Δημοκρατία χωρίς επιλογές;

Του

Aυτό

που συμβαίνει με τις εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσε να εκληφθεί ως δικαίωση ενός ειρωνικού σχολίου, που είχε κάνει πριν από πάνω από έναν αιώνα ο Οσκαρ Ουάιλντ: «Η Αμερική είναι η μοναδική χώρα που πέρασε από τη φάση της βαρβαρότητας στη φάση της παρακμής».

Ομως η παρακμή είναι ένα πολύ σοβαρό φαινόμενο για να την πάρουμε στα αστεία.

Ενώ ένα τεράστιο κομμάτι της κοινωνίας των Ηνωμένων Πολιτειών δηλώνει εδώ και μήνες ότι θεωρεί δίχως νόημα μια εκλογική μονομαχία Μπάιντεν -Τραμπ, όλα δείχνουν ότι βαδίζουμε προς ακριβώς μια τέτοια αναμέτρηση δύο πολιτικών που -όχι μόνο λόγω ηλικίας- δεν έχουν να προτείνουν τίποτα το καινούργιο.

Αν η Δημοκρατία είναι το δικαίωμα των πολλών επιλογών, εδώ οδηγούμαστε σε πλήρη απάλειψή του ή έστω σε περιορισμό του επί της ουσίας.

Θα μπορούσε βεβαίως να ισχυριστεί κανείς ότι τουλάχιστον στην περίπτωση των ΗΠΑ επικρατεί η ειλικρίνεια. Δηλαδή οι πολίτες βλέπουν αυτό ακριβώς που είναι. Δεν παραμυθιάζονται με ένα ερωτηματολόγιο «πολλαπλών επιλογών», που τελικά όλες καταλήγουν στο ίδιο αποτέλεσμα. Γιατί οι επιλογές δεν είναι αποκλειστικά υπόθεση αριθμών.

Στην Ευρώπη τού άλλοτε πανίσχυρου δικομματισμού η εδώ και δεκαετίες σύγκλιση Χριστιανοδημοκρατίας και Σοσιαλδημοκρατίας σε όμορες αν όχι πανομοιότυπες θέσεις είχε αποκαλύψει αυτό το πρόβλημα. Ως μετάλλαξη εμφανίστηκε αυτό που κάποιοι στο μεταξύ αποκαλούν μεταπολιτική. Η πολυδιάσπαση των μεγάλων κομμάτων σε μικρότερα, τα οποία έδιναν θεωρητικά το δικαίωμα «άλλης επιλογής». Αλλά, ειδικά στο κομμάτι της οικονομίας, όλα λίγο πολύ τσαλαβουτούν στα ίδια νεοφιλελεύθερα νερά, από τους «μοντερνιστές» του φιλελεύθερου χώρου μέχρι τους εθνολαϊκιστές της επιθετικής ρητορικής. Το ερώτημα παραμένει. Υπάρχει άλλη επιλογή και σε ποιον άλλον αν όχι στην Αριστερά πέφτει η ιστορική ευθύνη να την παρουσιάσει;