Εξι χορδές σαν μια ορχήστρα
Ο Βύρωνας Ντόλας είναι ένας κιθαρίστας που εκφράζεται μέσα από τον αυτοσχεδιασμό και αγαπά να μεταδίδει όσα ξέρει στα νέα παιδιά που μαθαίνουν μουσική
Ευέλικτος, ανοιχτός στις συνεργασίες, θεωρεί πρόκληση να συμμετέχει σε σύνολα με διαφορετική ένταση, μέγεθος, συνδυασμούς οργάνων και αισθητική, διατηρώντας όμως ταυτόχρονα τη δημιουργική ακεραιότητά του ως μουσικός.
Στον κύκλο των μουσικών, τον καλούν να παίξει γι’ αυτό που πραγματικά είναι και μπορεί να κάνει καλύτερα. Ήρεμος, υπομονετικός και εσωστρεφής σε ένα βαθμό, αποζητά τη γαλήνη της μοναξιάς, αλλά και τις παρέες ανάμεσα σε φίλους, που άλλοι ασχολούνται όπως κι αυτός με τη μουσική και άλλοι προέρχονται από άλλα πεδία, χώρες και ηλικίες.
Το πρώτο χειροκρότημα
Το πιάνο, η κιθάρα και το μαντολίνο του πατέρα του, αλλά και οι δίσκοι ροκ, τζαζ ή ινδικής μουσικής που έφερνε στο σπίτι, διήγειραν το ενδιαφέρον του Βύρωνα για τη μουσική. Kοντά στα οκτώ πια, άρχισε μαθήματα με τον Κώστα Κωνσταντόπουλο: Έργα μεγάλων ερμηνευτών, όπως ο Andres Segovia, ήταν μέσα στα πρώτα που διδάχτηκε σε μια κιθάρα. Λίγο καιρό μετά, μ’ ένα κιθαριστικό τρίο με τ’ αδέλφια του, έπαιζαν, μπροστά σε κοινό, το ragtime θέμα του κινηματογραφικού «Sting» (Το κεντρί) του Scott Joplin.
Στα πρώτα χρόνια του Γυμνασίου, η θέλησή του να ξεφύγει από τις παρτιτούρες και η πρώτη του ηλεκτρική κιθάρα τον έφεραν στο πόστο του κιθαρίστα στους Misty Valley, το πρώτο του μαθητικό συγκρότημα. Συναυλίες στο Rodeo ή στο Κύτταρο, με ρεπερτόριο Jimi Hen
drix, AC/DC όπως και Black Sabbath, προκάλεσαν το πρώτο χειροκρότημα γι’ αυτό το νεανικό ροκ σύνολο.
Δάσκαλοι και ινδάλματα
Με δάσκαλο τον Αντώνη Τουρκογιώργη και ίνδαλμά του τον αξέχαστο Γιάννη Σπάθα -και αυτόν μέλος των ιστορικών Socrates-, τα μαθήματα της μιας ώρας προκαλούσαν μελέτη μιας εβδομάδας. Ο Βύρωνας, εκτός από την ένταση και τον ήχο της κιθάρας του Σπάθα, ξεχώριζε τη γαλήνη και την πνευματικότητά του, το διακριτό, μοναδικό άγγιγμα της προσωπικότητάς του, τις μικρές διαφορές που κάνουν έναν μεγάλο μουσικό να ξεχωρίζει.
Μετά τη συνεύρεσή του με τον Γιάννη Σπάθα και τα όσα μουσικά τον επηρέαζαν, τη συνάντησή του με τις μουσικές ιδιαιτερότητες των John McLaug
ή Frank Zappa, τη fusion του Miles Davis ή του Chick Corea, όπως και των Weather Report και του Jeff Beck, ο νεαρός κιθαρίστας Βύρωνας Ντόλας συνάντησε στον «δρόμο» του την τζαζ.
A love supreme
Φοιτητής τού Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, ο Βύρωνας συνάντησε και άκουσε τους μαθητές και τους δασκάλους του Τμήματος Μουσικών Σπουδών στα live και στα jam sessions στα μπαράκια της πόλης της Κέρκυρας. Με τα μαθήματα αρμονίας και τζαζ θεωρίας από τον Στέφανο Ανδρεάδη, ο αυτοδίδακτος έως τότε στην τζαζ κιθαρίστας βρέθηκε έτοιμος στα χέρια του Γιώτη Σαμαρά. Οι λίγοι μήνες δίπλα
στον αγαπητό δάσκαλο της τζαζ κιθάρας «ξεκλείδωσαν» για τον Βύρωνα Ντόλα πολλά από τα μυστικά του οργάνου, την ίδια τη γλώσσα της τζαζ, και τον ώθησαν να ερευνήσει την παλιά γενιά: Charlie Christian, Charlie Parker, Coleman Hawkins, Wes Montgomery, Lester Young...
Ομως, το «A love supreme» του John Coltrane τον ταρακούνησε. Μια πρωτόγνωρη μουσική έκφραση, αποκορύφωμα ενός καλλιτεχνικού statement, γεμάτου από την πνευματικότητα του ανυπέρβλητου πρωτοπόρου της τζαζ μουσικής του 20ού αιώνα.
Δεν μπορείς να κρυφτείς πίσω από το όργανό σου
Πριν χρόνια, ταξίδεψε μόνος στην Κωνσταντινούπολη, για να δει τις ομορφιές της και ιδίως να συναντήσει τον μεγάλο, πρόσφατα απόντα, σπουδαίο σαξοφωνίστα της τζαζ Wayne Shorter. Tο επόμενο, μετά τον John Coltrane, εξωκιθαριστικό «κόλλημά» του.
Το κουαρτέτο του ήταν μια ανεξίτηλη εμπειρία που θα την κουβαλάει για χρόνια μέσα του, εξαιτίας του διαλόγου και του βάθους της αλληλεπίδρασης των τεσσάρων κορυφαίων αυτοσχεδιαστών μουσικών. Του Παναμέζου πιανίστα Danilo Perez, του έμπειρου μπασίστα John Patittucci, του χαρισματικού ντράμερ Brian Blade και, βέβαια, αυτού του ανθρώπου με το τενόρο σαξόφωνο που άφησε βαθύ το αποτύπωμά του ως σολίστας - αυτοσχεδιαστης και συνθέτης στον δρόμο της μουσικής.
«Δεν μπορείς να κρυφτείς πίσω από το όργανό σου» έλεγε ο Wayne Shorter και αυτό ο Βύρωνας το θεωρεί μια σημαντική επισήμανση για την εξέλιξή του, καθώς πιστεύει πως, «η μουσική δεν μπορεί να διαχωριστεί από τη ζωή. Αυτό που πραγματικά είναι κάποιος θα καθρεφτιστεί τελικά στη δουλειά του, στον τρόπο που παίζει, στον ήχο του, στη συνύπαρξή του με τους άλλους».
Πολύτιμες συνεργασίες
Πίσω στην Αθήνα, ο Βύρωνας Ντόλας ήξερε πως αυτός θα ήταν ο δικός του δρόμος, η νέα του ζωή. Το 2015, μαζί με το μπάσο του Αχιλλέα Ταμπάκη και με τους Γιώργο Γιαννόπουλο στο σαξόφωνο και Γιάννη Μαντζιάρα στα τύμπανα, έρχεται το Another Tale Quartet που, τo 2017, ηχογραφεί και κυκλοφορεί το «Paradox ways». Ένα άλμπουμ που περιέχει κυρίως συνθέσεις του στον ήχο της σύγχρονης τζαζ με κάποια «τροπικά» στοιχεία.
Ανάμεσα στις έως τώρα σημαντικές συνεργασίες του, ο Βύρωνας ξεχωρίζει τα δύο χρόνια που παίζει με το τρίο των Trust και συναναστρέφεται με τον Παναγιώτη Μπουραζάνη και με τον αυθεντικό άνθρωπο που ονομάζεται Νίκος Σιδηροκαστρίτης. Μέσω αυτού του έξοχου και ιδιαίτερα επιδραστικού ντράμερ, ο Βύρωνας γνώρισε μια πολύ σημαντική μορφή της παγκόσμιας μουσικής: τον δεξιοτέχνη του ανατολικού πνευστού ney Χάρη Λαμπράκη.
Με τον Σιδηροκαστρίτη η συνεργασία είναι πολύπλευρη, γεμάτη αισθήματα αγάπης και συντροφικότητας. «Ένα μάθημα μουσικής και ζωής, από τα πλέον σημαντικά στη ζωή μου» λέει για τον αγαπητό σε όλους δεξιοτέχνη των τυμπάνων. Το δικό τους Open Window Quartet είναι ένα από τα πιo ενεργά σχήματα στο καλλιτεχνικό σήμερα του κιθαρίστα, όπου ο Νίκος είναι η φλόγα που τα ενώνει όλα σε ένα σώμα.