Αυταρχική διολίσθηση και δημοκρατική παρακμή
Με βάση την έκθεση για το 2023 του Ινστιτούτου V-Dem του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ, η Ελλάδα δεν ανήκει πλέον στις «φιλελεύθερες Δημοκρατίες» αλλά στις «εκλογικές»
Στα μαύρα κατάστιχα της Ευρώπης αρχίζει να γράφεται η Ελλάδα. Η χώρα που γέννησε τη Δημοκρατία κατρακυλά για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στον δείκτη δημοκρατίας και με βάση την έκθεση του Ινστιτούτου V-Dem του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ του 2023 δεν ανήκει πλέον στις «φιλελεύθερες Δημοκρατίες» αλλά στις «εκλογικές». Η αλλαγή αυτή συνέβη το 2022 για πρώτη φορά, μετά το 1976.
Υποκλοπές, SLAPP αγωγές κατά δημοσιογράφων και πολιτικών, υπονόμευση των θεσμών και της Δικαιοσύνης, διολίσθηση στην ελευθερία του Τύπου είναι μερικοί μόνο από τους παράγοντες που μετατρέπουν τη χώρα μας σταδιακά σε απολυταρχία. Η έκθεση του Ινστιτούτου V-Dem, που αποτυπώνει την ποιότητα της Δημοκρατίας, αποτελεί ένα ηχηρό καμπανάκι που χτυπά για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, όμως η κυβέρνηση έχει τα αυτιά της ερμητικά κλειστά.
Ο δείκτης εκλογικής Δημοκρατίας (EDI) του V-Dem μετριέται σε τρεις επιμέρους δείκτες: την ισότητα ενώπιον του νόμου και τις ατομικές ελευθερίες, τους δικαστικούς περιορισμούς στην εκτελεστική εξουσία και τους νομοθετικούς περιορισμούς στην εκτελεστική εξουσία. Και ειδικά την Ελλάδα η έρευνα τη συγκαταλέγει στις χώρες που ρέπουν προς τον απολυταρχισμό μαζί με την Ουγγαρία, την Πολωνία και τη Ρουμανία.
Σημειώνεται μάλιστα ότι οι περισσότεροι παρατηρητές της Ελλάδας συνδέουν την «απολυταρχοποίηση» με τα τελευταία χρόνια, ωστόσο τα πρώτα σημάδια καθόδου ανιχνεύονται ήδη από το 2012, με το κλείσιμο της ΕΡΤ.
«Η Δυτική Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική παραμένουν η πιο δημοκρατική περιοχή του κόσμου και οι περισσότεροι κάτοικοί τους (96%) ζουν σε φιλελεύθερες Δημοκρατίες. Το υπόλοιπο 4% κατοικεί σε εκλογικές Δημοκρατίες. Η Κύπρος και η Πορτογαλία μετατράπηκαν από φιλελεύθερη σε εκλογική Δημοκρατία το 2023, ενώ η Αυστρία και η Ελλάδα έκαναν την ίδια μετάβαση το 2021 και το 2022, αντίστοιχα» τονίζει η έκθεση.
Στην έρευνα αναφέρεται η επίσημη παραβίαση των κοινοτικών νόμων που διαπιστώθηκε από την Ειδική Εξεταστική Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (PEGA) καθώς και η έκκληση που είχε απευθύνει στη χώρα μας το 2023 να ανακαλέσει τους νόμους που υπονομεύουν το Κράτος Δικαίου. Παράλληλα, γίνεται αναφορά στην «απόλυτη πλειοψηφία» που έλαβαν ο Κ. Μητσοτάκης και η Ν.Δ. στις εκλογές του ίδιου έτους καθώς και η είσοδος στη Βουλή τριών νέων εθνικιστικών ακροδεξιών κομμάτων (Σπαρτιάτες, Ελληνική Λύση και Νίκη), τα οποία έλαβαν συνολικά 34 έδρες. Σημειώνεται επίσης ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σήμανε συναγερμό τον Φεβρουάριο του 2024 για σοβαρές απειλές κατά της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. «Η Ελλάδα παραμένει Δημοκρατία, αλλά δεν χαρακτηρίζεται πλέον ως φιλελεύθερη Δημοκρατία μέχρι το τέλος του 2023».
Κόλαφος είναι για την ελευθερία της έκφρασης και των μέσων ενημέρωσης καθώς σημειώνεται πως η υπονόμευσή τους σε Ελλάδα και Νότια Κορέα αποδεικνύουν ότι αυτές πλέον δεν αφορούν μόνο τις χώρες που μετατρέπονται σε σκληρές απολυταρχίες. Η έρευνα συμπεραίνει, τέλος, ότι «καμία χώρα στη Βόρεια Αμερική και τη Δυτική Ευρώπη δεν βελτιώνεται ουσιαστικά σε επίπεδο Δημοκρατίας» αλλά «η Ελλάδα βιώνει δημοκρατική παρακμή».