Συνοδοιπόροι στο αδιέξοδο
Δύο χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αμφότερες οι εμπόλεμες πλευρές αιμορραγούν και καμία δεν δείχνει πλέον να πιστεύει πραγματικά στην ολοκληρωτική νίκη
Οθάνατος του Αλεξέι Ναβάλνι στα παγωμένα κρατητήρια της Σιβηρίας επιβεβαίωσε ότι το καθεστώς Πούτιν είναι αρκετά ισχυρό για να μην νιώθει απειλούμενο από τη δυτική κατακραυγή, αλλά η αυτοπεποίθησή του έχει μάλλον όρια που δεν του επιτρέπουν να αντιμετωπίζει χαλαρά όποια δυνητική απειλή θα μπορούσε να προκύψει στο εσωτερικό της χώρας. Κάτι ανάλογο θα μπορούσε να πει κανείς και για να περιγράψει την κατάσταση στο μέτωπο του πολέμου δύο χρόνια μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Η Ρωσία αισθάνεται αρκετά ισχυρή για να χλευάζει τα σχέδια αντεπίθεσης του Κιέβου, όμως το τεράστιο κόστος του πολέμου σε ανθρώπινο δυναμικό αλλά και σε χρήμα δεν επιτρέπει παλαιότερες μεγαλοστομίες για κατάληψη του Κιέβου. Οι πληροφορίες που διέρρευσαν πρόσφατα για μυστικές διαβουλεύσεις με τη Δύση, έστω και αν διαψεύστηκαν από το Κρεμλίνο, δεν μπορεί να προέκυψαν από το πουθενά. Η Μόσχα θα ήταν μάλλον ικανοποιημένη από μια κατάπαυση του πυρός, που θα της επέτρεπε να κρατήσει όσα κέρδισε
την προηγούμενη δεκαετία με την ισχύ των όπλων στην Κριμαία και στη Νοτιοανατολική Ουκρανία, γιατί αυτό θα μπορούσε να παρουσιαστεί ως νίκη στην κοινή γνώμη της χώρας.
Για το Κίεβο τα πράγματα είναι σαφώς πιο δύσκολα, γιατί η αποδοχή των σημερινών γραμμών των μετώπων ως «νέων συνόρων» μεταξύ των δύο χωρών δεν ταιριάζει με τις φιλόδοξες ανακοινώσεις του περασμένου καλοκαιριού για μια μεγάλη νικηφόρα αντεπίθεση. Ο ίδιος ο Πρόεδρος Ζελένσκι παραδέχτηκε ότι τα πράγματα είναι δύσκολα, αλλά για ακόμα μία φορά προσπάθησε να το αποδώσει στην ελλιπή στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη των συμμάχων. Αυτό τη στιγμή που, για παράδειγμα, το κόστος του πολέμου για τη Γερμανία υπολογίστηκε αυτές τις ημέρες στα περίπου 200 δισ. ευρώ και γενικώς στη Δύση η προθυμία για στήριξη της Ουκρανίας «όσο πάει» σταθερά μειώνεται.
Μόσχα και Κίεβο μοιάζουν συχνά να βαδίζουν μαζί προς ένα καταστροφικό αδιέξοδο, ίσως γιατί τόσο ο Βλαντίμιρ Πούτιν όσο και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχουν συνδέσει την έκβαση του πολέμου ή απλώς την ερμηνεία της έκβασης του πολέμου με την προσωπική τους πολιτική μακροημέρευση. Ο Ρώσος ηγεμόνας μοιάζει να έχει ένα ελαφρύ πλεο
νέκτημα όχι μόνο γιατί έχει αποδείξει ότι είναι αδίστακτος, αλλά και γιατί εξαρτάται λιγότερο συγκριτικά με τον αντίπαλό του από την «εξωτερική βοήθεια». Το ερώτημα είναι, ωστόσο, αν δηλώσεις για στήριξη μέχρις εσχάτων, που συνηθίζουν να επαναλαμβάνουν κάθε τόσο εκπρόσωποι του δυτικού στρατοπέδου, από τον γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ μέχρι τον άλλοτε «εγκρατή» καγκελάριο Όλαφ Σολτς, αποτελούν πραγματική βοήθεια για την Ουκρανία ή απλώς παράταση ενός μαρτυρίου. Οι νέες απειλές για κυρώσεις απέναντι στη Μόσχα μόνο ειρωνικά χαμόγελα προκαλούν εντός του Κρεμλίνου. Το κεντρικό ερώτημα δεν είναι απλώς αν θα έπρεπε η Δύση να λειτουργήσει με τη λογική «ο εξυπνότερος υποχωρεί». Το πραγματικό ερώτημα είναι αν η εμμονή σε μια στρατηγική που δεν φαίνεται να έχει αποδώσει καρπούς εδώ και δύο χρόνια είναι πιστοποιητικό συνέπειας και σταθερότητας ή απλώς προϊόν μιας παραλυτικής αμηχανίας. Το επικίνδυνο της ιστορίας είναι ότι τη «λύση» θα μπορούσε να δώσει ένα αλλόκοτο εκλογικό αποτέλεσμα τόσο στις ευρωεκλογές, όσο πολύ περισσότερο στις ΗΠΑ, μετατρέποντας τους σημερινούς πρωταγωνιστές σε αυριανούς κομπάρσους με περιορισμένες δυνατότητες παρέμβασης.