Η μουσική των ουρανών
Οι λυρικοί τραγουδιστές που εκ καταγωγής χαρακτηριζόμαστε από το περίφημο μεσογειακό ταμπεραμέντο συνήθως αγαπάμε με πάθος τον Τζουζέπε Βέρντι. Ο διάσημος «χωρικός του Ρόνκολε» γνώρισε όσο λίγοι συνθέτες την ανθρώπινη φωνή, την αγάπησε και έγραψε αριστουργήματα για όλες τις κατηγορίες φωνών. Συνθέσεις με εξαίσιες μελωδικές γραμμές που συχνά ζητούν από τον τραγουδιστή έναν –επιτρέψτε μου– πληθωρικό, δραματικό ήχο που κάνει το όργανο να δονείται από αυτήν τη σπάνια ηδονή που βιώνει το σώμα όταν τραγουδά.
Και ξαφνικά έχουμε την ευκαιρία να τραγουδήσουμε μια όπερα του Μότσαρτ. Στην περίπτωσή μας το μαγικό «Ετσι κάνουν όλες». Και ξαφνικά η Γη σταματάει να γυρίζει. Μια αίσθηση απορίας ζωγραφίζεται στα πρόσωπά μας. Μα πώς είναι δυνατόν; Πώς γίνεται αυτός ο Αυστριακός (μόνο εμείς οι Μεσόγειοι το δικαιούμεθα, νομίζουμε) να γνωρίζει τέλεια την καταγωγή του έρωτα, την καταγωγή του πόνου, την καταγωγή της ευθραυστότητας – με δυο λόγια την καταγωγή της ανθρώπινης φύσης. Ποιος του έδωσε το δικαίωμα να γράψει αυτό το θεϊκό κουαρτέτο των εραστών που αποχαιρετίζονται και μία μόνο φράση του Δον Αλφόνσο να σχίζει σαν δίκοπο μαχαίρι τον καμβά των ψυχών μας μετατρέποντάς το σε κουιντέτο; Ποιος του έδωσε το δικαίωμα να γράψει αυτό το μαγικό τρίο του κατευόδιου για τις δύο ερωτευμένες νέες και τον πονηρό γέρο φιλόσοφο και να κάνει τις καρδιές μας να σπαράζουν; Πώς γίνεται η ζωή ολόκληρη να
περιγράφεται μέσα σε δύο λέξεις και ανάμεσα σε δύο συγχορδίες; Μα ποιος άλλος: ο ίδιος ο θεός! Ο Μότσαρτ δεν είναι ο μεγαλύτερος συνθέτης των αιώνων. Είναι ένα πνεύμα που το έσκασε από τις τάξεις των αγγέλων και ήρθε εδώ για να μας αφήσει ένα δείγμα από τις μουσικές των ουρανών.
Σήμερα ύστερα από τη μουσική πρόβα με τον μαέστρο Βύρωνα Φιδετζή τριγύριζε στο μυαλό μου το απόσπασμα από έναν διάλογο σε μορφή ρετσιτατίβο ακομπανιάτο μεταξύ Φιορντιλίτζι και Φεράντο. Λέει η Φιορντιλίτζι: «Tu vuoi tormi la pace» (θέλεις να μου κλέψεις τη γαλήνη [μου]) και της απαντά ο Φεράντο: «Ma per farti felice» (μα για να σε κάνω ευτυχισμένη). Και ξανά η Φιορντιλίτζι: «Cessa di molestarmi» (πάψε να με πειράζεις), για να της απαντήσει: «Non ti chiedo che un guardo» (δεν σου ζητώ παρά ένα βλέμμα).
Η κρίση αυτής της πανδημίας έκανε πολλούς από εμάς να αναθεωρήσουμε τις αξίες της ζωής. Και μόνο γι’ αυτές τις τέσσερις φράσεις είμαστε τυχεροί που ζούμε, είτε τις τραγουδάμε είτε είμαστε στο κοινό για να τις ακούσουμε.
«Ο Μότσαρτ είναι ένα πνεύμα που το έσκασε από τις τάξεις των αγγέλων και ήρθε εδώ για να μας αφήσει ένα δείγμα από τις μουσικές των ουρανών» Χριστόφορος Σταμπόγλης Μονωδός