Η αλλαγή ήρθε από την Ταϊλάνδη
Θρίαμβος για τα δύο κόμματα της αντιπολίτευσης στις εκλογές της περασμένης Κυριακής, αλλά ο στρατός και η επιχειρηματική ελίτ της χώρας παραμένουν σε επαγρύπνηση
Τα πλήθη πανηγύρισαν στους δρόμους της Μπανγκόκ με τον 42χρονο Pita Limjaroenrat από το Move Forward, που ανέλπιστα κέρδισε τις εκλογές
Η αλλαγή που όλοι περίμεναν από την Τουρκία ήρθε τελικά από την Ταϊλάνδη, όπου την περασμένη Κυριακή έγιναν επίσης εκλογές. Η χώρα ουσιαστικά αποτελεί μοναρχία και δικτατορία ταυτόχρονα μετά το πραξικόπημα που έφερε στην εξουσία τον πρώην αρχηγό του στρατεύματος Prayut Chan-o-cha το 2014, ο οποίος στη συνέχεια κέρδισε και τις «εκλογές» του 2019 στηριζόμενος, εκτός από τον στρατό, και από την ελίτ των μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων.
Λαϊκή δυσαρέσκεια
Αυτήν τη φορά όμως η διάθεση της κοινωνίας για απαλλαγή της από τη χούντα ήταν τόσο ισχυρή, που ακόμα και σε εκλογές με δύσκολες συνθήκες η αντιπολίτευση θριάμβευσε. Μεγάλος νικητής, και ακόμα μία έκπληξη για τους δημοσκόπους, που δεν τον περίμεναν, ήταν ο 42χρονος Pita Limjaroenrat, επικεφαλής του νέου σχήματος Move Forward (Πάμε Μπροστά), ο οποίος και διεκδικεί πλέον τη θέση του πρωθυπουργού. Δεύτερο ήρθε το κόμμα της 36χρονης Paethongtarn Shina
με το όνομα Pheu Tai (Για την Ταϊλάνδη), κόρης του πρώην πρωθυπουργού Thaksin Shinawatra. Οι δημοσκοπήσεις την έδιναν μπροστά μέχρι την τελευταία στιγμή όχι μόνο εξαιτίας του ονόματός της. Περισσότερο από το 80% των 52 εκατομμυρίων ψηφοφόρων της χώρας πήγε στις κάλπες, κάτι που είναι ενδεικτικό και της προσδοκίας των πολιτών να δουν κάτι να κινείται στη χώρα σε επίπεδο δημοκρατικών δικαιωμάτων. Τώρα τα δύο αυτά κόμματα, που διαθέτουν μαζί συνολικά 286 έδρες από τις 500 της Βουλής, αν και συγκέντρωσαν το 60% των ψήφων, θα πρέπει να μπορέσουν να συνεργαστούν προκειμένου να γυρίσει σελίδα η χώρα. Για να αποκτήσουν πλειοψηφία στη Βουλή, θα πρέπει να απευθυνθούν και σε μικρότερους συμμάχους, μια διαδικασία που δεν είναι καθόλου απλή μέσα στο υπάρχον ασφυκτικό πλαίσιο.
Ο Pita Limjaroenrat βιάστηκε να αυτοχριστεί «επόμενος πρωθυπουργός», αλλά αυτό δεν είναι ακόμα καθόλου σίγουρο. Το πολιτικό σκηνικό είναι εξαιρετικά περίπλοκο και είναι χαρακτηριστικό ότι το τρίτο κατά σειρά κόμμα, που κατέκτησε 70 έδρες, είχε ως κεντρικό του προεκλογικό σύνθημα τη νομιμοποίηση της μαριχουάνας, με επικεφαλής του τον σημερινό υπουργό Υγείας. Σε κάθε περίπτωση, ο ενθουσιασμός στους δρόμους της Μπανγκόκ ήταν μεγάλος όταν το τοπικό δίκτυο Asian News Channel ανακοίνωσε το αποτέλεσμα σχολιάζοντας ότι «η αντιπολίτευση κατατρόπωσε τα κόμματα του στρατού». Βεβαίως, το καθεστώς και εδώ είχε φροντίσει να ενισχύσει τις άμυνές του δημιουργώντας και ένα σώμα Γερουσίας ακόμα 250 μελών που ουσιαστικά ελέγχεται από τους στρατιωτικούς. Έτσι, για να υπάρξει πλειοψηφία και στα δύο σώματα χρειάζονται συνολικά 376 ψήφοι. Παραμένει προς το παρόν ερώτημα αν το καθεστώς είναι διατεθειμένο να προχωρήσει σε περισσότερες υποχωρήσεις και να αφήσει ανοιχτό τον δρόμο για μια σταδιακή επιστροφή της χώρας σε ένα δημοκρατικό πλαίσιο. Οι φόβοι για ένα νέο πραξικόπημα παραμένουν ισχυροί, ασχέτως αν οι νικητές των εκλογών φρόντισαν να γεμίσουν την πρωτεύουσα με αφίσες που ισχυρίζονται πως «Θα είναι πάντα άνοιξη» - από δω και στο εξής…
Δύο διαφορετικές λογικές
Διαφορετικό είναι και το υπόβαθρο και το ανθρώπινο δυναμικό των δύο μεγάλων κερδισμένων των εκλογών.
Το Move Forward κατήλθε στις εκλογές για πρώτη φορά, προερχόμενο από το κόμμα Future Forward, το οποίο εξελέγη τρίτο κόμμα στο Κοινοβούλιο στις εκλογές του 2019 και στη συνέχεια αποκλείστηκε με κατασκευασμένες κατηγορίες. Αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από πολιτικούς «πρωτάρηδες», κυρίως ακαδημαϊκούς μορφωμένους, νέους ανθρώπους, καλούς γνώστες των social media και με μεγάλη επιθυμία για αλλαγή. Κέντρισε επίσης το ενδιαφέρον των γυναικών, που αποτελούσαν παραδοσιακά μειοψηφία στο πολιτικό σύστημα. Αλλά το κόμμα απευθύνθηκε σε όλες τις ηλικίες με κεντρικό σύνθημα την κατάργηση των μονοπωλίων και τη μεταρρύθμιση των αρτηριοσκληρωτικών θεσμών. Δεν δίστασε δε να ασκήσει κριτική και στη μοναρχία.
Το Pheu Thai είναι πιο παραδοσιακό. Ελέγχεται από την πανίσχυρη οικογένεια των δισεκατομμυριούχων Shinawatra και υπήρξε σταθερά το ισχυρότερο αντίβαρο απέναντι στον στρατό και στους πιστούς στον βασιλιά τα τελευταία είκοσι χρόνια. Ο Thaksin Shinawatra, πατέρας της σημερινής αρχηγού του κόμματος, εκδιώχθηκε από τη θέση του ως πρωθυπουργός με πραξικόπημα το 2006 και η αδελφή του Yingluck το 2014 από τη χούντα που κυβερνά έκτοτε. Το κόμμα θεωρείται μεν «λαϊκό», αλλά σε κάθε περίπτωση πιο φιλοεπιχειρηματικό, που στα μάτια πολλών στην Ταϊλάνδη σημαίνει στην πραγματικότητα διεφθαρμένο.
Το ζητούμενο όμως στην προκειμένη περίπτωση είναι να απαλλαγεί η χώρα από το στρατιωτικό καθεστώς.