Πάρτι χωρίς καθρέφτες
Το ΝΑΤΟ γιόρτασε αυτή την εβδομάδα τα 75α γενέθλιά του με μια... τούρτα στα χρώματα της Ουκρανίας, που ήταν ο καλύτερος τρόπος για να μην συζητηθούν κάποια μάλλον δυσάρεστα ερωτήματα
Ισως θα ήταν καλό να ισχύει για τη Συμμαχία ό,τι ισχύει και για τους ανθρώπους. Όταν γιορτάζεις τα 75 γενέθλιά σου, συνήθως έχεις φτάσει σε ένα επίπεδο ωριμότητας και αυτογνωσίας που δεν χρειάζεται να βασανίζεις εαυτόν και αλλήλους με ψευδαισθήσεις και αφηγήματα. Το ΝΑΤΟ γιόρτασε στις Βρυξέλλες αυτή την επέτειο, σε ένα κλίμα που παραδόξως δεν ήταν και τόσο διαφορετικό από εκείνο της ίδρυσής του το 1949. Δηλαδή ψυχροπολεμικό. Τότε τα μέλη ήταν 12, η Πορτογαλία ακόμα φασιστική, η Γαλλία συνέχιζε να θεωρεί επικράτειά της την Αλγερία, η Βρετανία τη Μάλτα και η Δυτική Γερμανία ακόμα δεν είχε συσταθεί ως μια νέα κρατική οντότητα. Το εγχείρημα ήταν σαφές. Να παγιωθεί η αμερικανική επικυριαρχία στην Ευρώπη, να κατοχυρωθεί ως δυνάμει εχθρός η μέχρι πρότινος σύμμαχος Σοβιετική Ένωση και να διασφαλιστεί ότι η Γερμανία δεν θα επιχειρήσει ξανά να κυριεύσει όλη την ήπειρο. Ότι στα αμερικανικά σχέδια η Ευρώπη χαρακτηριζόταν ως ένα δυνάμει θέατρο πυρηνικής πολεμικής αντιπαράθεσης έμοιαζε σχεδόν αναγκαίο κακό.
Οταν, το 1991, μαζί με τη Σοβιετική Ενωση διαλύθηκε και το αντίπαλο δέος, το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, ελάχιστοι ήταν αυτοί που ψέλλισαν το ερώτημα για την ανάγκη να συνεχίσει να υφίσταται αυτή η Συμμαχία. Ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία έδωσε τελικά, μερικά χρόνια αργότερα, το πρόσχημα στην Ουάσιγκτον να σύρει τους συμμάχους στον πρώτο ουσιαστικά «πόλεμο» του ΝΑΤΟ.
Ηταν τότε που άρχισαν να διαλύονται και οι όποιες ελπίδες για μια πραγματική συνεργασία ΝΑΤΟ και Ρωσίας, τις οποίες θα γκρέμιζε οριστικά, λίγα χρόνια αργότερα, ο Βλαντίμιρ Πούτιν. Όχι πως δεν του είχαν δώσει αρκετές αφορμές οι Δυτικοί. Η ένταξη ολόκληρης της Γερμανίας στη Συμμαχία, κάτι που στα λόγια υποτίθεται πως είχε συμφωνηθεί να μη συμβεί ποτέ, αλλά και η επέκταση της Συμμαχίας προς την Ανατολή, έδωσαν επιχειρήματα σε εκείνους που την χαρακτήριζαν μια συνένωση κρατών με στόχο τον πόλεμο και όχι την ειρήνη.
Το δώρο του Πούτιν
Στους εορτασμούς της περασμένης εβδομάδας στις Βρυξέλλες φυσικά και δεν υπήρξε η παραμικρή ανάγκη να αναρωτηθεί κανείς για τον σκοπό ύπαρξης της Συμμαχίας, που στο μεταξύ αριθμεί 32 μέλη και κάνει τη Μόσχα να αισθάνεται όλο και πιο περικυκλωμένη. Η πρόσκληση σε εκπροσώπους της Αυστραλίας, της Νέας Ζηλανδίας, της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας προφανώς και ενίσχυσε ακόμα περισσότερο αυτό το συναίσθημα της περικύκλωσης. Ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί το καλύτερο πιστοποιητικό για τη χρησιμότητά της, το καλύτερο δώρο που θα μπορούσε να της κάνει η Μόσχα.
Προφανώς η λογική του χωρισμού του πλανήτη σε δύο μεγάλα στρατόπεδα βολεύει ακόμα και τη Μόσχα και την Ουάσιγκτον. Οι συνέπειες για τον υπόλοιπο πλανήτη μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Οι ΗΠΑ διατηρούν σήμερα βάσεις σε πάνω από 1.000 σημεία του πλανήτη, το ΝΑΤΟ δηλώνει παρόν και στον Ινδικό και στον Ειρηνικό Ωκεανό. Τα μέλη του δαπάνησαν το 2023 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια για στρατιωτικούς σκοπούς. Στην Ουκρανία έχουν δοθεί πάνω από 200 δισ., έτσι που το σχέδιο να της εξασφαλίσουν άλλα 100 δισ. για την επόμενη πενταετία μοιάζει σχεδόν πενιχρό ή μάλλον ως προκαταβολή από μια Ευρώπη που συνεχώς στρατιωτικοποιείται. Δυσάρεστες παρατηρήσεις για μια 75άρα, που φρόντισε να εξαφανίσει τους καθρέφτες από το σπίτι πριν οργανώσει το μεγάλο πάρτι γενεθλίων.