Ο Τζόνσον «φλερτάρει» πάλι με το σκληρό Brexit
Με τον νέο νόμο εσωτερικής αγοράς παρακάμπτει βασικά σημεία της συμφωνίας αποχώρησης
Εν συντομία
Τέσσερις μήνες πριν από την οριστική αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ η ομαλή έξοδος για μια ακόμη φορά παρουσιάζει τριγμούς.
Γιατί ενδιαφέρει
Ο νέος νόμος εσωτερικής αγοράς του Ηνωμένου Βασιλείου προκαλεί εσωτερικές και διεθνείς αντιδράσεις, καθώς η κυβέρνηση Τζόνσον δείχνει να υπαναχωρεί από τις δεσμεύσεις της.
Τον ασκό του Αιόλου για το Ηνωμένο Βασίλειο άνοιξε ο νέος νόμος εσωτερικής αγοράς, καθώς παρακάμπτει βασικά σημεία της συμφωνίας αποχώρησης, θέτοντας σε κίνδυνο την ομαλή έξοδο και προκαλεί τριβές με τις κυβερνήσεις Ουαλίας, Σκωτίας και Βόρειας Ιρλανδίας που νιώθουν να απειλούνται από τη συγκέντρωση εξουσιών στην κεντρική κυβέρνηση.
Μέρος της συμφωνίας εξόδου, που υπογράφηκε τον περασμένο Οκτώβριο από τον Μπόρις Τζόνσον, ήταν το αναθεωρημένο πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας, που απαντούσε στη δέσμευση του Τζόνσον για αποχώρηση της χώρας «ακέραιης και πλήρους». Στόχος ήταν η αποφυγή ενός σκληρού οικονομικού συνόρου στο νησί της Ιρλανδίας, το οποίο θα έθετε σε κίνδυνο το ειρηνικό κλίμα στην περιοχή. Το πρωτόκολλο προβλέπει τη μεταφορά του συνόρου πέραν της νήσου, διατηρώντας όμως τους ισχύοντες ευρωπαϊκούς εμπορικούς κανονισμούς.
Αντιδρά σε δύο βασικά σημεία του πρωτοκόλλου
Στην τελική ευθεία των διαπραγματεύσεων η κυβέρνηση Τζόνσον αντιδρά σε δύο βασικά σημεία του πρωτοκόλλου και την ίδια στιγμή, διά στόματος του διαπραγματευτή της λόρδου Φροστ, πιέζει για μια όσο το δυνατόν πιο στοιχειώδη εμπορική συμφωνία ελεύθερου εμπορίου.
Το πρώτο σημείο είναι το άρθρο 10 βάσει του οποίου η ευρωπαϊκή νομοθεσία που απαγορεύει τις κρατικές επιδοτήσεις του ιδιωτικού τομέα θα συνεχίσει να ισχύει για το εμπόριο προϊόντων στη Βόρεια Ιρλανδία. Αυτό συνεπάγεται ότι η βρετανική κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να ενημερώνει τις Βρυξέλλες για κάθε απόφαση κρατικής επιχορήγησης όχι μόνο στην περιοχή της Βόρειας Ιρλανδίας αλλά και στην υπόλοιπη Βρετανία, εφόσον αυτή μπορεί να επηρεάσει επιχειρήσεις της Βόρειας Ιρλανδίας. Η εκτεταμένη αυτή δέσμευση, σύμφωνα με τους θιασώτες του Brexit, δεν είναι συμβατή με τις αρχές ενός κυρίαρχου κράτους.
Το δεύτερο σημείο αφορά την απαίτηση οι επιχειρήσεις της Βόρειας Ιρλανδίας να συμπληρώνουν δήλωση εξαγωγών όταν θα στέλνουν τα προϊόντα τους στην ηπειρωτική χώρα. Σύμφωνα με τους οπαδούς του Brexit, ούτε ο συγκεκριμένος όρος είναι συμβατός με τη δέσμευση της «ανεμπόδιστης πρόσβασης» της Βόρειας Ιρλανδίας στην εσωτερική αγορά της Βρετανίας.
Την ίδια στιγμή, ενώ ο Μπ. Τζόνσον παρουσιάζοντας το νομοσχέδιο εσωτερικής αγοράς δήλωσε ότι στοχεύει στη «διασφάλιση της συνοχής της εσωτερικής αγοράς της Μεγάλης Βρετανίας», συμβαίνει το… αντίθετο: πολλαπλασιάζονται οι αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας, κυρίως από την πλευρά της Σκωτίας, που ήταν η βασική υπέρμαχος της παραμονής στην ΕΕ.
Η πρώτη υπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζιον το χαρακτήρισε «μετωπική επίθεση στην αποκέντρωση των εξουσιών», ενώ ο Ιαν Μπλάκφορντ, αρχηγός του Εθνικού Κόμματος Σκωτίας, κατηγόρησε τον Μπ. Τζόνσον ότι περιφρονεί τους διεθνείς νόμους «δημιουργώντας ένα κράτος απατεώνων».
Φτάσαμε τα 200, κομψά και ταπεινά! Στ. Μαρκέτου
Ανησυχίες και από την Ευρωπαϊκή Ενωση
Ανησυχίες εκφράζουν από την πλευρά τους και οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Ενωσης που καλούν τη Βρετανία να σεβαστεί τις δεσμεύσεις της. Τη σημασία της ομαλής εξόδου για τις ΗΠΑ δείχνει και η τοποθέτηση της Νάνσι Πελόζι, προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων, η οποία προειδοποίησε ότι «αποκλείεται να υπάρξει» εμπορική συμφωνία ΗΠΑ – Ηνωμένου Βασιλείου αν η Βρετανία συνεχίσει να κρατάει σκληρή γραμμή.
Απειλή αισθάνονται οι κυβερνήσεις Ουαλίας, Σκωτίας και Βόρειας Ιρλανδίας από τη συγκέντρωση των εξουσιών στην κεντρική κυβέρνηση