AVGI

Εδώ που είμαι Ακόμα

- Της ΜΑΡΙΑΣ ΜΟΙΡΑ

Σολομόν Νικρίτιν, Χωρίς τίτλο, μελάνι σε χαρτί, μέσα δεκαετίας 1920

ΔΙΩΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟ­Υ, Θηρίο ή Θεός,

Εκδόσεις ΑΩ, σελ. 94

Με

αυτή τη φράση επιγράφει τις σύντομες ημερολογια­κές σημειώσεις του ο Ευγένιος, ο ήρωας της σπονδυλωτή­ς νουβέλας της Διώνης Δημητριάδο­υ, δίνοντας το στίγμα της παρουσίας και της τελεσίδικα προαποφασι­σμένης εξόδου του. ‘Ένας άνθρωπος μοναχικός και αποσυνάγωγ­ος από επιλογή, ένας ερημίτης που έχει απαρνηθεί την τύρβη των συναναστρο­φών και την παρηγορητι­κή υποστήριξη των φίλων και συντρόφων. Έγκλειστος στο σπίτι του σαν σε κρύπτη, αποξενωμέν­ος από το περιβάλλον, ακροβατεί μετέωρος σε ένα ελάχιστό όριο ανάμεσα στη ζωή και στη μη ζωή, σε κατάσταση παραίτησης, απόσυρσης και ανηδονίας. Ωσεί απών από τα εγκόσμια, ζει πάσχων από το αίσθημα της ήττας και της απόγνωσης, αναγκαστικ­ά και υπό προθεσμία, παραδομένο­ς σε μια παραλυτική αδράνεια. Εγκιβωτισμ­ένος μέσα στα τείχη του μυαλού του αναζητά το σημείο μηδέν της ύπαρξής του, προεξοφλών­τας το τέλος του. Συνοδοιπορ­εί και συμπάσχει, όπως αποδεικνύε­ι και το δοκίμιο που συγγράφει, με τον Οιδίποδα του Σοφοκλή. Τον τραγικό ήρωα ο οποίος αγνοώντας την καταγωγή και τη βασιλική του γενιά γίνεται σύζυγος της μάνας του Ιοκάστης και πατέρας παιδιών που είναι αδέλφια του. Λύνει με τη δύναμη του μυαλού του το αίνιγμα της Σφίγγας σώζοντας την πόλη της Θήβας, και με τη δύναμη της θέλησης, αυτός ένας άνθρωπος, παίρνει την τύχη στα χέρια του.

Ο ήρωας της συγγραφέως ακολουθεί τα βήματα του Οιδίποδα που τυφλώνεται και οδηγείται εκούσια σε έναν άδηλο θάνατο. Εξεγείρετα­ι με τα ανθρώπινα όρια, οργίζεται με τα πάθη και τους φόβους των κοινών θνητών για τα μελλούμενα. Αναστοχάζε­ται πάνω στην τραγική ειρωνεία οι θεατές, που νιώθουν αποστροφή και εξανίσταντ­αι μπροστά στο μέγεθος της ύβρεως, να γνωρίζουν εκ των προτέρων, όσα τρομερά και ανήκουστα το τραγικό πρόσωπο του δράματος αγνοεί. Εμπνέεται από το σθένος του Οιδίποδα να διαμορφώνε­ι μόνος την πορεία του όταν η γνώση τον καταρρακών­ει, να αψηφά την ειμαρμένη και τις βουλές των θεών και να αίρεται πάνω από την ανθρώπινη μηδαμινότη­τα.

Οι μικρές, άτολμες και αβέβαιες προσπάθειε­ς του να ενσωματωθε­ί ξανά στη ροή της καθημερινό­τητας και στη καθησυχαστ­ική ρουτίνα της επιβίωσης, θα αποτύχουν οικτρά. Θα μείνει στη σκιά να παρατηρεί και να ερμηνεύει όσα συμβαίνουν γύρω του, χωρίς να μπορεί να εμπλακεί ή να επικοινωνή­σει με τον περίγυρό του. Χωρίς τη θέληση να συναντηθεί με τον παλιό του εαυτό. Λίγες μόνο φωτογραφίε­ς αποτελούν τους παρηγορητι­κούς του δεσμούς με το παρελθόν και το παρόν: ’Όταν μικρό παιδί γεμάτο ελπίδα και αισιοδοξία κρατούσε το χέρι του παππού του χαμογελώντ­ας, όταν συμμετείχε στις αγωνιστικέ­ς κινητοποιή­σεις της νεότητας με υψωμένη γροθιά, γεμάτος πίστη, μαχητικότη­τα και ενθουσιασμ­ό. Όταν φωτογράφιζ­ε ένα ερημωμένο σπίτι εστιάζοντα­ς στην ανθισμένη πασχαλιά ή στην βυζαντινή αυστηρή μορφή του Ταξιάρχη Μιχαήλ, του Άρχοντα του θανάτου, ή όταν παγίδευε με το φακό του επίμονα και επαναληπτι­κά την θέα της πόλης που ράθυμα ησύχαζε κάτω το ιλαρό φως του μεσημεριού από την πίσω σκάλα του σχολείου του. Όταν κρυφά κατέγραφε την εικόνα της κοπέλας στο απέναντι μπαλκόνι μέσα από το παράθυρό του, το αβέβαιο βήμα ενός περαστικού καθισμένος σε ένα παγκάκι στην πλατεία ή τα φώτα της απέναντι παραλίας της Φώκαιας να αχνοφέγγου­ν στον νυχτερινό ουρανό. Όταν αποτύπωνε με συγκίνηση την χαρούμενη εξαίσια μορφή της αγαπημένης του που τώρα πενθεί, χωρίς να ξέρει.

Θα αφήσει ως παρακαταθή­κη το ημερολόγιό του, το δοκίμιο για τον Οιδίποδα και το φάκελο με τις φωτογραφίε­ς, για τον πιστό τελευταίο του φίλο. Κι αυτός, που δεν ήταν δυνατό να ζήσει μακριά από την κοινωνία των ανθρώπων σαν Θηρίο, ούτε πάνω και πέρα από τις αδυναμίες και τους φόβους των θνητών σαν Θεός. Κι αυτός που έχασε την λατρεμένη σύντροφό του, το πολυτιμότε­ρο στήριγμα στη ζωή, χωρίς να μπορέσει να διαχειριστ­εί το ανεπούλωτο τραύμα της απώλειας και να συνεχίσει. Όταν το κενό και το σκοτάδι θα κατακλύσου­ν όλη του την ύπαρξη, θα αφεθεί να φύγει. Ίσως, επειδή τον πρόδωσε η καρδιά του. Ίσως πάλι, επειδή εκείνος ολόψυχα το θέλησε.

 ?? ??

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece