Η παγερή σιωπή του POS
Αυτό που διαβρώνει ανεπίστρεπτα την απήχηση της κυβέρνησης είναι η κατάρρευση της μικρής, καθημερινής οικονομίας. Τα τρόφιμα, τα υποχρεωτικά είδη, οι βενζίνες ρουφούν κάθε δυνατότητα. Αυτή η καθημερινή λογιστική πίεση είναι ο πιο σκληρός «μάρτυρας κατηγορίας» για την κυβερνητική επίδοση. Ό,τι και να κάνει, όσα επικοινωνιακά επινοήματα κι αν επιστρατευτούν, η μαρτυρία της καθημερνής αναμέτρησης με τα μηδαμινά οικονομικά περιθώρια είναι αμείλικτη. Η κατάχρηση επιδοματικών πολιτικών ακολουθήθηκε για αρκετά χρόνια σε ένα περιβάλλον ευρωπαϊκής επιείκειας (στο οποίο συνέβαλε πολύ η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αυτό το ξεχνάμε). Στο πλαίσιο αυτής της δύσκολα κερδισμένης επιείκειας έγιναν ανεκτές πολλές υπερβάσεις δημοσιονομικής ασφάλειας, πολλά έξτρα χρήματα έρρευσαν, άρα μπορούσε να ασκηθεί πολιτική επιδομάτων. Και ακριβώς αυτό έγινε. Πολλοί γκουρού μάλιστα της ελληνικής οικονομίας έπαψαν να γκρινιάζουν (ή εξέφραζαν χαμηλόφωνα τις διαφωνίες τους) για τον αντιαναπτυξιακό χαρακτήρα των διάφορων μέτρων μικρής καθημερινής οικονομικής στήριξης. Φυσικά, και ο αντιπολιτευτικός λόγος πάλι υπήρξε σχετικά αδύναμος, αφού το επίδομα είναι πάντα ευπρόσδεκτο ή μη φανερά επιλήψιμο. Το επίδομα είναι το ιερό δισκοπότηρο όλων των πολιτικών τεχνικών.
Σήμερα η βρύση στερεύει (για τους πολλούς λέω). Άρα τι; Αποδίδουν μήπως οι μεγάλες μεταρρυθμιστικές επιλογές, όπως η κατάχρηση της Golden Visa και οι λοιπές επενδυτικές τοποθετήσεις στα μπιτσόμπαρα; Ισοσκελίζουν η «ανάπτυξη» και ο διακηρυγμένος επενδυτικός οίστρος την περιστολή των φιλοδωρημάτων; Όχι βέβαια. Η κυβέρνηση μένει μόνη, να ψάχνει έναν εαυτό που διαρρέει (όσο ταλέντο κι αν έχει επιδείξει ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. στα αυτογκόλ) κι αυτό δεν μπορεί να αναστρέψει μετρήσεις και κυρίως μια γενική, συχνά άηχη λαϊκή πεποίθηση. Η κυβερνητική ορμή χάθηκε. Οι διαστρεβλώσεις δικαίου που συμβαίνουν, η υπέρβαση δημοκρατικών κανόνων, η διαχείριση των τεράστιων διαχειριστικών αδυναμιών συνδέονται με μια γενική δυσφορία. Προσοχή: Αυτό δεν σημαίνει κανενός είδους ριζοσπαστικοποίηση ή αριστερή στροφή του λαού (όπως πολλές φορές σκηνοθετήθηκε από την Αριστερά η λαϊκή διαμαρτυρία), αλλά σημαίνει το πρόσφορο έδαφος για συγκρότηση/κατασκευή, εισήγηση, ζύμωση, προώθηση διαφορετικών πολιτικών. Ο Κυριάκος Βελόπουλος εξάλλου με την άνοδό του φροντίζει να υπενθυμίζει τα διπλά πρόσημα της διαμαρτυρίας - και προς τα αριστερά αλλά και προς τα δεξιά. Τα αθροίσματα να κοιτάμε. Ενισχύεται αθροιστικά η (παν)Δεξιά ή όχι; Ποια είναι η όλη Αριστερά; Συνήθως τους φτωχούς ή μικροαστούς δεξιούς (σήμερα οι δύο κατηγορίες έχουν ενοποιηθεί) ο αριστερός εγωισμός τους εξηγούσε ως παραπλανημένους. Που αν το φωτισμένο κόμμα εργαστεί στις μάζες, θα γυρίσει το ρεύμα και θα μπουν στον σωστό ταξικό δρόμο.
Αυτό βέβαια έχει διαψευστεί πολλές φορές. Υπάρχει μια σχεδόν κυτταρική «Πολυδεξιά», η οποία δεν έχει να κάνει μόνο με την κομματική τοποθέτηση των πολιτών όσο με την κουλτούρα τους. Η Δεξιά έχει υπερισχύσει ως κουλτούρα. Και σε αυτή τη φόρμα αναπροσαρμόζονται τα κομματικά σχήματα που θέλουν να την εκφράσουν. Υπάρχουν, με μια ενδιαφέρουσα προσαρμοστικότητα, πολλές συμπληρωματικές εκδοχές της Πανδεξιάς. Που, έχοντας απώλειες η μία εκδοχή (π.χ., η Κεντροδεξιά), τις συλλέγουν τα άλλα σχήματα. Η άδεια τσέπη, η σιωπηλή κάρτα στη σχισμή του ATM ή στο POS κλονίζουν, αλλά δεν καθοδηγούν. Είναι ασχημάτιστη η πολιτική ύλη που σωρεύεται. Αυτό δεν δείχνει μόνο το αντιπολιτευτικό έλλειμμα αλλά και το πολιτικό περιθώριο για εισήγηση του άλλου λόγου. Αρκεί αυτός να συγκροτείται και όχι απλώς να συρράπτεται από πολυκαιρισμένα στερεότυπα ή pop ακυρολεξίες.