Ενα αστικό πείραμα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης
Δέκα
χρόνια ζωής και παρουσίας στην κοινωνία της Θεσσαλονίκης κλείνει φέτος η Πρωτοβουλία Γειτονιάς της Αλεξάνδρου Σβώλου και το γιορτάζει. Δέκα χρόνια με πληθώρα κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων, που άφησαν και αφήνουν μέχρι και σήμερα το αποτύπωμά τους στη ζωή των κατοίκων της γειτονιάς της Αλεξάνδρου Σβώλου. Μια γειτονιά που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ένα μικρό γαλατικό χωριό μέσα στο αχανές και πολλές φορές απρόσωπο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Ένας δρόμος που μέσα από τη συλλογική δράση των κατοίκων του κατάφερε να είναι κάτι πολύ περισσότερο από άσφαλτος και πλακάκια πεζοδρομίου.
Η αυτοοργανωμένη Πρωτοβουλία της Γειτονιάς δημιουργήθηκε στην καρδιά της οικονομικής κρίσης, το 2013, και σταδιακά απέκτησε τα χαρακτηριστικά ενός νέου μικρού αστικού κινήματος, εμπνευσμένη από τα κινήματα των πλατειών και τους Αγανακτισμένους του 2011 και τη συζήτηση για πραγματική δημοκρατία σε επίπεδο καθημερινότητας. «Τότε το κίνημα ζητούσε αυτοοργάνωση στις γειτονιές και συμμετοχή μέσα από διαδικασίες βάσης. Το 2013 ήταν μια ιδιαίτερη περίοδος, τότε που αρχίσαμε να ζούμε στο πετσί μας την οικονομική και κοινωνική κρίση στην Αλεξάνδρου Σβώλου, έναν παραδοσιακά κεντρικό εμπορικό δρόμο της πόλης, όπου τα μαγαζιά έκλειναν, είχαμε αρκετές αυτοκτονίες γειτόνων, ένας άνθρωπος μπροστά από τράπεζα της Τσιμισκή έβαλε φωτιά στον εαυτό του» λέει στην ΑΥΓΗ της Κυριακής το μέλος της Πρωτοβουλίας και ανθρωπογεωγράφος Γιώργος Χατζηνάκος.
Η εμφάνιση της Χρυσής Αυγής με επιθέσεις εκείνη την περίοδο, η κατάληψη μιας παιδικής χαράς στον Άγιο Παντελεήμονα της Αθήνας με το επιχείρημα να μην παίζουν τα παιδιά των μεταναστών εκεί έθεσαν ακόμα πιο έντονα την ανάγκη δημιουργίας μιας ομάδας από τα κάτω, κόντρα στον ρατσισμό και στον φόβο της περιόδου. «Λαμβάνοντας υπόψη όλο αυτό το κοινωνικό πλαίσιο, δημιουργήσαμε το 2013 την Πρωτοβουλία Γειτονιάς της Αλεξάνδρου Σβώλου, με ανθρώπους που γνωριζόμασταν σε επίπεδο καθημερινών κοινωνικών συναναστροφών, λέγαμε ένα καλημέρα, και μαζευτήκαμε, ένα ετερόκλητο κράμα ανθρώπων, και αποφασίσαμε να αναλαμβάνουμε δράσεις με σκοπό να ξαναγίνουμε γειτονιά» σημειώνει ο Γ. Χατζηνάκος.
Θεσμός το πρώτο δείπνο της άνοιξης
Εναν χρόνο μετά τη δημιουργία της Πρωτοβουλίας, το 2014, πραγματοποιήθηκε η διοργάνωση του πρώτου δείπνου της άνοιξης, το οποίο έχει πλέον καταστεί ένας θε
σμός για τους ενεργούς πολίτες της Θεσσαλονίκης. Στην ουσία αποτελεί μια μεταφορά πολιτιστικής πρακτικής αντίστοιχων γιορτών που γίνονται στη Βαρκελώνη. Όπως σημειώνει ο Γ. Χατζηνάκος, τέθηκε τότε το ερώτημα γιατί δεν έχουμε γιορτές γειτονιάς στην Ελλάδα, μολονότι μοιραζόμαστε παρόμοιες κουλτούρες σε σχέση με τη χρήση του δημόσιου χώρου με τους Ισπανούς. Την τρίτη χρονιά το δείπνο της άνοιξης διοργανώθηκε στο κέντρο της Αλεξάνδρου Σβώλου και όχι στα πεζοδρόμια. Τότε έγινε το μεγαλύτερο δείπνο, με περισσότερους από 5.000 κατοίκους.
Από εκείνη τη χρονιά και μετά η Πρωτοβουλία ξεκίνησε να απευθύνει ανοιχτά καλέσματα σε καλλιτέχνες για να συμμετάσχουν στη γιορ
τή του δείπνου της άνοιξης. Και η σύμπραξη αυτή ξεκίνησε μετά και τα δύο-τρία περιστατικά σύλληψης ή προσαγωγής μουσικών του δρόμου στη Θεσσαλονίκη, καθώς κατηγορήθηκαν ως επαίτες, προκαλώντας έντονες διαμαρτυρίες τόσο από τον Σύλλογο Μουσικών Βορείου Ελλάδος όσο και από την κοινωνία της πόλης. «Οι γειτονιές είναι και μουσική, θέλουμε τους μουσικούς του δρόμου να παίζουν στην πόλη μας ελεύθερα. Πόλη σημαίνει και έκφραση της δημιουργικότητας. Συνεργαζόμαστε με όλες τις αυτοοργανωμένες συλλογικότητες της πόλης, εκτός από ναζί και ρατσιστές. Συνεργαζόμαστε και με τους δημόσιους φορείς που βρίσκονται στη γειτονιά μας (Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη, Κέντρο Ιστορίας,
Μία δεκαετία κλείνει η Πρωτοβουλία Γειτονιάς της Αλεξάνδρου Σβώλου, που μέσα από τη συλλογική δράση των κατοίκων δημιούργησε ξανά μια γειτονιά, δίνοντας απαντήσεις σε πραγματικά κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζει είτε η κοινότητα είτε ο δημόσιος χώρος