Νιάτα δίχως χαρά
Οι νέοι του δυτικού κόσμου πάσχουν από «κρίση μέσης ηλικίας», σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΟΗΕ για 140 χώρες του πλανήτη
Τ ι μέλλον μπορεί να έχει ένας κόσμος στον οποίο οι νέοι πάσχουν από «κρίση μέσης ηλικίας»; Η ετήσια Έκθεση Παγκόσμιας Ευτυχίας, που καθιερώθηκε πριν από 12 χρόνια από τον ΟΗΕ, δείχνει φέτος ότι οι νέες γενιές (ηλικίες 15 με 24 ετών) στις ΗΠΑ είναι λιγότερο ευτυχισμένες από τις παλαιότερες, ενώ η ψαλίδα κλείνει και σε πολλές χώρες της Δυτικής Ευρώπης.
Η έκθεση, ένα ετήσιο βαρόμετρο με στοιχεία που συλλέγονται σε 140 χώρες του πλανήτη, έδειξε φέτος, σύμφωνα με τους συντάκτες της, μια «ανησυχητική μείωση στην ευτυχία των νέων ιδίως στη Βόρεια Αμερική και στη Δυτική Ευρώπη». Είναι ενδεικτικό ότι εξαιτίας της συγκεκριμένης τάσης οι ΗΠΑ δεν περιλαμβάνονται για πρώτη φορά στην πρώτη εικοσάδα των χωρών με τους υψηλότερους δείκτες ευτυχίας.
«Αν αναλογιστεί κανείς ότι σε κάποια μέρη του κόσμου τα παιδιά γνωρίζουν ήδη το αντίστοιχο μιας κρίσης μέσης ηλικίας, το ζήτημα απαιτεί άμε
ση προσοχή» σημειώνει ο καθηγητής Ζαν-Εμανουέλ Ντενέβ, ένας από τους συντάκτες της έκθεσης.
Τι οδηγεί στη δυστυχία
Στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στην Αυστραλία και στη Νέα Ζηλανδία η ευτυχία υποχώρησε φέτος σε όλες σε ηλικιακές κατηγορίες, ιδίως όμως στις νεανικές, που εμφανίζονται τώρα ως οι πιο δυστυχισμένες. Όταν ο δείκτης ευτυχίας άρχισε να εφαρμόζεται το 2012, οι νεανικές κατηγορίες ήταν με διαφορά οι πιο ευτυχισμένες της ηλικιακής γκάμας.
Η έκθεση δεν αποκαλύπτει τα αίτια της αλλαγής. Καταγράφει όμως με έντονο προβληματισμό την επίδραση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στις νεαρές ηλικίες καθώς και μια σειρά προβλήματα που επηρεάζουν όλες τις ηλικιακές κατηγορίες: την εισοδηματική ανισότητα, τη στεγαστική κρίση και τη γενικότερη ανασφάλεια που προκαλούν οι πόλεμοι και η κλιματική καταστροφή.
Με βάση την έρευνα, οι νέοι στη Βρετανία δηλώνουν πια λιγότερο ευτυχισμένοι από συνομηλίκους τους σε χώρες όπως η Μολδαβία, το Κόσοβο και το Ελ Σαλβαδόρ. Αντιθέτως,
οι Βρετανοί άνω των 60 βρίσκονται στις κορυφαίες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης, κάτι που αντανακλά τις διαφορετικές πραγματικότητες που βιώνουν οι δύο κατηγορίες.
Σύμφωνα με τις μετρήσεις, οι Βρετανοί νέοι εκτιμούν ότι η ζωή τους θα είναι πολύ πιο δύσκολη από εκείνη των γονιών τους. Το ίδιο φαίνεται να συμβαίνει και στις ΗΠΑ, όπου το χάσμα ανάμεσα στα άκρα του ηλικιακού φάσματος διευρύνεται. Η χώρα καταλαμβάνει μεν την 23η θέση στην παγκόσμια κατάταξη, αλλά θα βυθιζόταν αμέσως στην 62η αν οι μετρήσεις αφορούσαν μόνο τις νεότερες κατηγορίες - θα βρισκόταν, δηλαδή, κάτω από χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και η Βουλγαρία. Αν, αντιθέτως, υπολογίζονταν μόνο οι μεγαλύτερες ηλιακά κατηγορίες, η χώρα θα εκτινασσόταν στην πρώτη δεκάδα.
Η τάση δεν επηρεάζει σημαντικά προς το παρόν τις κορυφαίες χώρες της κατάταξης, που και φέτος βρίσκονται στον ευρωπαϊκό Βορρά. «Πρωταθλήτρια» της ευτυχίας παραμένει η Φινλανδία και ακολουθούν η Δανία, η Ισλανδία και η Σουηδία. Στις τελευταίες θέσεις θα βρει κανείς το Αφγανιστάν και τον Λίβανο. Η
χώρα μας βρίσκεται φέτος στην 64η θέση, έχοντας υποχωρήσει έξι θέσεις σε σχέση με την περσινή χρονιά.
Η ευθύνη των κυβερνήσεων
Σχολιάζοντας την έκθεση για την εφημερίδα Guardian ο δρ Βίβεκ Μέρθι, ο οποίος έχει τη γενική εποπτεία της υγειονομικής κατάστασης στις ΗΠΑ, κάνει λόγο για «σήμα κινδύνου». H έκθεση, όπως τονίζει, δείχνει πως οι νέοι «δυσκολεύονται πραγματικά στις ΗΠΑ και όλο και περισσότερο στον υπόλοιπο κόσμο». Δηλώνει ότι περιμένει κάποια στιγμή να δει στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πράγματι κατάλληλα για τα παιδιά και τους εφήβους και τονίζει πως θα πρέπει να υπάρξει κάποιο είδος διεθνούς συντονισμού προκειμένου να βελτιωθούν οι πραγματικές κοινωνικές σχέσεις των νέων.
«Είναι σαν να δίνουμε στα παιδιά ένα φάρμακο που δεν έχει ακόμα ελεγχθεί για την ασφάλειά του» σημειώνει ο Μέρθι, χαρακτηρίζοντας «εξωφρενική» την αδυναμία των κυβερνήσεων να επιβάλουν κάποιες στοιχειώδεις ρυθμίσεις στον χώρο των κοινωνικών μέσων.
Μεγάλος προβληματισμός για τον ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αλλά και τα ζητήματα που επηρεάζουν όλες τις ηλικίες: εισοδηματική ανισότητα, στεγαστική κρίση, ανασφάλεια από πολέμους και κλιματική καταστροφή