Οι αιτίες της νεανικής ανεργίας

Από τη μια το εκπαιδευτικό σύστημα και από την άλλη η ίδια η αγορά εργασίας αλλά και οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν στα πρώτα χρόνια των μνημονίων έχουν οδηγήσει τους νέους στο να αδυνατούν να εξεύρουν θέση απασχόλησης προκειμένου να ενταχθούν στην αγορά εργασίας. Μπορούμε να συνοψίσουμε σε εννέα τις αιτίες της ανεργίας στην Ελλάδα – καμία βέβαια δεν αφορά την έλλειψη γνώσης για κατάρτιση βιογραφικού ή την «τεμπελιά» ως προς την αναζήτηση των προγραμμάτων απασχόλησης στο διαδίκτυο. Αναλυτικότερα:

• Απουσιάζει παντελώς ο σωστός επαγγελματικός προσανατολισμός στις τάξεις του λυκείου.

• Ουδεμία έμπρακτη πολιτική σύνδεσης της αγοράς εργασίας με την εκπαίδευση (είτε σε επίπεδο λυκείου είτε σε πανεπιστημιακό επίπεδο) έχει αποτελεσματικότητα. Ετσι όσοι εξέρχονται της εκπαιδευτικής διαδικασίας δεν κατέχουν τα απαραίτητα προσόντα που απαιτεί η αγορά εργασίας σε κάθε επιμέρους επάγγελμα ή θέση. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρατηρείται υψηλότερη ανεργία στους πτυχιούχους ΑΕΙ σε σχέση με τους αποφοίτους βασικής ή και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης λόγω της αναντιστοιχίας των ειδικοτήτων με την αγορά εργασίας.

• Η τεχνολογία από τη μια μειώνει θέσεις απασχόλησης σε παραδοσιακά επαγγέλματα, αλλά από την άλλη ανοίγει νέες

προοπτικές απασχόλησης, οι οποίες ωστόσο δεν μπορούν να αξιοποιηθούν από τους νέους, καθότι η εκπαιδευτική διαδικασία είναι παλαιωμένη και δεν ακολουθεί την τεχνολογική εποχή.

• Οι μνημονιακές επιλογές, ειδικά της πρώτης τετραετίας, επέφεραν δραματική μείωση των θέσεων εργασίας τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα.

• Η έλλειψη επενδύσεων στον ιδιωτικό τομέα ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης επέφερε πάγωμα στο άνοιγμα νέων θέσεων εργασίας.

• Η ελληνική βιομηχανία, που μέσω του ΣΕΒ στις αρχές της κρίσης το 2010 επέβαλε τη μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας ως μονόδρομο για την αύξηση

των εξαγωγών (που ποτέ δεν ήρθε), παρέμεινε απούσα στο να παραγάγει ανταγωνιστικά προϊόντα και να εισέλθει στις αγορές της τεχνολογίας με αποτέλεσμα να μην ανοίξουν νέες θέσεις εργασίας.

• Με τις νομοθετικές παρεμβάσεις των μνημονιακών κυβερνήσεων (αρχής γενομένης από τον υπουργό Οικονομικών της κυβέρνησης Παπανδρέου Γ. Παπακωνσταντίνου) δόθηκε το έναυσμα σε πολλές κραταιές βιομηχανίες να μεταφέρουν την παραγωγή σε άλλες χώρες (χαμηλού εργατικού κόστους) με αποτέλεσμα να συρρικνωθούν οι προσφερόμενες θέσεις απασχόλησης στον ελλαδικό χώρο.

• Παρότι δεν αποτελεί φαινόμενο της τελευταίας δεκαετίας, η

μείωση της πρωτογενούς παραγωγής επέφερε τη διαρκή μετεγκατάσταση αγροτικών πληθυσμών στα αστικά κέντρα και ως εκ τούτου μεγεθύνθηκε η ζήτηση σε εργασίες του τριτογενούς τομέα (υπηρεσίες), ενώ στην πραγματικότητα ερήμωσε η άκρως παραγωγική ελληνική ύπαιθρος (τις θέσεις εργασίας κατέλαβαν αλλοδαποί εποχικοί εργάτες).

• Οι επιλεγόμενες πολιτικές απασχόλησης ήταν μηδενικής συνεισφοράς στη διατήρηση θέσεων απασχόλησης μετά το πέρας των προγραμμάτων απασχόλησης, ενώ καταγράφηκε μηδενική κρατική συνεισφορά στην αναδιάρθρωση των δομών της ελληνικής οικονομίας.