Η μεγάλη απειλητική σιωπή της επαρχίας
Νεαρή συγγραφέας και πολιτογραφημένη Σκωτσέζα, η Σάρα Μπερνστάιν καταθέτει ένα λακωνικότατο ψυχολογικό θρίλερ
Καναδή εκ Μόντρεαλ, η Σάρα Μπερνστάιν ζει εδώ και χρόνια στη Σκωτία. Έχει δημοσιεύσει ποιήματα και μικρά κείμενα σε διάφορα σημαντικά λογοτεχνικά περιοδικά όπως επίσης και δύο μυθιστορήματα, το «The coming bad days» το 2021 και το τελευταίο της, πέρυσι, «Σπουδή στην υποταγή», που εισήλθε στη βραχεία λίστα για το βραβείο Booker, ενώ απέσπασε το σημαντικότερο λογοτεχνικό βραβείο του Καναδά. Επίσης, το 2023 τοποθετήθηκε στη λίστα με τους είκοσι καλύτερους νέους Βρετανούς συγγραφείς που δημοσιεύει κάθε δέκα χρόνια το σημαντικό φιλολογικό περιοδικό Granta.
Τώρα, η «Σπουδή στην υποταγή» (εκδόσεις Διόπτρα), σε μετάφραση Έφης Τσιρώνη, αποτελεί το τέταρτο βιβλίο στην πολύ ενδιαφέρουσα νέα σειρά του εκδοτικού οίκου «Φωνές του κόσμου». Δεν περιέχει καθόλου φόνους, αλλά μια βαριά ατμόσφαιρα σε ένα όμορφο πράσινο αγροτικό τοπίο ψηλά στη Βόρεια Ευρώπη. Εκεί που κάποτε ήταν η γη των προγόνων της θα καταλήξει η νέα γυναίκα προσκεκλημένη του μεγάλου της αδελφού, που εδώ και λίγα χρόνια έχει πιάσει την καλή, όπως λένε. Έχοντας -ο αδελφός- πρόσφατα χωρίσει, την καλεί να τον υπηρετήσει! Δεν είναι κάτι άγνωστο σ’ εκείνη να τίθεται κυριολεκτικά στην υπηρεσία των άλλων. Το έχει πράξει πολλάκις στο παρελθόν μέσα στην οικογένειά της. Ένα πελώριο σπίτι που γνώρισε παλιές δόξες σε φθορά, στην καρδιά του δάσους, ενώ ο αδελφός λείπει σε ταξίδι για δουλειές. Μόνη με τα παλιά έπιπλα και τις μεγάλες ανάγκες του κτίσματος, περνοδιαβαίνει τα σκονισμένα δωμάτια, τα ταλαιπωρημένα δένδρα και φυτά τριγυρισμένη από σκέψεις παλαιότερων εικόνων, όταν η οικογένεια ήταν στην ακμή της. Παρέα της, ο Μπερτ, το κατσιασμένο γέρικο σκυλί του αγροκτήματος που δεν την αφήνει πουθενά μόνη.
Η μεγάλη απειλητική σιωπή διακόπτεται βίαια από κρωξίματα και ήχους του δάσους, όπου με δέος βλέπει έναν ψαλιδιάρη να ξεκοιλιάζει ένα κουνέλι και την αίσθηση του κινδύνου πανταχού παρούσα. Αλλά και οι ντόπιοι δεν βλέπουν με καλό μάτι αυτή τη διαφορετική και
παράξενη, η οποία αφήνει σε διάφορα μέρη μικρά ειδώλια από σχοινί και χόρτα. Οι γηγενείς την παρακολουθούν - στη μικρή πόλη, όταν πάει για προμήθειες, αισθάνεται να την κοιτάζουν με καχυποψία, σαν παρείσακτη. Μια γυναίκα εισβάλλει στην αυλή της με τη σκύλα της και από την έκφρασή της καταλαβαίνει ότι ο -στειρωμένος- Μπερτ έχει καταστήσει έγκυο το ζωντανό της! Συμβαίνει ακόμη μια σειρά από τρομακτικά γεγονότα - π.χ., το νεογέννητο μιας προβατίνας γεννιέται νεκρό πάνω στον φράχτη της. Εδώ να πούμε ότι στην προσπάθειά της να προσεγγίσει τον τοπικό πληθυσμό, δουλεύει εθελοντικά στο κοινό αγρόκτημα και είναι τότε που οι αγελάδες του αρχίζουν να κάνουν παλαβά πράγματα. Η θανάτωσή τους, αναγκαία. Η ευθύνη για την αρρώστια τους, δική της!
Παράλληλα με την αποπνικτική ατμόσφαιρα στα όρια του ψυχολογικού θρίλερ, η Σ. Μπερνστάιν συνθέτει εξαιρετικά το ψυχογράφημα της ηρωίδας αλλά και του αδελφού της μαζί με τη σχέση τους, που ήταν πάντοτε υποταγής της μικρής στον μεγάλο. Όλα αυτά θα αλλάξουν άρδην όταν ο big bother αρχίζει να χάνει, λόγω αρρώστιας, δυνάμεις και αντίληψη με απρόβλεπτες συνέπειες.