Πλανήτης σε αναμμένα κάρβουνα
Με κομμένη την ανάσα ο κόσμος περιμένει να δει τι θα γίνει τις επόμενες ώρες, ημέρες, εβδομάδες στην πολύπαθη Μέση Ανατολή μετά την «πυραυλική» απάντηση του Ιράν στο Ισραήλ
Ημαζική από αέρος επίθεση του Ιράν με drones και πυραύλους κατά του εβραϊκού κράτους, το βράδυ του Σαββάτου, σε αντίποινα για την ισραηλινή επίθεση την 1η Απριλίου στην ιρανική πρεσβεία της Δαμασκού που σκότωσε υψηλόβαθμα στελέχη των Φρουρών της Επανάστασης, ήταν η πρώτη ευθεία στρατιωτική αντιπαράθεση των δύο θανάσιμων εχθρών της περιοχής και οδηγεί εκ των πραγμάτων τις εξελίξεις σε αχαρτογράφητη περιοχή.
Με ποιο τρόπο θα απαντήσει το Ισραήλ; Μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη ζημιά; Και το Ιράν, με τη σειρά του, πώς θ’ αντιδράσει αν δεχθεί καταστροφικά πλήγματα; Ποια στάση θα τηρήσουν οι ισχυροί παράγοντες της περιοχής, Αίγυπτος και Ιορδανία; Και, ακόμη περισσότερο, πώς θα εμπλακούν οι Ηνωμένες Πολιτείες σε μια πιθανή γενίκευση της σύγκρουσης και τι θα σημάνει αυτό πολιτικά για τον Μπάιντεν και στρατηγικά για τη Μ. Ανατολή;
Τα ερωτήματα είναι πολλά και οι απαντήσεις άγνωστες. Αλλά τα μέχρι στιγμής δεδομένα ίσως δείχνουν προς τα πού θα μπορούσαν να κινηθούν τα πράγματα.
Τα πιθανά σενάρια
Δεδομένου ότι οι περισσότεροι πύραυλοι και drones που εκτόξευσε το Ιράν κατά του Ισραήλ αναχαιτίστηκαν με την ενεργό βοήθεια των αμερικανικών δυνάμεων προκαλώντας μόνο μικρές υλικές ζημιές, είναι πιθανό η ισραηλινή ηγεσία να μην αισθανθεί την πίεση να αντιδράσει άμεσα και μαζικά στον βαθμό που το έκανε εναντίον της Χαμάς στη Γάζα, τον περασμένο Οκτώβριο, επισημαίνει στη DW ο Μαρκ Κάνσιαν, ανώτερος σύμβουλος στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών. Σύμφωνα με το CNN, μεταξύ των στρατιωτικών επιλογών που εξετάζονται από το Πολεμικό Συμβούλιο του Ισραήλ είναι και μια επίθεση κατά ιρανικών εγκαταστάσεων, που θα έστελνε ένα μήνυμα στην Τεχεράνη περί της ισραηλινής αποφασιστικότητας αλλά δεν θα προκαλούσε θύματα, αποφεύγοντας, ενδεχομένως, μια ακόμη μαζικότερη αντίδραση του Ιράν και ευρύτερη κλιμάκωση.
Σε κάθε περίπτωση, ο χρόνος και ο βαθμός αντίδρασης του Ισραήλ επηρεάζεται από ένα καθοριστικό γεγονός: Η αμφίδρομη σχέση εξάρτησης και ζωτικής υποστήριξης από τις ΗΠΑ φαίνεται, αν όχι να έχει διαρραγεί, σίγουρα να έχει διαβρωθεί εξαιτίας της διάστασης απόψεων Μπάιντεν -
Νετανιάχου αφότου ο πόλεμος στη Γάζα κλιμακώθηκε και Αμερικανοί ψηφοφόροι «ευαίσθητοι» στην εν λευκώ υποστήριξη του εβραϊκού κράτους από την Ουάσιγκτον διαμήνυσαν ότι δεν θα ξαναψηφίσουν Μπάιντεν.
Ετσι, με την τρέχουσα αμερικανική διοίκηση πρακτικά αδύναμη να υπαγορεύσει τη βούλησή της στην ισραηλινή ηγεσία -όπως φάνηκε και από το «αυτόβουλο» χτύπημα στη Δαμασκό-, ο Νετανιάχου αισθάνεται «ελεύθερος» να κάνει τις επιλογές του, δεν αντιμετωπίζει τη πίεση της «λογοδοσίας» στον ισχυρό προστάτη του Ισραήλ και επομένως έχει μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων. Οι παραινέσεις των Ευρωπαίων, της Ε.Ε. και ειδικά Γαλλίας και Βρετανίας, ικανοποιούν μεν τις ανησυχίες της κοινής γνώμης στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών χωρών αλλά πρακτικά δεν μπορούν να επηρεάσουν τις ισραηλινές αποφάσεις.
Ο σκληρός Μπένι Γκαντς
Ισως η μόνη «δύναμη» που αυτή τη στιγμή είναι σε θέση να μπλοκάρει μια εν θερμώ απάντηση του Ισραήλ στα ιρανικά αντίποινα του Σαββάτου είναι η ίδια η σοβαρή διάσταση απόψεων που έχει προκύψει στο εσωτερικό της ετερόκλητης ισραηλινής κυβέρνησης. Κι ενώ θα περίμενε κανείς ότι στον ρόλο του γερακιού θα βρισκόταν δικαιωματικά ο Νετανιάχου, αυτή τη φορά φαίνεται πως άλλος του έχει πάρει τα σκήπτρα...
Πληροφορίες που διαρρέονται στα αμερικανικά ΜΜΕ από Ισραηλινούς αξιωματούχους φέρουν τον πρώην υπουργό Άμυνας και σήμερα υπουργό άνευ χαρτοφυλακίου Μπένι Γκαντς να είναι αυτός που πιέζει για άμεση και ισχυρή απάντηση του Ισραήλ στην ιρανική επιδρομή του Σαββάτου και τον Νετανιάχου να είναι εκείνος που πατάει το φρένο.
Ο πρώην υπουργός Άμυνας πιστεύει ότι όσο περισσότερο το Ισραήλ καθυστερεί την απάντησή του τόσο πιο δύσκολο θα είναι να συγκεντρώσει διεθνή υποστήριξη γι’ αυτή την απάντηση, είπε χαρακτηριστικά μια από τις πηγές. Πολλές χώρες ήδη προειδοποιούν το Ισραήλ να μην κλιμακώσει περαιτέρω τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
Ο Ιορδανός υπουργός Εξωτερικών Αϊμάν Σαφαντί μιλώντας στο CNN ήταν ευθύς και ωμός όσον αφορά στο πολιτικό παιχνίδι που παίζει ο Ισραηλινός πρωθυπουργός: Χρησιμοποιεί την κόντρα με το Ιράν και την κλιμάκωσή της για να αποσπάσει τη διεθνή προσοχή από τον συνεχιζόμενο πόλεμο στη Γάζα.