Ο Μπάιντεν πρέπει να εντείνει την πίεση στον Νετανιάχου
Ποια είναι η αναθεματισμένη υπερδύναμη εδώ πέρα;» είχε αναρωτηθεί ο Μπιλ Κλίντον κατά την πρώτη συνάντησή του με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου το 1996. Ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ είχε εξοργιστεί από την κραυγαλέα αλαζονεία του νέου πρωθυπουργού του Ισραήλ.
Σχεδόν 30 χρόνια αργότερα, ο Νετανιάχου παραμένει ηγέτης του Ισραήλ - και ο Τζο Μπάιντεν θα πρέπει να μπαίνει στον πειρασμό να επαναλάβει τα λόγια του Κλίντον. Από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου ο Αμερικανός Πρόεδρος παρείχε στην κυβέρνηση Νετανιάχου στρατιωτική υποστήριξη και διπλωματική κάλυψη για την άγρια επίθεσή της στη Γάζα. Όμως ο Μπάιντεν πήρε ελάχιστα σε αντάλλαγμα. Καθώς το Ισραήλ παρακρατεί τρόφιμα και ανθρωπιστική βοήθεια για τη Γάζα - και οι Παλαιστίνιοι απειλούνται με λιμό-, οι ΗΠΑ αναγκάστηκαν να ρίχνουν εφόδια από αέρος στην περιοχή, κάνοντας επίσης σχέδια για την κατασκευή πλωτής αποβάθρας για να μεταφέρουν βοήθεια. Η παροχή τροφίμων και άλλων προμηθειών στους άμαχους Παλαιστίνιους είναι απλώς το πιο επείγον ζήτημα. Άλλη μια σημαντική σύγκρουση προκύπτει από την επιμονή του Νετανιάχου ότι το Ισραήλ θα επιτεθεί στην πόλη της Ράφα, παρά το γεγονός ότι σχεδόν 1,5 εκατομμύριο εκτοπισμένοι έχουν στριμωχτεί στην περιοχή.
Η επιμονή του Μπάιντεν ότι η σύγκρουση θα πρέπει να λήξει με τη λύση των δύο κρατών απορρίπτεται επίσης κατηγορηματικά από τον Νετανιάχου. Παρά τις αμερικανικές διαμαρτυρίες, το Ισραήλ έχει κάνει ελάχιστα για να χαλιναγωγήσει τους Εβραίους εποίκους στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη που συνεχίζουν να επιτίθενται και να εκτοπίζουν Παλαιστινίους. Και η ισραηλινή κυβέρνηση σκέφτεται να κλιμακώσει τις διασυνοριακές συγκρούσεις με τη Χεζμπολάχ που θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε ολοκληρωτικό πόλεμο, παρασύροντας τις ΗΠΑ σε ακόμα μία σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
Η αρχική παρόρμηση του Αμερικανού Προέδρου να συμπαρασταθεί στο εβραϊκό κράτος κατά την πιο σκοτεινή στιγμή του ήταν αξιοθαύμαστη. Ο Μπάιντεν έδειξε διατεθειμένος να αποδεχτεί το σοβαρό κόστος για τις εκλογικές προοπτικές του - καθώς οι νεότεροι και Αραβοαμερικανοί ψηφοφόροι απειλούσαν να αποσύρουν την υποστήριξή τους. Η Αμερική πλήρωσε επίσης βαρύ τίμημα για την υποστήριξη του Ισραήλ και κατηγορείται τώρα ευρέως για υποκρισία. Όσο όμως ο πόλεμος στη Γάζα παρατείνεται, γίνεται όλο και πιο σαφές πως η υποστήριξη προς το Ισραήλ και η υποστήριξη προς τον Νετανιάχου δεν χρειάζεται -και δεν πρέπει- να είναι το ίδιο πράγμα.
Ο Νετανιάχου είναι βαθιά αντιδημοφιλής στο Ισραήλ. Στην προσπάθειά του να γραπωθεί από την εξουσία και να σταματήσει τη δίκη για διαφθορά που απειλεί να τον στείλει στη φυλακή, συγκρότησε έναν κυβερνητικό συνασπισμό που περιλαμβάνει ακροδεξιούς υπουργούς σε σημαντικά πόστα. Σε μια κρίσιμη στιγμή για τη χώρα του, παρέχει ένα είδος ηγεσίας που χαρακτηρίζεται από ιδιοτέλεια, βαναυσότητα και αναποτελεσματικότητα. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός έχει δίκιο όταν λέει ότι σχεδόν όλοι οι Ισραηλινοί μοιράζονται την επιθυμία του να καταστρέψει τη Χαμάς. Αυτό ήταν αναπόφευκτο έπειτα από τις αγριότητες της 7ης Οκτωβρίου. Ενας υπεύθυνος ηγέτης θα είχε, όμως, κάποιο μακροπρόθεσμο όραμα για την ειρήνη και θα είχε εξηγήσει στους συμπατριώτες του ότι η ασφάλειά τους δεν μπορεί απλώς να βασιστεί στη δολοφονία μερικών κακοποιών. Ο Νετανιάχου απλώς απέτυχε να το κάνει. Ίσως επειδή αυτό θα περιλάμβανε και την αναγνώριση της δικής του αποτυχημένης προσέγγισης απέναντι στους Παλαιστίνιους. Αντιθέτως, επενδύει τα πάντα στη στρατιωτική ισχύ. Η επίθεση στη Ράφα που υπόσχεται αναμένεται να προκαλέσει ακόμα περισσότερες απώλειες μεταξύ των αμάχων. Θα έπρεπε να είναι σαφές πως περισσότερος θάνατος και καταστροφή θα σπείρει δεκαετίες νέων συγκρούσεων.
Οι ΗΠΑ, ωστόσο, έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν τους ισραηλινούς υπολογισμούς. Οι
Ισραηλινοί κατανοούν ότι η στρατιωτική ισχύς έχει ζωτική σημασία για την ασφάλειά τους. Όμως οι περισσότεροι κατανοούν επίσης πόσο κρίσιμη είναι η υποστήριξη της Αμερικής. Αν αυτή η υποστήριξη βρισκόταν πραγματικά υπό αμφισβήτηση, πολλοί Ισραηλινοί θα αναγκάζονταν να επανεξετάσουν τα πράγματα. Υπό κανονικές συνθήκες, οι ΗΠΑ θα είχαν κάθε λόγο να διστάζουν να πιέσουν έναν σύμμαχο σε εμπόλεμη κατάσταση. Αν όμως η ισραηλινή πολιτική οδηγήσει στη μαζική λιμοκτονία των Παλαιστινίων, το εβραϊκό κράτος ενδέχεται να υποστεί ένα πλήγμα στο διεθνές κύρος τους από το οποίο να μην ανακάμψει ποτέ. Το να αποτρέψει κάτι τέτοιο θα ήταν η μεγαλύτερη υπηρεσία προς το Ισραήλ που θα μπορούσε να παρέχει ο Μπάιντεν.
Η διακυβέρνηση Μπάιντεν έχει αρκετά εργαλεία που μπορεί να χρησιμοποιήσει δίχως να θέσει το Ισραήλ σε πραγματικό κίνδυνο. Το πιο προφανές είναι να ζητήσει την αλλαγή της ισραηλινής στρατηγικής προκειμένου να συνεχίσει τη στρατιωτική βοήθεια. Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν επίσης να πάψουν να μπλοκάρουν ψηφίσματα του ΟΗΕ τα οποία ζητούν την κήρυξη εκεχειρίας στη Γάζα. Και να επιβάλουν κυρώσεις στους πιο ακραίους Ισραηλινούς υπουργούς - τον Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ και τον Μπεζαλέλ Σμότριτς. Ο Νετανιάχου και οι Αμερικανοί Ρεπουμπλικάνοι επιμένουν ότι μέτρα όπως αυτά θα αποτελούσαν απαράδεκτη παρέμβαση στην πολιτική σκηνή του Ισραήλ. Όμως και ο ίδιος ο Νετανιάχου έχει παρέμβει στην αμερικανική πολιτική ζωή τα προηγούμενα χρόνια παίρνοντας το μέρος των Ρεπουμπλικάνων. Και την ίδια ώρα οι στενότεροι σύμμαχοί του διεθνώς είναι μέλη της διεθνούς Ακροδεξιάς, ανάμεσά τους ο Ντόναλντ Τραμπ, ο Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία και ο πρώην Πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρου. Παρ’ όλα αυτά, ο Μπάιντεν παρείχε κρίσιμη υποστήριξη προς τον Νετανιάχου την ώρα της ανάγκης για το Ισραήλ. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Είναι καιρός ο Μπάιντεν να υπενθυμίσει στον Ισραηλινό πρωθυπουργό ποια είναι η υπερδύναμη.