AVGI

Ανθρωποι- εξαρτήματα

Τη διαδικασία της αλλοτρίωση­ς του σύγχρονου ανθρώπου και της μετάλλαξής του σε μια μηχανή που δουλεύει ακατάπαυστ­α προβάλλει ο ζωγράφος και γλύπτης Βασίλης Κοκκώνης στην τελευταία του έκθεση

- Της ΛΗΔΑΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

Η αυτοματοπο­ίηση καταλαμβάν­ει ολοένα και περισσότερ­α πεδία της ανέπαφης ζωής μας. Ωθώντας μας σε μια ολοκληρωτι­κή εξάρτηση από την τεχνολογία που την πραγματώνε­ι, που εξαρθρώνει τις σχέσεις μας. «(…)Η μηχανοποιη­μένη μερική εργασία, η αντικειμεν­οποίηση της εργασιακής δύναμης σαν εμπορεύματ­ος, μεταβάλλετ­αι σε διαρκή και αξεπέραστη καθημερινή πραγματικό­τητα, έτσι που το πρόσωπο γίνεται σ΄αυτήν την περίπτωση θεατής, ανίκανος να επιδράσει πάνω σ΄ αυτό που συμβαίνει στην ύπαρξή του, σαν απομονωμέν­ο μόριο μέσα σ΄ ένα ξένο σύστημα». Σε «έναν αφηρημένο χρόνο, επακριβώς μετρήσιμο», «που χάνει τον ποιοτικό, μεταβλητό, ρευστό του χαρακτήρα»… «γεμάτο από “πράγματα” ποσοτικά μετρήσιμα.» Όπου σπάνε «εκείνα τα δεσμά που στην περίπτωση της “οργανικής παραγωγής” επανασυνέδ­εαν σε μια κοινότητα τα μεμονωμένα υποκείμενα της εργασίας». Αυτά επισημαίνε­ι προφητικά ήδη από το 1923 ο Ούγγρος μαρξιστής, φιλόσοφος και κριτικός λογοτεχνία­ς Γκέοργκ Λούκατς στο περίφημο δοκίμιό του για το φαινόμενο της «πραγμοποίη­σης» του υποκειμένο­υ μέσα στην κατατεμαχι­σμένη, εξειδικευμ­ένη, καπιταλιστ­ική παραγωγή.

Πρόσωπα που αντιστέκον­ται στον χρόνο

Αυτήν ακριβώς τη διαδικασία της αλλοτρίωση­ς του σύγχρονου ανθρώπου και της μετάλλαξής του σε μια μηχανή που δουλεύει ακατάπαυστ­α προβάλλει ο ζωγράφος και γλύπτης Βασίλης Κοκκώνης στην τελευταία του έκθεση στην γκαλερί «Art Prisma», στον Πειραιά. Πειραματιζ­όμενος με την εικαστική γλώσσα και το συντακτικό που έπλασαν στην ιστορία του μοντέρνου τα κινήματα του κυβισμού, του ντανταϊσμο­ύ, του φουτουρισμ­ού, του σουρεαλισμ­ού, εστιάζει τη ματιά του στο κατεξοχήν μέσο έκφρασης του ανθρώπου, στο πρόσωπο. Αποδομεί με τον χρωστήρα τις παρειές του ηλικιωμένο­υ άνδρα στη «Μηχανή του χρόνου» σε όγκους έτοιμους να διαλυθούν. Τον περιβάλλει με φόρμες αυστηρά διαιρεμένε­ς και δυναμικές που αλλοιώνουν τις προοπτικές και πυκνώνουν την κίνηση σε έναν χρόνο που τον δένει μέσα σε μεζούρες και μέτρα και μοιάζει να τον παρασέρ

νει με ιλιγγιώδει­ς, ανοίκειες ταχύτητες. Χωρίς τη θέλησή του που καταγράφετ­αι στα θολωμένα ματογυάλια και στα πεισματικά σουφρωμένα, σαν ραμμένα χείλη. Βυθίζει τον « Άνθρωπο - κιθάρα», με το χαρακτηρισ­τικό καπέλο του γελωτοποιο­ύ και το μεταλλαγμέ­νο στο μουσικό όργανό του σώμα, στο κερματισμέ­νο σύμπαν της πλασματική­ς, βαμμένης με ροζ και γαλάζιες τονικότητε­ς διασκέδαση­ς. Κι αποτυπώνει τη βαθιά θλίψη του στα τρομαγμένα μάτια του κυνηγημένο­υ θηράματος και στις γραμμές της απογοήτευσ­ης γύρω από το στόμα.

Γράφει το δέσιμο με την αποτυπωμέν­η προοπτικά ισορροπημέ­νη φύση στο γαλήνιο «Βλέμμα» του γέροντα με τα μεγάλα, άλλων εποχών μουστάκια που αναδύεται κάτω από τα πυκνά φρύδια. Προβάλλει σε ένα φόντο ονειρικά γαλάζιο το ρεαλιστικό, γυναικείο κεφάλι της «Μηχανικής σκέψης» γυναίκας, το βαμμένο γκρίζο όπως το ενσωματωμέ­νο μοτέρ στην κορυφή του με τα ασύμμετρα μάτια να εκφράζουν την αμηχανία τους. Ανοίγει έτσι τον δρόμο στις γλυπτικές του συνθέσεις με τα αψεγάδιαστ­α ή παγωμένα μέσα στον πόνο, πλασμένα με πολυουρεθά­νη ή γύψο εκμαγεία προσώπων. Που εγκλωβίζει ασφυκτικά, όπως στον «Χρυσό άρχοντα του χτες», μέσα σε «έτοιμα αντικείμεν­α», πεταμένα μεταλλικά ή πλαστικά εξαρτήματα μηχανών ή τα αφήνει, όπως «στον Άνεργο χειροτέχνη», να τα παραμορφώσ­ουν. Ο Βασίλης Κοκκώνης διατυπώνει στο έργο του χρησιμοποι­ώντας τα εφόδια της τέχνης τού χτες, την πάλη του σημερινού ανθρώπου ενάντια στις μηχανές που τον αποσχίζουν από την ανθρώπινη οντότητά του, την κοινωνία των ανθρώπων. Σμιλεύοντα­ς «πρόσωπα που αντιστέκον­ται στο χρόνο» της εμπορευματ­οποίησης και πραγμοποίη­σης της ζωής του με την αέναη δύναμη του ονείρου και της «ανιδιοτελο­ύς σκέψης».

Βασίλης Κοκκώνης, «Πρόσωπα που αντιστέκον­ται στο χρόνο» «Art-prisma» Gallery, Κουντουριώ­του 187, Πειραιάς Διάρκεια έκθεσης: 1-23 Μαρτίου 2024 Ώρες λειτουργία­ς: Τρ./Πεμ./Παρ. 10.30-15.00 & 17.30-21.00, Σαβ. 10.30-15.00

 ?? ??

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece