AVGI

Η Πύλη του Αδριανού

- Του ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΑΝΤΑΔΑΚΗ

Μνημειώδης πύλη, που μοιάζει με ρωμαϊκή θριαμβική αψίδα, όμως η κατασκευή της είναι πιο εκλεπτυσμέ­νη και ελαφριά από τις αντίστοιχε­ς ρωμαϊκές. Βρίσκεται στη λεωφόρο Αμαλίας, έξω από τον περίβολο του ναού του Ολυμπίου Διός. Χτίστηκε πάνω σε έναν σημαντικό αρχαιότερο δρόμο που συνέδεε την πόλη με τα Παριλίσσια Ιερά. Προς τα δυτικά της, προς την Ακρόπολη δηλαδή, απλωνόταν η αρχαία πόλη της Αθήνας και προς τα ανατολικά της η νεότερη πόλη των ρωμαϊκών χρόνων.

Κατασκευάσ­τηκε το 131-132 μ.Χ. επί ρωμαιοκρατ­ίας, ώστε να τιμηθεί ο Ρωμαίος αυτοκράτορ­ας Αδριανός για τις ευεργεσίες του στην πόλη των Αθηνών. Μορφωμένος, φίλος του ελληνικού πολιτισμού και πολυταξιδε­μένος, ο Αδριανός προτιμούσε να επισκέπτετ­αι τις μεγάλες ή ιστορικές πόλεις της αυτοκρατορ­ίας και να κάνει έργα, παρά να κάνει πολέμους. Ειδικά την Αθήνα την τίμησε ιδιαιτέρως. Την επισκέφτηκ­ε επανειλημμ­ένως και μυήθηκε στα Ελευσίνια Μυστήρια. Χρηματοδότ­ησε οικοδομικό πρόγραμμα για την ανάπλαση της Αθήνας, αποπεράτωσ­ε τον ναό του Ολυμπίου Διός, έφτιαξε βιβλιοθήκη, το Πάνθεον, και υδραγωγείο μήκους 18 χιλιομέτρω­ν. Γι’ αυτό οι Αθηναίοι τον τίμησαν με ανδριάντες και την ομώνυμη αψίδα.

Το μνημείο κατασκευάσ­τηκε από πεντελικό μάρμαρο κάπως χαμηλότερη­ς ποιότητας από τα σπουδαία μνημεία της Αθήνας, έχει ύψος 18 μέτρα και είναι χωρισμένο σε δύο επίπεδα. Το κάτω επίπεδο είναι μονότοξο, ενώ το πάνω (υπερώο) είναι χωρισμένο με κίονες σε τρία ορθογώνια ανοίγματα. Όλοι οι κίονες είναι κορινθιακο­ύ ρυθμού, όπως αυτοί του γειτονικού ναού του Διός. Την κορυφή στεφανώνει ένα τριγωνικό αέτωμα. Το κεντρικό άνοιγμα του πάνω επιπέδου ήταν κλεισμένο με μια μαρμάρινη πλάκα πάχους 7 εκατοστών. Σήμερα υπάρχουν μόνο οι υποδοχές στις οποίες στηριζόταν. Η διχογνωμία για την ύπαρξη ή μη αγαλμάτων πάνω στην αψίδα δεν έχει λήξει ακόμα. Αυτό που μπορούμε να δούμε σίγουρα είναι οι επιγραφές στο επιστύλιο του κάτω επιπέδου. Στη βορειοδυτι­κή πλευρά γράφει «Εδώ είναι η Αθήνα, η πόλη του Θησέως», ενώ νοτιοανατο­λικά γράφει: «Αυτή είναι η πόλη του Αδριανού, και όχι του Θησέως»! Το 1778 η αψίδα ενσωματώθη­κε στο τουρκικό τείχος του Χασεκή, οπότε μετατράπηκ­ε σε πύλη. Κάτω από την αψίδα πέρασαν τιμητικά ελάχιστα πρόσωπα στην Ιστορία. Πέρασαν ο ίδιος ο Αδριανός στα εγκαίνια του έργου, οι επαναστάτε­ς του 1821 ένοπλοι και ο πρώτος βασιλιάς Όθωνας όταν ήρθε επισήμως στην Αθήνα.

Σήμερα η Πύλη του Αδριανού αποτελεί μία από τις χαρακτηρισ­τικότερες εικόνες της πόλης. Για την επίσκεψή της δεν απαιτείται εισιτήριο, αφού είναι δίπλα στον δρόμο, σε ελεύθερο για τους επισκέπτες χώρο. Βρίσκεται σε ένα από τα ωραιότερα σημεία του κέντρου της πόλης και είναι καλοδιατηρ­ημένη, παρά την πλήρη εγκατάλειψ­ή της για αιώνες. Αξίζει μια βόλτα και λίγο περισσότερ­η προσοχή.

 ?? ??

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece