Ελλείμματα, κόντρες και επιβαρύνσεις

Το κόστος των διασυνδέσεων επιβαρύνει τους λογαριασμούς μέσω της χρέωσης των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), ενός λογαριασμού που κατέστη ελλειμματικός καθώς οι πόροι του κατευθύνθηκαν προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης

τελευταία χρόνια έγιναν σημαντικά βήματα για τη διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική χώρα. Μέχρι τώρα σε πολλά νησιά λειτουργούσαν μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με τη χρήση diesel, που είχαν μεγάλο κόστος. Για να μπορούν να έχουν και οι νησιώτες τιμές ενέργειας προσιτές, το κόστος διαμοιραζόταν στους λογαριασμούς ρεύματος που πληρώνουν όλοι μέσω της χρέωσης των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ). Η χρέωση αυτή παραμένει στα ύψη παρά το γεγονός ότι έχουν προχωρήσει οι διασυνδέσεις. Υπενθυμίζεται πως οι διασυνδέσεις για περισσότερα από 30 χρόνια ήταν... μόνο σχέδια στα συρτάρια αρμόδιων υπουργείων. Άρχισαν να ξεκινούν με γοργά βήματα την περίοδο της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και συνεχίζουν μέχρι σήμερα. Ανάμεσα στα έργα που ολοκληρώθηκαν μέχρι τώρα είναι η «μικρή» ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Πελοποννήσου. Το 2025 θα λειτουργήσει και η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής. Ταυτόχρονα, στο στάδιο του σχεδιασμού από τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) βρίσκονται και αρκετές διεθνείς διασυνδέσεις. Στόχος είναι τα επόμενα χρόνια να γίνεται η μεταφορά ενέργειας από ΑΠΕ διαμέσου της Ελλάδας προς χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Βέβαια, από τη στιγμή που ολοκληρώθηκαν μέχρι τώρα αρκετά έργα διασυνδέσεων στην ηπειρωτική χώρα, θα περίμενε κάποιος να αποκλιμακώνονται σταδιακά οι χρεώσεις των ΥΚΩ. Όμως όχι μόνο δεν μειώθηκαν, αλλά κατέστη ελλειμματικός ο λογαριασμός των ΥΚΩ.

Ξεζουμίζουν τον λογαριασμό των ΥΚΩ

Ο λογαριασμός γνωστοποιήθηκε ότι ήταν ελλειμματικός πριν από περίπου έναν χρόνο. Τον Απρίλιο του 2023, εν μέσω ανταλλαγών επιστολών της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων και του ΔΕΔΔΗΕ, διαπιστώθηκε πως ο λογαριασμός είναι ελλειμματικός. Απ’ ό,τι φάνηκε, πόροι του λογαριασμού κατευθύνθηκαν προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης. Πρόκειται για το Ταμείο από το οποίο δίνονταν οι επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης. Εκτιμάται πως πάνω από 400 εκατ. ευρώ μεταφέρθηκαν προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, με αποτέλεσμα το ξεζούμισμα του λογαριασμού. Από τότε, βέβαια, έχουν αλλάξει πολλά. Οι επιδοτήσεις τελείωσαν αλλά το έλλειμμα στον ειδικό λογαριασμό των ΥΚΩ παραμένει. Το ζήτημα είναι πώς θα αντιμετωπιστεί αυτό το έλλειμμα. Τα σενάρια πολλά, αλλά καμία λύση προς το παρόν και ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, ο ειδικός λογαριασμός των ΥΚΩ αναμένεται να είναι ελλειμματικός και τους επόμενους μήνες. Το ερώτημα είναι αν θα πληρώσουν τα «σπασμένα» οι πολίτες με νέα επιβάρυνση των χρεώσεων ή θα καλυφθεί η «τρύπα» από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Σύγκρουση Ρυθμιστικής Αρχής-ΑΔΜΗΕ

Την ίδια ώρα, το ενδεχόμενο νέων αυξήσεων στα τέλη χρήσης δικτύου τροφοδότησε η ανοιχτή κόντρα μεταξύ της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων και του ΑΔΜΗΕ σχετικά με το κόστος επέκτασης των δικτύων που συνδέονται με έργα ΑΠΕ. Αιτία της κόντρας, η πρόταση της Ρυθμιστικής Αρχής να αποζημιώνονται τα συγκεκριμένα έργα με βάση το κόστος δανεισμού και όχι με το Μεσοσταθμικό Κόστος Κεφαλαίου (WACC). Υπενθυμίζεται ότι με ανακοίνωσή του πριν από λίγες μέρες ο ΑΔΜΗΕ τόνιζε πως «σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Διαχειριστή, οι επενδύσεις σε αυτά τα έργα θα αποβούν ζημιογόνες στην περίπτωση που αυτές αποζημιώνονται με WACC ίσο με το κόστος δανεισμού, οδηγώντας τελικά σε υπονόμευση την ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ελλάδα». Να σημειωθεί ότι με ρύθμιση (4951/2022) προβλέπεται πως το 50% κόστους των εν λόγω έργων εντάσσεται στη ρυθμιζόμενη περιουσιακή βάση του ΑΔΜΗΕ και ανακτάται μέσω των Χρεώσεων Χρήσης Συστήματος. Με επιστολή της προς την ηγεσία του υπουργείου Ενέργειας η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας ζητά από το υπουργείο να επανεξετάσει την «αναγκαιότητα της εν λόγω ρύθμισης, καθώς ναρκοθετεί τα τιμολόγια όλων των καταναλωτών μεταφέροντας σημαντικά κόστη των εν λόγω κατηγοριών παραγωγών στα τέλη χρήσης του δικτύου μεταφοράς, τα οποία ήδη θα επιβαρύνονται με το κόστος των αναγκαίων έργων διασύνδεσης των νήσων για την επόμενη δεκαετία».