Γιάννης Γλέζος

Συνθέτης, στιχουργός, πρόεδρος της Αυτοδιαχείρισης

Επειδή πολύς κόσμος μπορεί να μην το γνωρίζει, πείτε μας τι είναι το πνευματικό και το συγγενικό δικαίωμα και ποιος ο ρόλος των οργανισμών διαχείρισης;

Το πνευματικό δικαίωμα είναι μια ελάχιστη αμοιβή των δημιουργών, δηλαδή των συνθετών και των στιχουργών, που συγκεντρώνουν οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης. Το συγγενικό δικαίωμα αφορά τους τραγουδιστές και τους οργανοπαίκτες που εκτελούν ένα τραγούδι. Αυτή η αμοιβή προκύπτει από τη δημόσια εκτέλεση μουσικής, δηλαδή το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, τις συναυλίες, τα κέντρα διασκέδασης, τα καφέ... Και ο ρόλος των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης είναι να κάνουν τις συμβάσεις και να αποδίδουν τα έσοδα. Διότι ένας δημιουργός δεν έχει πολλές δυνατότητες να εισπράξει χρήματα - δεν κάνουν απαραίτητα όλοι συναυλίες. Ένας στιχουργός επίσης δεν συμμετέχει σε συναυλίες, άρα και αυτός θα πρέπει να αμείβεται. Στα ευρωπαϊκά κράτη έχουν εξελιχθεί αυτές οι διαδικασίες και υπάρχουν αυστηρές κυρώσεις σε όσους δεν συμμορφώνονται. Και εφόσον δεν είναι δυνατόν πρακτικά ο κάθε δημιουργός να πηγαίνει όπου ακούγεται και να ζητάει χρήματα, πρέπει να υπάρχει ένας δυνατός οργανισμός. Σε κάθε χώρα υπάρχει ένας, αλλά στην Ελλάδα έχουμε την ιδιορρυθμία να έχουμε περισσότερους του ενός. Οι οργανισμοί έξω δεν είναι ιδιωτικοί, αλλά συνεταιριστικοί. Ιδιωτική ιδιομορφία υπήρξε μόνο με την ΑΕΠΙ που ήταν μια ανώνυμη εταιρεία, με όλα τα κακά που μπορεί να έχει μια κερδοσκοπική εταιρεία, καθώς στόχευε να αποσπάσει όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα από τις εκπομπές της μουσικής και να αποδώσει όσο το δυνατόν λιγότερα στους μουσικούς, ώστε να είναι κερδοφόρα. Η ΑΕΠΙ έπεσε το 2018 μετά από κρατική επέμβαση και, επειδή στην Ελλάδα μας αρέσουν οι παγκόσμιες πρωτοτυπίες, μετά τον ιδιωτικό οργανισμό προσπαθήσαμε να κάνουμε κρατικό οργανισμό, ο οποίος ήταν παρασπονδία σε σχέση με ό,τι γίνεται παγκοσμίως. Ενώ λοιπόν εμείς υπήρχαμε από το 2007 ως Αυτοδιαχείριση που πολεμήσαμε μετωπικά την ΑΕΠΙ πριν πέσει το 2018 λόγω διαφθοράς και διασπάθισης χρήματος, αντί το κράτος να φέρει σε εμάς τους δημιουργούς αποφάσισε να κάνει κρατικό οργανισμό, την ΕΥΕΔ. Έτσι συνεχίστηκε αυτό το δίπολο που στα μάτια των ξένων είναι παράξενο. Όπως είπαμε, κάθε ευρωπαϊκή χώρα έχει έναν οργανισμό, το 90% των οποίων είναι συνεταιρισμοί, δηλαδή οι ίδιοι οι καλλιτέχνες μαζεύονται και έχουν το δικό τους Διοικητικό Συμβούλιο κ.τ.λ.

Πρόσφατα, το υπουργείο Πολιτισμού έβγαλε στη διαβούλευση ένα νομοσχέδιο που παίρνει μέτρα για την ποσόστωση του ελληνικού τραγουδιού στα ραδιόφωνα αλλά και στους χώρους αναμονής και εστίασης. Πώς το αξιολογείτε;

Θεωρώ ότι αυτό το νομοσχέδιο της κυρίας Μενδώνη είναι ιστορικής σημασίας. Για πρώτη φορά το κράτος αφουγκράζεται τα προβλήματα και τις αγωνίες των δημιουργών μουσικής και για πρώτη φορά ένα νομοσχέδιο αφορά την προάσπιση και την κρατική ενίσχυση της προστασίας του πνευματικού δικαιώματος με διατάξεις που μπορώ να πω ότι είναι ήπιες σε σχέση με αντίστοιχους νόμους άλλων κρατών. Στους ραδιοφωνικούς σταθμούς, η ποσόστωση είναι προαιρετική και το κίνητρο για να παιχτούν περισσότερα ελληνικά τραγούδια είναι η αύξηση του ποσοστού της διαφήμισης. Απ’ την άλλη, αντέδρασαν πολλοί ξενοδόχοι χωρίς να ξέρουν το θέμα. Τι είναι αυτό που επιβάλλει το νομοσχέδιο; Στα λόμπι των ξενοδοχείων και στα ασανσέρ να ακούγεται σε ποσοστό 40% με 45% ελληνική μουσική. Στις συμβάσεις μας με τους ξενοδόχους δεν υπάρχει καμία χρέωση πνευματικών δικαιωμάτων για τις μουσικές που παίζονται στα λόμπι και στα ασανσέρ. Αυτό δεν επηρεάζει τα μπαρ, τα εστιατόρια ή τις πισίνες τους. Όχι μόνο λοιπόν αντέδρασαν άνθρωποι που δεν γνώριζαν, αλλά βγήκε και η υπουργός Τουρισμού, η κυρία Όλγα

Εχουμε κάνει συζητήσεις με την ΕΔΕΜ και υπάρχει διάθεση για ένωση, αλλά διαφωνούμε στον τρόπο. Η δική τους πρόταση είναι να προκύψει νέος οργανισμός με νέο ΑΦΜ, ενώ εμείς το αρνούμαστε και θέλουμε να γίνει αυτό που συμβαίνει παγκοσμίως, όπου ο μεγαλύτερος οργανισμός απορροφάει τον μικρότερο