Αγνοια πεδίου

Ενωση Σκηνοθετών-Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου (ΕΣΠΕΚ): «Γιατί να μην υποχρεώσουμε και τους εικαστικούς να βάζουν 70% μπλε στα έργα τους για να φαίνονται πιο ελληνικά;»

Κυβερνητική παρέμβαση κατά παραβίαση της δημιουργικής ελευθερίας και της ίδιας της αγοράς καταγγέλλουν εργοδοτικές οργανώσεις, παραγωγοί και επαγγελματικές ενώσεις. Συμπλέουν με την κυβέρνηση οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης των έργων των Ελλήνων δημιουργών

Σοβαρές ενστάσεις που σχετίζονται με την ελευθερία της καλλιτεχνικής δημιουργίας και την αποχή του κράτους από τη χειραγώγηση των έργων τέχνης καταθέτουν οι συλλογικοί φορείς στη διαβούλευση που άνοιξε το υπουργείο Πολιτισμού σχετικά με το νομοσχέδιο για τη «Διαφύλαξη και ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, προστασία και ενίσχυση του ελληνόφωνου τραγουδιού και της ορχηστρικής μουσικής απόδοσης» επικαλούμενοι το σύνταγμα της Ελλάδας και τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. Αντίθετα, σε κατεύθυνση συναίνεσης με το νομοσχέδιο της Λίνας Μενδώνη για την «προστασία του ελληνικού τραγουδιού» ευθυγραμμίζονται μόνο οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης των έργων των Ελλήνων δημιουργών. Το νομοσχέδιο -του οποίου η διαβούλευση ολοκληρώθηκε την περασμένη Πέμπτη 14 Μαρτίου-, εκτός από την υποχρέωση να μεταδίδουν ελληνόφωνα τραγούδια (μίνιμουμ 45%) τα ξενοδοχεία, τα εμπορικά κέντρα, τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια και τα καζίνο, προβλέπει:

1. Στο άρθρο 7, ότι οι ραδιοφωνικοί σταθμοί

(μουσικοί και ενημερωτικοί) που μεταδίδουν ελληνικό ή μεικτό ελληνικό και ξένο μουσικό ρεπερτόριο μπορούν, κατά παρέκκλιση από τις κείμενες διατάξεις, να προσαυξήσουν τον επιτρεπόμενο ανώτατο χρόνο μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων εφόσον αυξήσουν με αναλογικό τρόπο το ελληνικό ρεπερτόριό τους.

2. Στο άρθρο 12, ότι οι ελληνικές οπτικοα

κουστικές παραγωγές (σειρές και σίριαλ μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ, animation κ.λπ.) και ελληνικές ταινίες που χρηματοδοτούνται με οποιονδήποτε τρόπο από το Δημόσιο «υποχρεούνται να ενσωματώνουν ελληνόφωνα τραγούδια ή ορχηστρική μουσική απόδοση ελληνόφωνου τραγουδιού σε ελάχιστο ποσοστό 70% του συνόλου της μουσικής επένδυσης της παραγωγής ή της ταινίας».

Οι διατάξεις άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου για επαγγελματικές ενώσεις και σωματεία, αλλά και για εργοδοτικές ενώσεις, οι οποίες φτάνουν να καταγγέλλουν το υπουργείο Πολιτισμού όχι μόνο για πατρονάρισμα, αλλά ακόμα και για άγνοια του πεδίου που καλείται να ρυθμίσει τόσο σχετικά με τις οπτικοακουστικές παραγωγές όσο και με το πλαίσιο στο οποίο λειτουργούν οι επιχειρήσεις ραδιοφώνου.

1 Η ΕΝΩΣΗ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΡΑΔΙΟΦΩΝΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ (ΕΙΙΡΑ)

εκφράζει την απόλυτη αντίθεσή της στο νομοσχέδιο και υπεραμύνεται της «επιχειρηματικής ελευθερίας» αλλά και της «ελεύθερης έκφρασης του επιχειρηματία να διαμορφώνει το προϊόν του», το οποίο θεωρούν ότι πλήττεται αν ισχύσουν τα κίνητρα για τη μετάδοση περισσότερων ελληνικών τραγουδιών από τα ερτζιανά. Η ένωση εργοδοτών ραδιοφωνικών σταθμών παρατηρεί ότι δεν έγινε καμία αξιολόγηση των συνεπειών στο ραδιοφωνικό τοπίο, γεγονός που «αναδεικνύει την προχειρότητα με την οποία έχει γραφεί, χωρίς καμία γνώση του ραδιοφωνικού τοπίου και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της ραδιοφωνικής αγοράς», όπως αναφέρουν. Η τάση «ομογενοποίησης της αγοράς» και η στροφή των ακροατών του ραδιοφώνου προς ψηφιακές μουσικές υπηρεσίες (π.χ. Spotify) αποτελούν ορατούς κινδύνους. Συμπληρώνει επίσης ότι σε κάθε περίπτωση η ραδιοφωνική διαφήμιση εδράζεται στις διατάξεις της ευρωπαϊκής Οδηγίας Ε.Ε. 2018/1808 για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων, οι οποίες εφαρμόζονται διαχρονικά και στο ραδιόφωνο.

2Η ΕΝΩΣΗ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΜΒΕΛΕΙΑΣ (ΕΙΤΗΣΕΕ),

που αντιπροσωπεύει τους έξι μεγάλους τηλεοπτικούς σταθμούς της χώρας, ζητάει την απόσυρση του άρ. 12 για ελληνόφωνα τραγούδια στις οπτικοακουστικές παραγωγές, θεωρώντας πως «αποσκοπεί στην ικανοποίηση συγκεκριμένων συντεχνιακών συμφερόντων». Δεν διστάζει μάλιστα να επικαλεστεί τη συμβολή των τηλεοπτικών σταθμών στην οπτικοακουστική παραγωγή: «Οι τηλεοπτικοί οργανισμοί εθνικής εμβέλειας συμβάλλουν κατά 80% στις ετήσιες επενδύσεις παραγωγής οπτικοακουστικού περιεχομένου στην Ελλάδα» σημειώνουν. «Είναι προφανές ότι η αρμόδια υπουργός επιχειρεί στην πραγματικότητα αφενός μεν να επέμβει στην ελευθερία των παραγωγών να επιλέγουν οι ίδιοι τα έργα στα οποία θα επενδύσουν τα χρήματά τους, αφετέρου δε να εξαναγκάσει τους Έλληνες παραγωγούς να επιβάλλουν στους Έλληνες δημιουργούς τον τρόπο με τον οποίον αυτοί θα εκφραστούν».

3Ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ EΡΓΩΝ (ΣΑΠΟΕ)

επισημαίνει ότι η ρύθμιση «επιδιώκει να επιβάλει μια εξωφρενική υποχρέωση σε όλες τις ελληνικές οπτικοακουστικές παραγωγές και κινηματογραφικές ταινίες, οι οποίες λαμβάνουν έστω και ένα ευρώ ενίσχυση, όπως π.χ. ΕΚΚ, ΕΡΤ, ΕΚΟΜΕ». Ο σύνδεσμος κατηγορεί το υπουργείο για «πλήρη άγνοια των ιδιαιτεροτήτων της οπτικοακουστικής παραγωγής, καθώς και του σύνθετου θεσμικού πλαισίου για τους διάφορους μηχανισμούς ενίσχυσης». Θεωρεί μάλιστα ότι «τινάζει στον αέρα την ελληνική οπτικοακουστική παραγωγή και την κινηματογραφική τέχνη» και ότι εκθέτει τη χώρα διεθνώς.

4 Η EΝΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ (PACT)

ζητάει την κατάργηση του άρ. 12, το οποίο χαρακτηρίζει προσβλητικό για τους δημιουργούς. «Ακόμα κι αν οι προθέσεις του νομοθέτη είναι θεμιτές, δεν μπορεί να χρησιμοποιείται μια διαδικασία η οποία ασκεί έμμεσα λογοκρισία και επιβάλλει προδιαγραφές ολοκληρωτικών καθεστώτων. Η προστασία και η προώθηση του ελληνόφωνου τραγουδιού είναι απαραίτητη, όχι όμως με μέτρα τα οποία παραβιάζουν την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης» σημειώνουν. Συμπληρώνουν επίσης ότι η αναφορά σε «ελληνικές» οπτικοακουστικές παραγωγές δημιουργεί προβλήματα, καθώς η νομοθεσία του ΕΚΟΜΕ δεν επιτρέπει διαχωρισμό σε εθνικά, ευρωπαϊκά ή άλλων χωρών έργα, τα οποία αντιμετωπίζει ισότιμα. Συνεπώς, η προτεινόμενη ρύθμιση «θέτει περιορισμούς ειδικά στα ελληνικά έργα και τα υποβαθμίζει έναντι των άλλων».

5Η EΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

ζητάει την ολική απόσυρση του άρ. 12, καθώς διαπιστώνει «την παντελή έλλειψη γνώσης του νομοθέτη σχετικά με τον τρόπο που λειτουργεί η κινηματογραφική παραγωγή στη χώρα μας αλλά και διεθνώς, αφού σε μεγάλο βαθμό στηρίζεται στην εξεύρεση συμπαραγωγών από το εξωτερικό με προαπαιτούμενο την επιστολή συμμετοχής ελληνικού δημόσιου φορέα: ΕΡΤ, ΕΚΚ, ΕΚΟΜΕ».

6 Η EΝΩΣΗ ΣΚΗΝΟΘΕΤΩΝ-ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ (ΕΣΠΕΚ)

θεωρεί ότι είναι αδιανόητο οποιοσδήποτε νόμος να υποχρεώνει ένα καλλιτεχνικό έργο προς κάποια αισθητική ή άλλη επιλογή. «Γιατί να μην υποχρεώσουμε και τους εικαστικούς να βάζουν 70% μπλε στα έργα τους για να φαίνονται πιο ελληνικά;» αναρωτιέται και συνεχίζει: «Αυτό που θέλουμε να επισημάνουμε από μεριάς μας, είναι ότι ο εξαναγκασμός ενός καλλιτέχνη να είναι περισσότερο “Έλληνας” χρησιμοποιώντας ελληνικά τραγούδια για μουσική υπόκρουση στην ταινία του έχει μια ανίερη συγγένεια με τις ακροδεξιές επιταγές για επιστροφή της βλασφημίας και της προσβολής θρησκεύματος με αφορμή το ντοκιμαντέρ “Αδέσποτα κορμιά”. Ο κοινός παρονομαστής δεν είναι άλλος από τη δίψα για έλεγχο της καλλιτεχνικής έκφρασης. Κι αυτή η ετερόκλητη συνάντηση θα μας βρει κάθετα απέναντί της».

7Η ΕΔΕΜ ΚΑΙ Η ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

με τη συλλογή υπογραφών από 165+ δημιουργούς, συνθέτες, στιχουργούς, τραγουδιστές, εκτελεστές χαιρετίζουν την πρωτοβουλία του υπουργείου Πολιτισμού σαν μια αχτίδα φωτός και ελπίδας.