…και διάλογοι
διάστημα έχουν αρχίσει να γράφονται στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο πολλά και σοβαρά άρθρα σχετικά με την κατάσταση των βιβλιοθηκών στη χώρα μας. Κοινός τόπος όλων είναι η ανυπαρξία κρατικής πολιτικής για τις βιβλιοθήκες, η απαξία με την οποία αντιμετωπίζεται αυτός ο θεσμός τόσο στο εκπαιδευτικό σύστημα όσο και στο επίπεδο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Κοινός τόπος επίσης είναι η παραδοχή ότι η χώρα μας βρίσκεται σε πολύ χαμηλό επίπεδο φιλαναγνωσίας, μόρφωσης και παιδείας. Τρίτο κοινό στοιχείο της αρθρογραφίας είναι η υπογράμμιση του ρόλου που παίζουν οι βιβλιοθήκες στην αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων.
Μια άλλη σειρά δημοσιευμάτων και αρθρογραφίας αφορά την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην Εθνική Βιβλιοθήκη της χώρας, τις παθογένειές της και τα προβλήματα της λειτουργίας της. Πολύ εύστοχα η δημοσιογράφος της ΑΥΓΗΣ Πόλυ Κρημνιώτη έδωσε τον τίτλο «Ο κύκλος των χαμένων προσδοκιών;» για τα όσα συμβαίνουν εκεί. Αυτή η στήλη θα πρότεινε να μην υπάρχει το ερωτηματικό και ο τίτλος να επεκταθεί στο σύνολο των σχολικών και λαϊκών βιβλιοθηκών της χώρας. Για να μην πιάσουμε το θέμα από συστάσεως του ελληνικού κράτους και τον τρόπο με τον οποίο αυτό δόμησε τόσο την εκπαίδευση όσο και την Παιδεία γενικότερα, για να μην περάσουμε από τις συμπληγάδες των δύο Παγκοσμίων Πολέμων, της Μικρασιατικής Καταστροφής και κυρίως του Εμφυλίου και του μετεμφυλιακού καθεστώτος που επικράτησε, θα περιοριστούμε στην εποχή της Μεταπολίτευσης. Η Μεταπολίτευση γέννησε προσδοκίες για μια δικαιότερη και καλύτερη κοινωνία.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο μόνο λίγες φωτισμένες προσωπικότητες είδαν τις βιβλιοθήκες ως πραγματικούς μοχλούς εκπαιδευτικής, πολιτιστικής, οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Ατελέσφορες προσπάθειες που γέννησαν προσδοκίες, όπως αυτή των σχολικών βιβλιοθηκών, χάθηκαν μέσα στην κρατική αδιαφορία και στις άλλες παθογένειες ενός πολιτισμού που ορίζεται από το φαίνεσθαι. Ταυτόχρονα, οι δομικές αλλαγές που επέφερε η τεχνολογική επανάσταση των τελευταίων δεκαετιών αντί να εμπλουτίσουν το περιεχόμενο και τις υπηρεσίες των βιβλιοθηκών, εξέτρεψαν τον διάλογο από επίσημα χείλη -υπουργούς, γραμματείς, δημοσιογράφους, διανοούμενους- σε επιχειρήματα που υπογραμμίζουν την ασχετοσύνη και την αμορφωσιά ενός μεγάλου μέρους αυτών που αποφασίζουν ή επηρεάζουν τις πολιτικές αποφάσεις.
Από το ότι η Εθνική Βιβλιοθήκη θα χωράει σε ένα στικάκι μέχρι τη μη ανάγκη ύπαρξης βιβλιοθηκών, ο επίσημος δημόσιος λόγος τις τελευταίες δεκαετίες υποβαθμίζει περαιτέρω την αξία και τη λειτουργία των βιβλιοθηκών. Η άρρηκτη σχέση Δημοκρατίας, Παιδείας, ανάπτυξης, Πολιτισμού και βιβλιοθηκών σε όλες τις δυτικές Δημοκρατίες θεωρείται δεδομένη. Σε αυτή τη χώρα, οι περήφανοι απόγονοι των αρχαίων προγόνων προσπαθούν να καταλάβουν ακόμα πώς ανάβουμε τη φωτιά!