Οταν η βάση απογαλακτίζεται από την ηγεσία
Πολλοί σπεύδουν να ερμηνεύσουν τα αποτελέσματα του 4ου Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ μέσα από φακούς που έχουν αποτύχει στο παρελθόν. Ακόμα περισσότεροι αδυνατούν να διαβάσουν την πραγματικότητα με τα φίλτρα της κοινωνίας και του κόσμου που ανέδειξαν τον νέο αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ. Διότι ο Στέφανος Κασσελάκης μπήκε στο Συνέδριο ως αρχηγός και εξήλθε από αυτό και ως ηγέτης.
Αυτό που προσπαθούν να πουν εδώ και καιρό τα απλά μέλη και οι φίλοι του κόμματος σε όλα τα προβεβλημένα στελέχη είναι ότι θέλουν άλλες διαδικασίες κι έναν άλλον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας του κόμματος. Όχι μόνο ένα λιγότερο γραφειοκρατικό κόμμα, όπως σωστά έχουν διαπιστώσει έτσι κι αλλιώς όλοι. Το κυρίαρχο και ουσιώδες είναι ότι θέλουν μια άλλη σχέση της ηγεσίας με τη βάση. Μια σχέση ισότητας, κατανόησης, συμπερίληψης και συναντίληψης.
Όχι «αδιαμεσολάβητη» με την έννοια της ακύρωσης των οργάνων, αλλά αδιαμεσολάβητη με την έννοια του να αφουγκράζονται τους ανθρώπους που όλα αυτά τα χρόνια στέκονται δίπλα σε αυτήν την ιστορία. Άνθρωποι που, ορισμένοι αυτόκλητοι φωστήρες και κάτοχοι της μοναδικής αλήθειας, τους κουνούσαν το δάχτυλο και τους έλεγαν «Εσείς δεν τα ξέρετε καλά, ελάτε να σας τα πούμε εμείς για να τα μάθετε». «Φωτεινοί παντογνώστες» που έβγαζαν αλλεργία απέναντι σε όλους όσοι θεωρούσαν ότι δεν έχουν ιδεολογική και πολιτική συγκρότηση όμοια με τη δική τους. Με τη βεβαιότητα μιας μονοδιάστατης γνώσης που εστίαζε σε μία θεωρία αλλά «σαβουρντιαζόταν» σε σχεδόν όλα τα επίπεδα πράξης. Με έναν πρωτοφανή ελιτισμό στα χρονικά αριστερού κόμματος παγκοσμίως. Αυτός, άλλωστε, ήταν και ο λόγος που ορισμένοι θορυβήθηκαν από το περιβόητο ερωτηματολόγιο. Πώς τόλμησε να θέσει ερωτήματα ταυτοτικού χαρακτήρα σε οποιονδήποτε άλλον πέρα από τους επίσημους κλειδοκράτορες της ταυτότητας του κόμματος; Ο ίδιος, βέβαια, έβλεπε ότι το Συνέδριο πάει σε μια χαλαρή διαδικασία με χαμηλό ενδιαφέρον και το θεώρησε ως μια ευκαιρία να κινητοποιήσει τον κόσμο μέσα από μια αλληλεπίδραση που θα ενεργοποιούσε τα αντανακλαστικά του. Ας μην ξεχνάμε ότι πήρε μια εντολή να είναι σε συνεχή επαφή με τη βάση και την εκτελεί με προσήλωση γιατί γνωρίζει ότι αυτή είναι η πραγματική του δύναμη. Άλλωστε, τα ταυτοτικά ζητήματα που έθεσε η βάση ξέρει να τα υπερασπίζεται πολύ περισσότερο και με πολύ καλύτερο τρόπο από αυτούς.
Ο Στέφανος Κασσελάκης πήρε τα μηνύματα του ερωτηματολογίου και τα αξιοποίησε στην ομιλία του. Ανέφερε περίπου τριάντα φορές τη λέξη «Αριστερά» και εναντιώθηκε ξεκάθαρα στα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Υπενθύμισε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ καταψήφισε τον νόμο για τους servicers και τα funds και μίλησε ακόμα και για κρατικοποίηση της ΔΕΗ, τη στιγμή που άλλοι χαϊδεύουν τα αυτιά των συντηρητικών κύκλων με εκφράσεις όπως «υπό δημόσιο έλεγχο». Διότι αυτόν τον Στέφανο Κασσελάκη επέλεξε ο κόσμος της Αριστεράς. Έναν ικανό άνθρωπο που μέσα σε πέντε μήνες άρχισε να μιλάει ξεκάθαρα και χωρίς περιστροφές, δίνοντας την καλύτερη ομιλία πολιτικού αρχηγού της τελευταίας πενταετίας τουλάχιστον. Ομως ο Στέφανος Κασσελάκης έδωσε κι ένα άλλο μήνυμα που πολύ λίγοι αντιλήφθηκαν. Καθ’ όλη τη διάρκεια του Συνεδρίου, άνθρωποι που βρίσκονται κοντά στο περιβάλλον του δούλεψαν προκειμένου να πείσουν τον κόσμο να πάνε σε νέα εκλογή προέδρου. Κυρίως όμως δούλεψαν για να πείσουν τον ίδιο. Όντως, αυτό θα ήταν μια πρώτης τάξης ευκαιρία να ανανεώσει τη σχέση του με τον κόσμο και να κοπεί κάθε ενδεχόμενο μελλοντικής αμφισβήτησής του.
Στη συνέχεια όμως διαπίστωσε ότι ο κόσμος τού ζητούσε να επιβληθεί μέσα από το Συνέδριο, όχι γιατί δεν ήταν σίγουροι για το αποτέλεσμα, αλλά γιατί δεν μπορεί μια μικρή ομάδα ανθρώπων να σέρνει κατ’ αυτόν τον τρόπο ένα ολόκληρο κόμμα και έφτασε η ώρα να αρχίσει κάποιος να τους επιβάλλεται. Ίσως είναι το πρώτο Συνέδριο του κόμματος στο οποίο φάνηκε ότι η βάση απογαλακτίστηκε από την ηγεσία και είναι αυτή που καθοδηγεί τις αποφάσεις της.
Η μεγάλη διαφορά
Δεν γνωρίζουμε αν ο Σωκράτης Φάμελλος, ο Νίκος Παππάς και ο Γιώργος Τσίπρας είχαν αυτό κατά νου όταν κατέθεταν την πρόταση ή δεν ήθελαν απλά τη διαφαινόμενη παντοδυναμία του Στέφανου Κασσελάκη. Το σίγουρο είναι ότι τους εξέπληξε όλους όταν την τελευταία στιγμή ψήφισε και ο ίδιος την πρότασή τους. Τη στιγμή, μάλιστα, που οι στενοί του συνεργάτες κοιτούσαν μουδιασμένοι και σχεδόν αποσβολωμένοι δεξιά κι αριστερά μην μπορώντας να κατανοήσουν τι συμβαίνει και πώς πρέπει να πράξουν. Κι αυτή είναι η μεγάλη διαφορά και η πολιτική συνεισφορά του Στέφανου Κασσελάκη στον ΣΥΡΙΖΑ. Ψηφίζοντας αυτό που θέλει ο κόσμος, φάνηκε ότι υποχωρεί απέναντι στην κλιμάκωση της έντασης, φέρνοντας τελικά την πλευρά της Όλγας Γεροβασίλη στην αμήχανη θέση να είναι η μόνη που θέτει τελικά ζήτημα ηγεσίας. Μια τακτική που δεν μπόρεσε να προβλέψει το πολιτικά έμπειρο επιτελείο της, αν και μια παρόμοια εκδοχή της είδαμε και στην Κεντρική Επιτροπή, μετά την οποία αποχώρησαν η Ομπρέλα και οι 6+6, με το χαρτί του δημοψηφίσματος. Ο έτερος «χαμένος» της ιστορίας είναι μάλλον οι επίδοξοι «προεδρικοί» που ήθελαν να τον σύρουν σε μια διαδικασία που θα αναβάθμιζε τον ρόλο τους μεν, αδιαφορώντας για τη θέληση της βάσης δε.
Λίγοι είναι οι πραγματικοί και αυθεντικοί άνθρωποι που μπορεί να εμπιστευτεί και στηρίζουν το κόμμα και τον ίδιο ως μέρος μιας ιστορίας που μπορεί να ξαναδώσει ελπίδα κυβερνητικής τροχιάς στην Αριστερά και στον τόπο. Η Ρένα Δούρου, ο Γιάννης Μπουρνούς και ο Όθωνας Ηλιόπουλος είναι κάποιοι από αυτούς τους λίγους που κράτησαν την πιο αξιοπρεπή στάση σε όλο το Συνέδριο. Και, φυσικά, ο Πάνος Ρήγας, που διαφύλαξε όλη τη διαδικασία από την αρχή μέχρι το τέλος.