…και πολιτική

τώρα καταγράφουμε σε αυτήν εδώ τη στήλη τις υπηρεσίες των βιβλιοθηκών σε διεθνές, αλλά κυρίως σε εθνικό επίπεδο, δίνοντας έμφαση στις λαϊκές βιβλιοθήκες (στην ελληνική πραγματικότητα: δημόσιες και δημοτικές). Ήδη από την προηγούμενη πρόταση αναγνωρίζουμε ένα ζήτημα: Στη χώρα μας λειτουργούν δύο συστήματα λαϊκών βιβλιοθηκών, οι δημόσιες που είναι ευθύνη του υπουργείου Παιδείας και οι δημοτικές που είναι ευθύνη κάθε ξεχωριστού δήμου. Ταυτόχρονα στη χώρα μας δεν ασκείται κανενός είδους πολιτική βιβλίου και βιβλιοθηκών. Στο παρελθόν, και με την ύπαρξη του ΕΚΕΒΙ, υπήρχε μια -όποια και να ήταν αυτή- γενική πολιτική κατεύθυνση. Με την κατάργησή του και την ανάληψη κάποιων από τους τομείς του από το ΕΙΠ εκλείπει και αυτή η πολιτική.  Η χώρα έχει άμεσα ανάγκη μιας καθορισμένης εθνικής πολιτικής βιβλίου και βιβλιοθηκών. Οφείλει να αναγνωρίσει πάραυτα την αξία των βιβλιοθηκών στην ενίσχυση της Δημοκρατίας, της μόρφωσης, της Παιδείας, της διά βίου μάθησης, της εκπαίδευσης, της συμπερίληψης. Με μοχλό τα βιβλία και την ανάγνωση οι βιβλιοθήκες προσφέρουν μια μεγάλη γκάμα υπηρεσιών στους πολίτες χωρίς αποκλεισμούς και χωρίς κόστος. Συλλέγουν τα τεκμήρια των τοπικών κοινωνιών, όχι μόνο τα έντυπα, και πολλές από αυτές συμμετέχουν σε προγράμματα καταγραφής τοπικών παραδόσεων, ιστοριών, μαρτυριών και άλλων. Οι βιβλιοθήκες παγκοσμίως αναγνωρίζονται ως κινητήρες της αλλαγής, της οικονομικής, κοινωνικής και ατομικής ανάπτυξης, της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, της αποδοχής, του καθημερινού πολιτισμού. Αυτός ο πολλαπλός ρόλος τους τις διατηρεί στην αιχμή των πολιτικών των δημοκρατικών κοινωνιών, ακόμα και στην εποχή της κυριαρχίας του Διαδικτύου, της ψηφιακής πληροφορίας, των κοινωνικών δικτύων. Θα περίμενε κανείς ότι το κράτος και οι θεσμοί του θα είχαν αναγνωρίσει αυτές τις δυναμικές. Εκτός εξαιρέσεων, όμως, βλέπουμε το ακριβώς αντίθετο. Κοινότητες και δήμοι χωρίς υπηρεσίες βιβλιοθηκών, βιβλιοθήκες υποστελεχωμένες και υποχρηματοδοτούμενες, σχολεία χωρίς βιβλιοθήκες, παντελής απουσία πολιτικής βιβλιοθηκών και βιβλίου. Η συμμετοχή στην Κοινωνία της Πληροφορίας προστατεύεται από το σύνταγμα της χώρας: «Άρθρο 5: Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Xώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη. Άρθρο 5Α: Καθένας έχει δικαίωμα συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Η διευκόλυνση της πρόσβασης στις πληροφορίες που διακινούνται ηλεκτρονικά, καθώς και της παραγωγής, ανταλλαγής και διάδοσής τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους». Είναι επιτακτική, λοιπόν, ανάγκη το κράτος να εξασφαλίσει για τους πολίτες του αυτό που το σύνταγμα επιτάσσει: συμμετοχή των πολιτών στην κοινωνική και οικονομική ζωή και στην Κοινωνία της Πληροφορίας. Οι βιβλιοθήκες είναι το ιδανικό εργαλείο.