«Eξοικονομώ» για λίγους

Ακόμα και για ατομικό εισόδημα από 5.000 ευρώ και κάτω η επιδότηση δεν φτάνει το 100%, αλλά το 75%, και το 65% για οικογενειακά εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ.

ένα

νοικοκυριό να ανταποκριθεί στο αυξημένο κόστος των υλικών,

εισοδήματα η

Χωρίς

να λαμβάνονται ουσιαστικά μέτρα για τη στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών ξεκίνησε ο δεύτερος κύκλος του προγράμματος «Εξοικονομώ 2023». Παρά το γεγονός πως προκηρύσσονται πολλά προγράμματα, αυτά δεν λαμβάνουν υπόψη την αδυναμία αρκετών νοικοκυριών να ανταποκριθούν στο κόστος των αλλαγών της ενεργειακής αναβάθμισης στην κατοικία τους. Είναι ενδεικτικό πως ακόμα και για ατομικό εισόδημα από 5.000 ευρώ και κάτω η επιδότηση δεν φτάνει το 100%, αλλά το 75%, και το 65% για οικογενειακά εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ.

Η επιδότηση μειώνεται αναλογικά στις πιο μεγάλες εισοδηματικές κλίμακες και ανέρχεται σε ποσοστό 40% για εισοδήματα που ξεπερνούν τα 30.000 ευρώ για ατομικό εισόδημα και τα 40.000 ευρώ για οικογενειακό εισόδημα. Καθίσταται έτσι απαγορευτικό για ένα νοικοκυριό με χαμηλά εισοδήματα να ανταποκριθεί σε αυτό το κόστος, δεδομένου μάλιστα πως το κόστος των υλικών έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Επίσης, η κυβέρνηση επιμένει να μην μειώνει τον ΦΠΑ, κάτι που θα πρόσφερε μια σημαντική μείωση στο κόστος των υλικών. Το κόστος αποθάρρυνε αρκετά νοικοκυριά, των οποίων οι αιτήσεις έγιναν δεκτές στον πρώτο κύκλο του προγράμματος για να πραγματοποιήσουν τις παρεμβάσεις.

Ποιοι μπορούν να συμμετάσχουν

Μαζί με τον πρώτο κύκλο του προγράμματος εκτιμάται πως θα αναβαθμιστούν ενεργειακά 200.000 νοικοκυριά, με την προθεσμία των αιτήσεων να ολοκληρώνεται στις 29 Μαρτίου. Επιλέξιμες κατοικίες είναι οι μονοκατοικίες και τα διαμερίσματα τα οποία χρησιμοποιούνται ως κύριες κατοικίες. Επίσης, είναι σημαντικό να γνωρίζει κάποιος ότι θα πρέπει να εμπίπτει μετά το πρώτο πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης (Α΄ ΠΕΑ) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ. Υπάρχουν εννιά ενεργειακές κατηγορίες (Α+, Α, Β+, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Η). Για κάθε επιλέξιμη κατοικία (μονοκατοικία ή διαμέρισμα) είναι υποχρεωτική η αναβάθμιση κατά τουλάχιστον τρεις ενεργειακές κατηγορίες σε σχέση με την κατάταξη στο Α΄ ΠΕΑ (και υποχρεωτικά κατ’ ελάχιστον Β΄ κατηγορία όταν πρόκειται για ριζική ανακαίνιση), ώστε να εξασφαλίζεται εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας σε ποσοστό άνω του 30%. Να σημειωθεί πως η υποβολή της αίτησης, καθώς και η παρακολούθηση της υλοποίησης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας γίνονται σε συνεργασία με τον τεχνικό σύμβουλο.

Τα κριτήρια αξιολόγησης

Στην αξιολόγηση των αιτήσεων θα λαμβάνονται υπόψη το κόστος των προτεινόμενων παρεμβάσεων σε συνδυασμό με την εκτιμώμενη εξοικονόμηση ενέργειας, το εισόδημα, οι βαθμοημέρες (καιρικές συνθήκες ανά περιοχή) και η παλαιότητα της κατασκευής. Στα κριτήρια συγκαταλέγονται, επίσης, το εάν πρόκειται για μονογονεϊκή οικογένεια, για οικογένεια πολυτέκνων και αν υπάρχει στην οικογένεια ΑμεΑ.

Ποιες αλλαγές προβλέπονται

Από το πρόγραμμα προβλέπονται πέντε αλλαγές και συγκεκριμένα η αντικατάσταση κουφωμάτων, η τοποθέτηση ή η αναβάθμιση της θερμομόνωσης του σπιτιού, η αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης-ψύξης με την αντικατάσταση του υφιστάμενου συστήματος θέρμανσης με νέο σύστημα βιομάζας-αντλίας θερμότητας. Επίσης, προβλέπεται η εγκατάσταση συστήματος ζεστού νερού χρήσης. Στην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιμη η αντλία θερμότητας και τέλος η εγκατάσταση έξυπνου συστήματος διαχείρισης. Από το πρόγραμμα επιχορηγείται σε ποσοστό 100% το κόστος που απαιτείται για τη διενέργεια των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων, για την κατάρτιση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτηρίου, για την αμοιβή του τεχνικού συμβού

λου και για τυχόν εκδόσεις αδειών/εγκρίσεων ή εκπόνησης μελετών.

Το ενεργειακό ισοζύγιο

Ο ευρωπαϊκός κτηριακός τομέας ευθύνεται για την κατανάλωση του 40% της συνολικής τελικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και για το 36% των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα. Σύμφωνα με το ενεργειακό ισοζύγιο του έτους 2020, η ενεργειακή κατανάλωση που σχετίζεται με τα κτήρια στην Ελλάδα αντιστοιχεί στο 43% της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας στη χώρα, ενώ οι κατοικίες αποτελούν έναν από τους πλέον σημαντικούς καταναλωτές ενέργειας στη χώρα, καθώς αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος του κτηριακού αποθέματος (79,1%). Το 83,82% των κτηρίων που έχουν κατασκευαστεί πριν από το έτος 1980 έχουν πολύ μικρή ενεργειακή αποδοτικότητα (κτήρια κατηγορίας Η), με τα πιο ενεργοβόρα κτήρια κατοικιών να είναι οι μονοκατοικίες. Αναλυτές, πάντως, εκτιμούν πως μόνο με τη μείωση των φόρων που επιβαρύνουν τα υλικά και κατ’ επέκταση την πτώση των τιμών των συστημάτων θα δοθεί ώθηση στην αγορά.

Σε αυτό το πλαίσιο, τα επόμενα χρόνια θα δοθεί ιδιαίτερη ώθηση στα συστήματα που δεν τροφοδοτούνται με ορυκτά καύσιμα. Υπενθυμίζεται η πρόσφατη συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη μείωση των εκπομπών CO2 και της χρήσης ενέργειας των κτηρίων σε ολόκληρη την Ε.Ε. Προβλέπεται, μάλιστα, η κατάργηση των επιδοτήσεων για την εγκατάσταση αυτόνομων λεβήτων που τροφοδοτούνται από ορυκτά καύσιμα από την 1η Ιανουαρίου 2025. Η αναθεωρημένη Οδηγία εισάγει μια σαφή νομική βάση για τα κράτη-μέλη να θέσουν συγκεκριμένες απαιτήσεις για τις γεννήτριες θερμότητας με βάση τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Έτσι τα κράτη-μέλη θα πρέπει, επίσης, να θεσπίσουν συγκεκριμένα μέτρα για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων στη θέρμανση και στην ψύξη, με σκοπό την πλήρη κατάργηση των λεβήτων που τροφοδοτούνται από ορυκτά καύσιμα έως το 2040.

κυβέρνηση επιμένει να μην μειώνει τον ΦΠΑ