Στον δρόμο των εθνικών υποχωρήσεων ο Μητσοτάκης
Διαρροές Σαμαρά για παρέμβαση εφ' όλης της ύλης στα εξωτερικά θέματα
Εν συντομία
Οι σύμμαχοι και εταίροι μας έχουν δρομολογήσει τις διαδικασίες του ελληνοτουρκικού διαλόγου εξασφαλίζοντας τη συμφωνία της Αθήνας στη μη επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία.
Γιατί ενδιαφέρει
Ανησυχίες για την εγκατάλειψη του status quo στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ερωτήματα για τη στάση του Σαμαρά.
Η αναθεωρητική πολιτική του Κυριάκου Μητσοτάκη στα εθνικά ζητήματα –στο μακεδονικό αλλά κυρίως στα ελληνοτουρκικά– κάτω από την πίεση των εταίρων και συμμάχων της χώρας προκαλεί ανησυχία στο εσωτερικό της ΝΔ και προβληματισμό στην αντιπολίτευση, που ρωτάει εάν ο πρωθυπουργός σκοπεύει να αλλάξει την εθνική γραμμή που ακολουθείται από το 1975.
Ο αμερικανικός παράγοντας
Ο Κυρ. Μητσοτάκης έχει προγραμματίσει μια σειρά συναντήσεων και ενεργειών στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής μέχρι το τέλος του χρόνου. Καταρχήν την επόμενη εβδομάδα θα έχει μια δύσκολη συνάντηση με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο. Μάλιστα σε μια έκφραση υποτέλειας θα συναντήσει τον κ. Πομπέο στη Κρήτη, όπου ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών θα βρίσκεται στη βάση της Σούδας. Η Ουάσινγκτον πιέζει για εφ’ όλης της ύλης ελληνοτουρκικό διάλογο. Σύμφωνα με πληροφορία που δεν διέψευσε η ελληνική κυβέρνηση, οι Αμερικανοί βάζουν θέμα αποστρατιωτικοποίησης (μερικής έστω, με απόσυρση αντιπυραυλικών συστημάτων) ελληνικών νησιών. Ο κ. Πομπέο μιλώντας σε γαλλικό ραδιοφωνικό σταθμό είπε ότι πρέπει να «μειωθεί το στρατιωτικό αποτύπωμα». Ο δε Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα, σε μια ασυνήθιστα άκομψη παρέμβαση, προδιέγραψε υποχωρήσεις της Ελλάδας σε μια ελληνοτουρκική διαπραγμάτευση δηλώνοντας στο Open: «Δεν έχω καμία αμφιβολία πως η ελληνική κυβέρνηση και ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι προσηλωμένοι σε μια 100% διπλωματική λύση, καθώς και στη σκληρή δουλειά αλλά και στους συμβιβασμούς που θα χρειαστούν για να λυθούν αυτά τα προβλήματα, με τρόπο που θα επιτρέπει
σε όλους να ανακτήσουν τον έλεγχο και να ασχοληθούν με την οικονομία, την πανδημία και την ώθηση στην ευρύτερη περιοχή».
Επαφές με Τουρκία
Στο πλαίσιο διαμόρφωσης κατάλληλου κλίματος για διάλογο η κυβέρνηση καλωσόρισε την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών Ελλάδας – Τουρκίας. Παράλληλα το Μαξίμου αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο συνάντησης του Κυρ. Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν υπό την προϋπόθεση «η στάση της Τουρκίας να έχει συνέχεια και συνέπεια», δηλαδή να αποφύγει έναν νέο κύκλο προκλήσεων. Επιπλέον ο πρωθυπουργός περιμένει μια κίνηση καλής θέλησης από τον Ερντογάν, αφού, όπως λένε οι συνεργάτες
του, «ο Τούρκος πρόεδρος είχε καταφερθεί εναντίον του στο παρελθόν ακόμη και με προσωπικούς χαρακτηρισμούς».
Σε κάθε περίπτωση και καθώς οι εξελίξεις από τους καλοθελητές συμμάχους είναι δρομολογημένες, θεωρείται βέβαιο ότι σύντομα θα υπάρξει τηλεφωνική επικοινωνία των δύο πολιτικών και μέχρι το τέλος του χρόνου θα γίνει και διά ζώσης συνάντηση. Εν τω μεταξύ η Αθήνα έχει συμφωνήσει στη μη επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία. Οι Ευρωπαίοι εταίροι είναι απρόθυμοι να επιβάλουν κυρώσεις και θεωρούν ότι θα πρέπει να μειωθεί η δυσπιστία του Ερντογάν προς την Ευρώπη – με έξοδα βέβαια της Ελλάδας.
Μέχρι το τέλος του χρόνου όμως ο Κυρ. Μητσοτάκης έχει αποφα
σίσει να επισκεφθεί και τα Σκόπια στο πλαίσιο της βελτίωσης της σχέσης των δύο χωρών. Νωρίτερα θα έχουν επικυρωθεί από τη Βουλή τα τρία μνημόνια συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας.
Ανεξαρτήτως όμως της επικοινωνιακής διαχείρισης της διαπραγμάτευσης, αποτελεί κοινό τόπο ότι η ελληνοτουρκική διαπραγμάτευση αλλάζει το δόγμα Μολυβιάτη για διατήρηση του status quo στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και θα καταλήξει σε υποχωρήσεις και εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων ή ακόμη και κυριαρχίας στην επέκταση των χωρικών υδάτων.
Οι «γαλάζιοι» παράγοντες, βουλευτές και στελέχη εξακολουθούν να ελπίζουν ότι η έναρξη των διερευνητικών επαφών είναι «ελιγμός του πρωθυπουργού», ο οποίος θέλουν να πιστεύουν δεν θα προχωρήσει στο σημείο που δεν τόλμησαν ούτε οι «εθνομηδενιστικές» κατ’ αυτούς κυβερνήσεις του Κώστα Σημίτη και του Αλέξη Τσίπρα. Φυσικά ματαιοπονούν για να αποφύγουν –ειδικά οι βουλευτές– το κρίσιμο ερώτημα «τι θα πράξουν όσο θα βλέπουν τον διάλογο να προχωρά σε θέματα πέραν της υφαλοκρηπίδας;», κάτι που έχει συμφωνηθεί στις συναντήσεις Σουρανή – Καλίν και έχει αποτυπωθεί σε διπλωματική γλώσσα στο έγγραφο της συμφωνίας.
Ο παράγοντας Σαμαράς
Ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς όσον αφορά τα μνημόνια συνεργασίας με τη Βόρεια Μακεδονία δεν θα περιοριστεί στο να μην παραστεί στην ψηφοφορία, αλλά θα καταψηφίσει.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το έχει διαμηνύσει στο Μαξίμου και γι’ αυτό η κυβέρνηση αποφάσισε να μεταθέσει τις ψηφοφορίες για αργότερα.
Ωστόσο, λένε οι πληροφορίες από το περιβάλλον του, η ανησυχία του πρώην πρωθυπουργού επεκτείνεται στα ελληνοτουρκικά. Στο πλαίσιο αυτό, κυκλοφορεί ότι «ο Αντ. Σαμαράς δεν θα καταψηφίσει μόνο τις συμφωνίες αλλά θα κάνει ηχηρή παρέμβαση συνολικά για τη διαχείριση των εξωτερικών θεμάτων». Φυσικά ο κ. Σαμαράς μπορεί να λέει ό,τι θέλει, το Μαξίμου ανησυχεί για το αν θα θελήσει να επηρεάσει βουλευτές ώστε να καταψηφίσουν τις συμφωνίες με τη Βόρεια Μακεδονία ή εάν θα υπάρξουν διαφοροποιήσεις από την επίσημη γραμμή στα ελληνοτουρκικά. Η αναθεωρητική πολιτική Μητσοτάκη αγγίζει τον σκληρό πυρήνα της παράταξης της οποίας ηγείται.
Φυσικά δεν θα μπορέσει να μεταθέσει τις αποφάσεις σε έναν ελληνοτουρκικό διάλογο με πονηρούς ελιγμούς και λιγότερο ή περισσότερο σύντομα θα κληθεί σε συμφωνία που θα εκχωρεί κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Το πραγματικό ερώτημα είναι εάν η κυβέρνηση και το κόμμα της ΝΔ μπορούν να αντέξουν μια τέτοια προοπτική.
Εχει ενδιαφέρον ότι παραινέσεις από συνομιλητές του να παρέμβει όσο ακόμη είναι καιρός δέχεται και ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής. Προς το παρόν εκτιμά ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης δεν κείται εκτός του πλαισίου για το οποίο πήρε εντολή, πρώτα από τους οπαδούς της ΝΔ και στη συνέχεια από τους ψηφοφόρους.
Το πραγματικό ερώτημα είναι εάν ο Μητσοτάκης και το κόμμα της ΝΔ θα αντέξουν εάν κληθούν σε συμφωνία που θα εκχωρεί κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας