Από την ανάπτυξη χωρίς όρια στις περικοπές

Τα νερά έρχονται να ταράξουν η αλλαγή στο μοντέλο του ενεργειακού συμψηφισμού και το κλείσιμο άρον-άρον του προγράμματος «Φωτοβολταϊκά στη στέγη», που ξεκίνησε τον Μάιο του 2023

Τα φωτοβολταϊκά στις κατοικίες, στις επιχειρήσεις και στα χωράφια είναι μια ιστορία παλιά στη χώρα μας. Μια λύση που επέλεξαν αρκετοί για να μειώσουν το ενεργειακό κόστος. Όμως, σε αρκετές στιγμές σε αυτή την ιστορία υπήρχαν σκαμπανεβάσματα και ξαφνικές αλλαγές… Η αθέτηση, το 2014, στις πληρωμές των συμβάσεων που είχαν υπογράψει παραγωγοί με φωτοβολταϊκά στις στέγες είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα. Τώρα τα νερά έρχεται να ταράξει η αλλαγή στο μοντέλο του ενεργειακού συμψηφισμού.

Το net metering

Αυτή τη στιγμή υφίσταται το σύστημα του net metering, στο οποίο συμψηφίζεται η κατανάλωση ενέργειας ενός νοικοκυριού με την ενέργεια που καταναλώνεται και το υπόλοιπο της παραγόμενης ενέργειας διαχέεται στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς όμως να αποζημιώνεται. Στην πράξη εγκαθίστανται δύο μετρητές, ο ένας στο φωτοβολταϊκό σύστημα, που είναι τοποθετημένο στη στέγη του σπιτιού, και ο δεύτερος που μετρά την ενέργεια που εγχέεται στο δίκτυο. Η ενέργεια που παράγεται και δεν καταναλώνεται καταμετράται και αφαιρείται από μελλοντική κατανάλωση. Αυτό μπορεί να γίνει σε βάθος τριετίας και στη συνέχεια γίνεται εκκαθάριση. Εάν υπάρχει πλεονάζουσα ενέργεια, αυτή δεν αποζημιώνεται. Να σημειωθεί πως στα οικιακά συστήματα υπάρχει πλέον ανώτατο όριο ισχύος 10,8 KW, αν και οι φορείς της αγοράς ζητούν να αυξηθεί ακόμη περισσότερο το περιθώριο. Αυτό το σύστημα λειτουργούσε τα τελευταία χρόνια και μάλιστα η κυβέρνηση επέλεξε να επιδοτήσει με ένα ποσοστό τα συγκεκριμένα συστήματα, χωρίς όμως να μειώσει τον ΦΠΑ. Αυτό ζητούσε η αγορά, εκτιμώντας ότι με αυτό τον τρόπο ακόμα μεγαλύτερος αριθμός πολιτών θα επιλέξει τα συγκεκριμένα συστήματα για να μειώσει το ενεργειακό κόστος. Κάτι τέτοιο δεν έγινε.

Διακοπή του προγράμματος

Τελικά, φαίνεται πως το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στη στέγη», που ξεκίνησε τον Μάιο του 2023, θα κλείσει αν και δεν έχουν εξαντληθεί οι πόροι του προγράμματος. Υπενθυμίζεται πως το πρόγραμμα κανονικά θα ολοκληρωνόταν τον Ιούνιο. Το αιφνιδιαστικό κλείσιμο έχει ήδη προκαλέσει αναταραχή στην αγορά και μια σειρά από ερωτήματα, όπως τι θα γίνει με τις αιτήσεις που εκκρεμούν. Το τοπίο μοιάζει «θολό» για τη συνέχεια. Το σύστημα που θα το αντικαταστήσει θα είναι το net billing, όπου σε αυτό θα γίνεται ενεργειακός συμψηφισμός για την κατανάλωση που γίνεται σε πραγματικό χρόνο. Η περίσσεια ενέργεια θα αποζημιώνεται. Πολλές από τις λεπτομέρειες του νέου προγράμματος δεν έχουν αποσαφηνιστεί. Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Σύνδεσμος Εταιρειών φωτοβολταϊκών «το τελευταίο διάστημα υπάρχει μια στροφή από το net metering στο net billing, κυρίως λόγω πιέσεων από την πλευρά των προμηθευτών ενέργειας, οι οποίοι επωμίζονται αυξημένο κόστος εξισορρόπησης. Θα πρέπει να επισημάνουμε όμως ότι η εφαρμογή του net metering δεν γίνεται με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις χώρες και συνεπώς οι όποιες στρεβλώσεις στην αγορά διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Για παράδειγμα, στην Ολλανδία, την κατεξοχήν χώρα που κυριαρχεί το net metering, ο συμψηφισμός γίνεται επί του συνόλου του “ανταγωνιστικού” σκέλους και των “ρυθμιζόμενων χρεώσεων” (επί της λιανικής τιμής της κιλοβατώρας δηλαδή), σε αντίθεση με την Ελλάδα, όπου οι αυτοκαταναλωτές επιβαρύνονται με ρυθμιζόμενες χρεώσεις κατά το ποσοστό εκείνο της ενέργειας που απορροφούν

από το δίκτυο». Ο σύνδεσμος αναφέρει ακόμα ότι «δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα για μια αγορά, οποιαδήποτε αγορά, από το ξεκίνα-σταμάτα και την αλλαγή των όρων ενός προγράμματος εν εξελίξει».

Ο ελέφαντας στο δωμάτιο

Την ίδια ώρα, «παγωμένο» παραμένει το πρόγραμμα επιδότησης φωτοβολταϊκών στις επιχειρήσεις. Μέσα από το συγκεκριμένο πρόγραμμα εκτιμάται πως θα επιδοτηθούν συστήματα μηδενικής έγχυσης,τα οποία μπορούν να ενσωματώνουν και μπαταρία για αποθήκευση ενέργειας. Στην ουρά είναι και το σύστημα επιδότησης φωτοβολταϊκών για αγρότες. Ειδικότερα, το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στο χωράφι», ύψους 30 εκατ., θα επιδοτεί την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού, ενώ δεν θα είναι υποχρεωτική η εγκατάσταση μπαταρίας. Για την υποβολή των αιτήσεων θα λειτουργήσει ένα πληροφοριακό σύστημα όπου μόνο με την ιδιότητα του επαγγελματία αγρότη και την ύπαρξη αγροτικής παροχής θα μπορεί να γίνεται η αίτηση. Το ζήτημα της αυτοκατανάλωσης είναι πολύ σημαντικό. Το ερώτημα είναι βέβαια πόσοι πολίτες μπορούν να ευνοηθούν, τη στιγμή που το δίκτυο… τελειώνει. Μάλιστα, αναλυτές επισημαίνουν πως ήδη υπάρχει ένα άλλο πρόβλημα. Δηλαδή, υπάρχει πάρα πολύ μεγάλη προσφορά ενέργειας από ΑΠΕ, αλλά χαμηλή ζήτηση. Το ζήτημα επιχειρείται να λυθεί με περικοπές στην ενέργεια που παράγεται και ήδη υπάρχει αναβρασμός για το συγκεκριμένο θέμα. Αναμένονται εξελίξεις…