Η κουλτούρα του βιασμού, η ακροδεξιά και οι προκλήσεις του σήμερα
Της Εφης Κάννερ
Αντίσταση στη μονοκαλλιέργεια της είδησης Εμυ Ντούρου
Σίγουρα το εμετικό σχόλιο του παίκτη του «Big Brother» περί βιασμού δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό. Ούτε έχει να κάνει μόνο με την «κουλτούρα» που προωθούν τα ριάλιτι σόου. Αυτά δεν είναι αποκομμένα από την ελληνική κοινωνία. Αντιπροσωπεύουν τις αντιλήψεις που επικρατούν σε ένα σημαντικό κομμάτι της.
Τον τελευταίο καιρό γινόμαστε μάρτυρες ενός ακραίου σεξισμού που προσωπικά τουλάχιστον πίστευα ότι η ελληνική κοινωνία είχε αφήσει πίσω της. Οχι ότι τη θεωρούσα εξισωτική από την άποψη των έμφυλων σχέσεων. Κάθε άλλο. Είχαμε όμως πολύ καιρό να ζήσουμε τόσο ακραία και απανωτά ξεσπάσματα, όπως ο βιασμός και η δολοφονία της Ελένης Τοπαλούδη και της Σούζαν Ιτον, η ανάρτηση στο αθηναϊκό μετρό της αφίσας για τα δικαιώματα του αγέννητου παιδιού και τώρα το περιστατικό στο «Big Brother». Πολλοί αναρωτιόμαστε αν προσγειωθήκαμε σε άλλον πλανήτη, με δεδομένη την επίφαση προόδου σε αυτά τα θέματα τις προηγούμενες δεκαετίες.
Οπως φαίνεται, η οικονομική κρίση, η αποδόμηση της ελληνικής οικονομίας και η κατάρρευση των σταθερών με τις οποίες οι προηγούμενες γενιές μεγάλωσαν οδήγησαν σε έναν κοινωνικό κανιβαλισμό που έφερε στην επιφάνεια ό,τι χειρότερο διαθέτει η ελληνική κοινωνία: την ακροδεξιά, όχι μόνο ως κομματική τοποθέτηση αλλά κυρίως ως πλέγμα αντιλήψεων, και τον ακραίο σεξισμό. Πρόκειται για αντιλήψεις που σαφώς προϋπήρχαν, αλλά δεν έβρισκαν έδαφος να εκδηλωθούν. Οπως λοιπόν ο αντισημιτισμός και η ξενοφοβία είναι εδώ, εδώ είναι και η κουλτούρα του βιασμού που νομιμοποιεί τη σεξουαλική βία, με το θύμα να θεωρείται υπεύθυνο για ό,τι του συνέβη και τον θύτη να κομπάζει γι’ αυτό.
Ετσι όμως ταυτόχρονα η ελληνική κοινωνία έρχεται αντιμέτωπη με τον εαυτό της και καλείται να αναλάβει τις ευθύνες της. Αυτό αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας. Το ενθαρρυντικό εδώ είναι ότι ένα κομμάτι της κοινωνίας αναλαμβάνει καθημερινά την ευθύνη να αναμετρηθεί με την κατάσταση αυτή. Ετσι το γυναικείο κίνημα ξαναγεννήθηκε ύστερα από λήθαργο δυόμισι δεκαετιών, ενώ οι σεξιστικές προκλήσεις ξεσηκώνουν πλέον ευρύτερες ομάδες, πέρα από κάποιους στενούς κύκλους φεμινιστριών. Τελευταία επίσης δυναμώνει το διαδικτυακό κίνημα για την καταδίκη της Χρυσής Αυγής και αγκαλιάζει άτομα που μέχρι πρότινος απείχαν από κάθε πολιτική έκφραση. Τα κινήματα αυτά μάλιστα συνομιλούν με τα αντίστοιχα που αναπτύσσονται σε διεθνές επίπεδο τα τελευταία χρόνια.