Ο Vijay Iyer αναβιώνει το κλασικό jazz πιάνο τρίο

Ενας Αμερικανός μουσικός «επικαιροποιεί» και φέρνει στο σήμερα την παράδοση της φόρμας του πιανιστικού τρίο της jazz με απόλυτο σεβασμό στις αρχές της, αλλά και με πολύ κέφι, φαντασία και κυρίως έμπνευση

Λέγεται

από πολλούς/ές ότι μπορεί μεν η jazz να είναι εδώ και δεκαετίες ένα διεθνές μουσικό ιδίωμα, αλλά δεν παύει να γεννήθηκε στις ΗΠΑ. Ο γεννημένος στο Όλμπανι της Νέας Υόρκης Vijay Iyer προφανώς το πιστεύει αυτό και με το παραπάνω, καθώς η jazz του δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο αμερικανική και η διαδρομή του πραγματοποιείται στο έδαφος της χώρας του. Αυτό, φυσικά, δεν τον εμποδίζει να επισκέπτεται τακτικά την Ευρώπη για ζωντανές εμφανίσεις ούτε πολύ περισσότερο να έχει εδώ και πολλά χρόνια συμβόλαιο με την πλέον έγκριτη ευρωπαϊκή jazz δισκογραφική εταιρεία, τη γερμανική ECM. Ίσως επειδή από πολύ νωρίς συνέθετε, ο Vijay Iyer ανήκει στη μειονότητα των Αμερικανών jazz μουσικών που δεν ξεκίνησαν με πολλές συνεργασίες. Έκανε λίγες και πολύ σύντομα άρχισε να σχηματίζει δικές του μπάντες. Τα σχήματα που προτιμά είναι το κουαρτέτο και το τρίο, με το τελευταίο να τον εκφράζει μάλλον περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο.

Πριν από λίγο καιρό κυκλοφόρησε το album «Compassion» και το αξιοσημείωτο είναι ότι δεν ηχογραφήθηκε στα στούντιο της ECM στο Μόναχο ή στις Ιταλικές Άλπεις, αλλά στις ΗΠΑ, στο Μάουντ Βέρνον της Βιρτζίνια, το δεύτερο μετά το «Uneasy» του ’21 με τη νέα σύνθεση του τρίο του. Πριν από όλα πρέπει να πούμε ότι το «Com passion » είναι ένας απολαυστικός jazz δί

σκος, μελωδικότατος και «εύκολος» ακόμα και για τους/τις αμύητους/ες στο ιδίωμα ακροατές/ριες. Ο Vijay Iyer συνθέτει και παίζει μια μουσική που σκοπό έχει να προσφέρει αισθητική ικανοποίηση με εξαιρετικής ποιότητας δεξιοτεχνικό παίξιμο. Βασίζεται στη μεγάλη παράδοση των πιανιστών του ρεύματος του bebop, των Oscar Pe terson, Bud Powell, Horace Silver, της πολύ ιδιαίτερης περίπτωσης του ανανεωτή Thelonious Monk και πολλών άλλων. Το παίξιμό του είναι πηγαία μελωδικό, πλούσιο, ακόμα και γενναιόδωρο, χωρίς όμως ποτέ να γίνεται φλύαρο, και, τουλάχιστον στους δίσκους του, δεν κάνει ούτε στο ελάχιστο επίδειξη δεξιοτεχνίας, αλλά, αντίθετα, κρατά τα σολιστικά/αυτοσχεδιαστικά μέρη στο απολύτως απαραίτητο, τόσο δηλαδή ώστε να υπηρετεί κάθε κομμάτι και όχι αυτό να μετατρέπεται σε όχημα για το πιάνο του.

Ζωντανή και όχι «μουσειακή» παράδοση

Κάθε παράδοση, όμως, που δεν εξελίσσεται απολιθώνεται και τελικά πεθαίνει. Και ο Vijay Iyer γνωρίζει πολύ καλά ότι το 2024 όχι μόνο δεν είναι δεκαετία του ’50, αλλά και απέχει πάρα πολύ από αυτή. Αυτό φαίνεται ακόμα και στις τέσσερις διασκευές που συναπαρτίζουν με τις δικές του συνθέσεις το περιεχόμενο του «Compassion». Πρώτη είναι το «Overjoyed», η οργανική διασκευή ενός τραγουδιού του Stevie Wonder από τον αείμνηστο Chick Corea, ένας φόρος τιμής και σεβασμού σε μια αληθινή πιανιστική ιδιοφυΐα της jazz. Μετά το «Nonaah»,

σύνθεση του σαξοφωνίστα και φλαουτίστα Roscoe Mitchell, ιδρυτικού μέλους των εξαιρετικά πρωτοποριακών εκπροσώπων της free jazz Art Ensemble Of Chicago, ο οποίος ήταν και μέντοράς του. Και τέλος το «Free spirits», μια σύνθεση του John Stubblefield για τη σπουδαία jazz πιανίστρια Mary Lou Williams που το ενώνει με ένα απόσπασμα του «Drummer’s song» του Geri Allen, το οποίο είχε ηχογραφήσει ολόκληρο στο προηγούμενο album του, «για τη χαρά και την ικανοποίηση του να το παίξουμε και οι τρεις μαζί», όπως λέει ο ίδιος. Γιατί στο jazz πιάνο τρίο οι άλλοι δύο μουσικοί δεν είναι εκεί μόνο για να συμπληρώνουν τον/την πιανίστα/στρια, αλλά για να τον υποστηρίζουν και ταυτόχρονα να αναπτύσσουν τη δική τους μουσική προσωπικότητα με το παίξιμό τους. Στο κοντραμπάσο, ένα «δύσκολο» όργανο που κυρίως λόγω του