπτώσεις κλοπής στη μουσική φτάνουν στα δικαστήρια p
Πριν από μερικές ημέρες βγήκε μια δικαστική απόφαση στη Νέα Υόρκη, σύμφωνα με την οποία ο Βρετανός τραγουδοποιός Ed Sheeran δεν ευθύνεται για πνευματική κλοπή της κλασικής soul επιτυχίας του Marvin Gaye με τίτλο «Let’s Get It On»
Ηδιαμάχη του Ed Sheeran τάραξε αρκετά τη μουσική βιομηχανία και η αθωωτική απόφαση αλλάζει τα δεδομένα. Ο Sheeran είχε δηλώσει πριν την έκδοση της απόφασης ότι θα έβαζε τέλος στην καριέρα του σε περίπτωση που θα έχανε, καθώς βρήκε προσβλητικό το κατηγορητήριο. Η ομάδα των δικηγόρων του είχε αναφέρει στους ενόρκους ότι οι ομοιότητες στις συγχορδίες και τις αρμονίες ανάμεσα στο κομμάτι του Gaye και αυτό του Sheeran (με τίτλο «Thinking Out Loud») ήταν στο όριο της σύμπτωσης καθώς πρόκειται για κοινότοπο συνδυασμό δομικών στοιχείων που όλοι οι συνθέτες θα πρέπει να είναι ελεύθεροι να χρησιμοποιούν. Ενδιαφέρον είχε το γεγονός ότι τη μήνυση την έκανε ο παλιός συνεργάτης του Marvin Gaye, που ήταν στην παραγωγή του «Let’s Get It On» το 1973, ο Ed Tow
nsend. Ένας από τους λόγους που ο Townsend επέμεινε, ήταν για να περάσει δημόσια ένα μήνυμα προκειμένου να σταματήσει, όπως αναφέρει, η «προσβολή των μαύρων καλλιτεχνών από μοντέρνους συνθέτες». Ο Townsend χαρακτήρισε τον Sheeran ως καλλιτέχνη που εκμεταλλεύεται την ιδιοφυΐα και το έργο των μαύρων τραγουδιστών και τραγουδοποιών του παρελθόντος. Ο Ed Sheeran είναι ένας από τους πιο πετυχημένους εμπορικά καλλιτέχνες της γενιάς του, έχοντας πουλήσει περίπου 150 εκατομμύρια δίσκους, κατά συνέπεια σε τέτοιες υποθέσεις εκδικάζονται τεράστια ποσά προς τους συνθέτες ή τους κληρονόμους της πνευματικής ιδιοκτησίας. Πέραν όμως των οικονομικών αποζημιώσεων, περιπτώσεις σαν αυτή του Sheeran είναι πολύ σημαντικές για την εξέλιξη της pop μουσικής, για την ομοιογένεια των ραδιοφωνικών επιτυχιών, αλλά και για την αξία των μηχανικών και πνευματικών δικαιωμάτων στη μουσική.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι κληρονόμοι του Marvin Gaye το 2015 είχαν κερδίσει μια αγωγή ύψους 5,3 εκατομμυρίων δολαρίων, όταν απεδείχθη ότι το τραγούδι «Blurred Lines» των Robin Thicke και Pharrell Williams ήταν κατά μεγάλο ποσοστό αντιγραφή του τραγουδιού «Got to Give It Up» του Gaye. Επίσης ο ίδιος ο Sheeran έχει κατηγορηθεί άλλες δυο φορές στο παρελθόν για κλοπή: η πρώτη το 2016, όταν οι συνθέτες του τραγουδιού «Ama
zing », που τραγουδάει ο Matt Cardle, τον κατηγόρησαν ότι έκλεψε το τραγούδι τους με το δικό του «Photograph» (εκεί έχασε) και άλλη μια το 2017, όταν κατηγορήθηκε ότι το τραγούδι του «Shape of You» αντέγραφε την επιτυχία «Oh Why» (εκεί δικαιώθηκε). Τελικά, απεδείχθη ότι με το «Thinking Out Loud» δεν υπέπεσε σε έγκλημα κλοπής πνευματικής ιδιοκτησίας. Τώρα αν με το ίδιο τραγούδι διέπραξε έγκλημα ενάντια στην τέχνη της μουσικής, αυτό παραμένει υπό συζήτηση.
Διάσημες δίκες για κλοπή μουσικών ιδεών
Ο κιθαρίστας Joe Satriani είχε οδηγήσει στα δικαστήρια τους Coldplay καθώς ισχυριζόταν ότι το τραγούδι τους «Viva La Vida» αντέγραφε το δικό του «If I Could Fly». Τελικά τα δύο ονόματα κατέληξαν σε έναν εξωδικαστικό συμβιβασμό. Επίσης, οι Rolling Stones είχαν μηνύσει τους Verve καθώς θεώρησαν ότι η παλιά τους επιτυχία «The Last Time» ήταν η βάση για το «Bittersweet Symphony», ζητώντας 1,7 εκατομμύρια δολάρια, ενώ οι Radio
head απαίτησαν από τη Lana Del Rey το 100% των δικαιωμάτων από το τραγούδι της «Get Free» καθώς θεώρησαν πως αποτελούσε κατάφωρη αντιγραφή του «Creep». Όμως η πιο πολύκροτη από τις πρόσφατες δίκες μουσικού περιεχομένου ήταν αυτή μεταξύ των Taurus και των Led Zeppelin. Οι κληρονόμοι του παλιού συγκροτήματος Taurus ισχυρίστηκαν ότι οι Zeppelin πάτησαν στο τραγούδι «Spirit» για να γράψουν το κλασικό «Stair
way to Heaven». Ύστερα από τετραετή δικαστική διαμάχη, η υπόθεση τελεσιδίκησε και οι Led Ze
pelin κρίθηκαν αθώοι.
Μια εγχώρια υπόθεση
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το σκεπτικό της απόφασης του Αρείου Πάγου σύμφωνα με το οποίο
το τραγούδι της Καίτης Γαρμπής «Για Εσένα Μόνο» έχει την ίδια μελωδική ιδέα με το «Μπαγιατί» του Ελντάρ Μανσούροφ. Η υπόθεση έληξε μετά από δεκαπενταετή διαμάχη, εις βάρος του συνθέτη Δημήτρη Κοντόπουλου και υπέρ του τραγουδοποιού από το Αζερμπαϊτζάν. Το τραγούδι του Μανσούροφ είχε κυκλοφορήσει το 1990, ενώ η λαϊκοπόπ επιτυχία της Γαρμπή το 2003. Σύμφωνα με την απόφαση, η μελωδική βάση του «Εσένα Μόνο» σχετίζεται με το μοτίβο του «Μπαγιατιλάρ» και ξεκάθαρα χρησιμοποιεί υλικό προερχόμενο από το αζέρικο τραγούδι «σε δομική ανακατασκευή» και οι ομοιότητες δύσκολα θα μπορούσαν να αποδοθούν σε σύμπτωση. Επομένως προσβλήθηκε το περιουσιακό δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας του Μανσούροφ. Τελικά, ο Δημήτρης Κοντόπουλος και η Sony Music θα αποδώσουν στον Ελντάρ Μανσούροφ τα πνευματικά δικαιώματα που εισέπραξαν, καθώς και τα κέρδη από τις πωλήσεις για την αποκατάσταση ηθικής βλάβης.