Πριν συμβεί το αδιανόητο
της κλιματικής αλλαγής δεν αντιμετωπιστεί, τα κοινωνικοοικονομικά προβλήματα των αναπτυσσόμενων χωρών, ειδικά της Αφρικής, θα βαθύνουν και θα ακυρώσουν τα οφέλη που έχουν επιτευχθεί με την ανάπτυξη των τελευταίων δεκαετιών». Πρόκειται για το βασικό συμπέρασμα πρόσφατης έρευνας για λογαριασμό του Κέντρου για Παγκόσμια Ανάπτυξη με έδρα την Ουάσιγκτον. Η κλιματική κρίση, όπως παρατηρεί ο Φίλιπ Κόφι Άντομ, συντονιστής της έρευνας, οικονομολόγος, εξειδικευμένος στα ζητήματα περιβάλλοντος και ενέργειας, απειλεί την Αφρική, πλήττοντας τη ραχοκοκκαλιά των οικονομιών των χωρών της και ειδικότερα τον γεωργικό τομέα.
Η έρευνα με τίτλο «Οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις αναπτυσσόμενες χώρες κατά τις επόμενες δεκαετίες» κατέληξε στην επιτακτική ανάγκη να κερδηθεί το στοίχημα της μη υπέρβασης των 2 βαθμών Κελσίου προκειμένου να βελτιωθούν οι κρίσιμοι δείκτες, όπως το κατά κεφαλήν εισόδημα, η παραγωγικότητα αγροτικής εργασίας, η αντιμετώπιση της φτώχειας, η προστασία της υγείας, των υδάτινων πόρων, της ενεργειακής ασφάλειας. Ειδάλλως οι μεγάλοι χαμένοι θα είναι οι νέοι των αφρικανικών χωρών. Η ομάδα των ερευνητών υπό τον συντονισμό του Φ. Κ. Άντομ προχώρησε τις εργασίες της στη βάση συγκρίσεων με προηγούμενες έρευνες για το ίδιο θέμα στις αναπτυσσόμενες χώρες. Τα συμπεράσματά τους, όπως παρουσιάζονται στις 67 σελίδες της έρευνας, είναι καταλυτικά. Και άκρως ανησυχητικά ειδικά για το μέλλον της αφρικανικής ηπείρου. Αν η κλιματική αλλαγή συνεχίσει με τα ίδια σημερινά χαρακτηριστικά, οι σοδειές στην Αφρική θα υποχωρήσουν κατά 2,9% το 2030 και κατά 18% ως το 2050. «Στην Αφρική πάνω από 200 εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν μακροπρόθεσμα από ακραία πείνα», ενώ πρέπει να ληφθεί υπόψη και η επιδείνωση υποσιτισμού. Παράλληλα, οι απώλειες εισοδημάτων από τις σοδειές, ύψους 30% περίπου, θα επιφέρουν μεγαλύτερη φτωχοποίηση, της τάξης από 20% ως 30%, σε σύγκριση με το σενάριο της μη κλιματικής αλλαγής.
Ο συντονιστής της έρευνας Φίλιπ Κόφι Άντομ εξηγεί ότι στην Αφρική το 42,5% της εργατικής τάξης απασχολείται στον γεωργικό τομέα. Τα εισοδήματα αυτών των εργατών, που δουλεύουν κυρίως στην ύπαιθρο, θα υποχωρήσουν. Ήδη είναι υψηλό το ποσοστό εκείνων που ζουν σε αγροτικές περιοχές και που είναι φτωχοί, ενώ οι πιο φτωχοποιημένοι πληθυσμοί στην Αφρική είναι συγκεντρωμένοι στις αγροτικές περιοχές. «Η υποχώρηση του γεωργικού τομέα είναι πάρα πολύ πιθανό να ωθήσει ακόμη περισσότερους σε μεγαλύτερη φτώχεια»... Σοβαρά προβλήματα προκαλεί, επίσης, η κλιματική κρίση στα επίπεδα καθαρού νερού, βροχοπτώσεων, στα υπόγεια ύδατα. Προβλέπεται ότι πάνω από 50 εκατομμύρια κάτοικοι της αφρικανικής ηπείρου θα βρεθούν αντιμέτωποι με ελλείψεις νερού. Ειδικότερα, οι αγρότες που στηρίζονται για τις σοδειές τους αποκλειστικά στη βροχή και δεν διαθέτουν συστήματα άρδευσης «θα υποφέρουν περισσότερο». Αν δεν γίνει κάτι άμεσα, το νερό στην Αφρική θα γίνει πανάκριβο είδος! «Η κλιματική αλλαγή είναι μια διαδικασία σε εξέλιξη, μια εκκρεμής περιβαλλοντική κρίση» λέει ο Φ. Κ. Άντομ, παρατηρώντας ότι «ευτυχώς υπάρχει η ευκαιρία να κάνουμε κάτι πριν συμβεί το αδιανόητο». «Καλώ τους Αφρικανούς ηγέτες να δείξουν μεγάλη ενεργητικότητα στις προσπάθειές τους για τον περιορισμό των συνεπειών της κλιματικής κρίσης. Γιατί αν δεν δράσουμε τώρα, η κλιματική αλλαγή μπορεί να οδηγήσει σε κατάσταση μόνιμης οικονομικής κρίσης».
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., υπεύθυνη για θέματα Διεθνών Σχέσεων - Εξωτερικής Πολιτικής και Ευρωπαϊκής, Ενέργειας,
Περιβάλλοντος, βουλεύτρια Β2 Δυτικής Αθήνας