Ο Ρίτσος ως «φάρος»

Η Μαριάννα Λαγουρού, που ερμηνεύει τη Γυναίκα με τα Μαύρα από τη «Σονάτα του σεληνόφωτος» στο Θέατρο Δρόμος, μιλάει για τον ποιητή, την ηρωίδα του και τη διαχρονικότητα του έργου του

Ολόγος του Γιάννη Ρίτσου παραμένει μοναδικό πνευματικό καταφύγιο σε εποχές απάθειας, αλλά και εποχές σκληρές, συχνά οδυνηρές όπως η σημερινή» υπογραμμίζει η Μαριάννα Λαγουρού. Ηθοποιός με γόνιμη διαδρομή και ιδιαίτερη ερμηνευτική γκάμα, κάθε Πέμπτη στο Θέατρο Δρόμος (Αγ. Μελετίου και Κυκλάδων) καταδύεται στον λόγο του ποιητή, ερμηνεύοντας τη Γυναίκα με τα Μαύρα από την περίφημη «Σονάτα του σεληνόφωτος», και μαζί με τον Ταξιδευτή, τον οποίο ερμηνεύει ο Γιώργος Λιάκος, συνθέτουν τον καμβά της παράστασης «Ημερολόγιο» σε σκηνοθεσία Εμμανουήλ Μαύρου, με την οποία η Ομάδα Μήδεια κάνει τη δική της σπονδή στον κορυφαίο ποιητή. «Κάθε στίχος, κάθε λέξη, ο τρόπος γραφής του έργου αναδεικνύουν τη θεατρική ποιητικότητα του Ρίτσου, δημιουργώντας για το κοινό εικόνες από μια εποχή που έχει παρέλθει, έχει παρακμάσει. Ο σκηνοθέτης Εμμανουήλ Μαύρος επιδίωξε και ανέδειξε την πρόθεση του ποιητή με τρόπο λιτό και αισθαντικό» λέει η γνωστή ηθοποιός, διευκρινίζοντας ότι «η ιδέα να χρησιμοποιήσει τον νεαρό Ταξιδευτή του χρόνου, τον ταλαντούχο Γιώργο Λιάκο, ως κρίκο για την απεύθυνση της Γυναίκας τονίζει με ενδιαφέροντα τρόπο τις ατμόσφαιρες του κειμένου». «Η Γυναίκα με τα Μαύρα θα μπορούσε να είναι οποιαδήποτε γυναίκα, ή ακόμα καλύτερα οποιοσδήποτε άνθρωπος, ανεξάρτητα από φύλο, χρώμα, θρησκεία, σεξουαλικό προσδιορισμό» λέει η Μαριάννα Λαγουρού. Στο πρόσωπό της «αναγνωρίζουμε τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας, μια ακόμα σιωπηλή προσωπικότητα που είναι ταυτόσημη με το σήμερα και, παρά τον χρόνο που κυλά και φθείρει, αναζητά την ανατροπή». Σ’ αυτή την ιδιαίτερη αναμέτρηση με μια από τις σημαντικότερες συνθέσεις της «Τέταρτης Διάστασης», με την οποία ο Ρίτσος κατέθεσε την κορυφαία, ίσως, δημιουργία του, η γνωστή ηθοποιός στοιχειοθετεί την ηρωίδα που υποδύεται λιτά και στιβαρά. Επικεντρώνοντας στην κομβική συνθήκη του χρόνου που διαπνέει όλους τους θεατρικούς μονολόγους της «Τέταρτης Διάστασης», η Μ. Λαγουρού επισημαίνει ότι «η ηρωίδα μέσα από την εξομολόγησή της μπαίνει σε μια άτυπη μάχη με τον χρόνο που έχει φύγει, νιώθει και παριστά τη φθορά του, ψάχνει τη δίοδο που θα την οδηγήσει στη λύτρωση και με τη σκηνική πράξη παρασύρει τον θεατή σε αυτή την ανακουφιστική διαδικασία. Ο φθοροποιός χρόνος, οι χαμένοι αγώνες, ο ανιδιοτελής έρωτας είναι εμφανή χαρακτηριστικά αυτού του εξαιρετικού μονολόγου που αναδεικνύουν τη θεατρική ποιότητα του σπουδαίου μας Γιάννη Ρίτσου». Για τη συνομιλήτριά μας, εξάλλου, ο Γ. Ρίτσος, «πολύτιμο πνευματικό κεφάλαιο για τη χώρα μας, πηγή έμπνευσης και θάρρους σε σκοτεινές εποχές που σημάδεψαν τη νεότερη Ιστορία, με το έργο και την πολιτική διαδρομή του μοιάζει με φάρο στη θάλασσα». Και στη «Σονάτα του σεληνόφωτος» η ηρωίδα του «ξεστομίζει μόνο αλήθειες, που παρότι πληγώνουν, εκφέρονται με τρόπο τρυφερό, ζωγραφίζοντας με λέξεις ένα διαχρονικό κοινωνικό και πολιτικό τοπίο». Εξάλλου, όπως επισημαίνει, «αν σκεφτούμε ότι σήμερα οι λέξεις έχουν αντικατασταθεί με εικόνες και ο λόγος, ιδιαίτερα των νεότερων, εκφέρεται σχεδόν “κωδικά” και συντετμημένα, η ποίηση, το θέατρο παραμένουν τα ασφαλή καταφύγια για την ψυχή μας». Την ίδια ώρα υπογραμμίζει ότι «όσο θα υπάρχουν κοινωνικές τάξεις οι οποίες θα πνίγονται μέσα στα “μην” και στα “δεν” μιας απροσδιόριστης, ακόμα και επιβαλλόμενης τάχα ηθικής, η “Σονάτα του σεληνόφωτος” θα παραμένει επίκαιρη».