Μοιρασιά σε ημετέρους

Παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για την κατανομή 2,5 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης σε 10 εταιρείες αποκάλυψε το Politico. Σιγή ιχθύος από την κυβέρνηση

Ακόμη μία μελανή σελίδα γράφεται στα κατάστιχα της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Αυτή τη φορά η οσμή σκανδάλου προέρχεται από τη διαχείριση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, με την κινητοποίηση ακόμη και της ευρωπαϊκής εισαγγελικής Αρχής σε σχέση με το ενδεχόμενο αδιαφανών διαδικασιών σε ορισμένους διαγωνισμούς, οι οποίοι κατέληξαν σε συγκεκριμένα χέρια. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού είχε προηγηθεί της ευρωπαϊκής παρέμβασης, ενώ δείχνει να επιβεβαιώνεται η ρητορική της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η οποία κάνει λόγο για κατεύθυνση των πόρων σε λίγους και ημετέρους. Είναι χαρακτηριστικό ότι δημοσίευμα-κόλαφος του Politico αναφέρθηκε στην έφοδο που έκανε η ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού στους τρεις μεγάλους τηλεπικοινωνιακούς ομίλους και σε εταιρείες πληροφορικής, σημειώνοντας ότι έρευνα διεξάγεται και από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO). Μάλιστα, η κατ’ ουσίαν μη απάντηση από κυβερνητικής πλευράς, πέραν μιας αναφοράς σε καλοδεχούμενους ελέγχους και της επίκλησης των ανοιχτών διαγωνισμών στη Διαύγεια, υπό τον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κρίνεται ανεπαρκέστατη.

Πού επικεντρώθηκε η έρευνα

Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι έλεγχοι από την ελληνική Αρχή έγιναν στις Cosmote, Vodafone και Nova, στις εταιρείες πληροφορικής Byte, Uni Systems, Netcompany- Intrasoft, Space Hellas, Cosmos Business Systems και στις εταιρείες συμβούλων Toolbox και Active. Η ελληνική έρευνα επικεντρώνεται σε διαδικασίες δημόσιων διαγωνισμών, όπου φέρεται ότι εταιρείες συμπράττουν για να αποφύγουν να ανταγωνίζονται για την ίδια σύμβαση.

Με έργα ύψους 35,95 δισ. ευρώ η Ελλάδα είναι ένας από τους κύριους δικαιούχους του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF). Περίπου το ένα πέμπτο αυτού του ποσού πηγαίνει για να γίνει η χώρα πιο ψηφιακή, σύμφωνα με το σχέδιο που υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μέχρι σήμερα περίπου 600 ψηφιακά έργα αξίας άνω των 2,5 δισ. ευρώ έχουν δημοπρατηθεί και έχουν συναφθεί συμβάσεις, σύμφωνα με στοιχεία του Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Δημοσίων Συμβάσεων. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και η ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού διερευνούν πώς κατακυρώθηκαν αυτά τα έργα. Το γραφείο του Έλληνα πρωθυπουργού και το υπουργείο Ανάπτυξης της χώρας, όπως σημείωσε το Politico, δεν ανταποκρίθηκαν στο αίτημα για σχολιασμό του δημοσιεύματος.

Σε ανακοίνωσή της η Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ελλάδας ανέφερε ότι εξετάζει εάν υπάρχει παραβίαση της συνθήκης της Ε.Ε. που «απαγορεύει αντιανταγωνιστικές συμφωνίες και αποφάσεις ενώσεων επιχειρήσεων που εμποδίζουν, περιορίζουν ή νοθεύουν τον ανταγωνισμό, μονομερείς πρακτικές που συνιστούν πρόσκληση για συμπαιγνία». Η Vodafone επιβεβαίωσε την έρευνα από την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Οι άλλες εταιρείες δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό. Μεταξύ αυτών, οι 10 υπό έρευνα εταιρείες κέρδισαν συμβάσεις για περισσότερα από 600 έργα στον τεχνολογικό τομέα μεταξύ 2020 και 2023, αξίας τουλάχιστον 100.000 ευρώ καθένα. Λίγα από αυτά τα έργα έλαβαν περισσότερες από μία προσφορές κατά τη διαδικασία του διαγωνισμού.

Η εκκίνηση

Η έρευνα, γράφει, είναι το τελευταίο πλήγμα στην αξιοπιστία του Tαμείου Ανάκαμψης της Ε.Ε. μετά την πανδημία, αρχικής αξίας 723 δισ. ευρώ, το οποίο χορηγεί δάνεια και επιχορηγήσεις στις 27 χώρες του μπλοκ. Την περασμένη εβδομάδα η αστυνομία συνέλαβε περισσότερους από 20 υπόπτους στην Ιταλία, στην Αυστρία, στη Ρουμανία και στη Σλοβακία, που συνδέονται με φερόμενο ως σχέδιο απάτης 600 εκατ. ευρώ από το Ταμείο στην Ιταλία.

Η έρευνα ξεκίνησε όταν η European Dynamics, μια ελληνική εταιρεία λογισμικού και υπηρεσιών πληροφορικής, υπέβαλε καταγγελία τον Νοέμβριο του 2023 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία επιβλέπει τη διαχείριση του RRF, υποστηρίζοντας ότι ένας δημόσιος διαγωνισμός ήταν μεροληπτικός υπέρ συγκεκριμένων εταιρειών. Όταν δημοσιεύτηκε πρώτη φορά, ο διαγωνισμός όρισε τον προϋπολογισμό για ένα έργο ψηφιακού εκσυγχρονισμού που συνδέεται με το Εθνικό Ηλεκτρονικό Σύστημα Δημοσίων Συμβάσεων σε 44 εκατ. ευρώ, ποσό πολλαπλάσιο από το κόστος ενός εθνικού έργου ηλεκτρονικών προμηθειών σε άλλες χώρες της Ε.Ε. Για παράδειγμα, στην Ιρλανδία κόστισε 4,6 εκατ. ευρώ για επτά χρόνια, στην Κύπρο 4,5 εκατ. ευρώ για εννέα χρόνια και στη Μάλτα 1,3 εκατ. ευρώ. Τελικά, μετά από διαμαρτυρίες τεσσάρων εταιρειών το έργο χωρίστηκε σε δύο διαγωνισμούς με συνολικό προϋπολογισμό 5,7 εκατ. ευρώ και 12 εκατ. ευρώ για δύο χρόνια. Το ελληνικό κράτος πρέπει, επίσης, να πληρώσει για τον εξοπλισμό, τις άδειες λογισμικού και το κόστος φιλοξενίας του έργου.