Χάνουν παραδοσιακούς συμμάχους
Η αμερικανική πολιτική στερεί παραδοσιακούς συμμάχους του αραβικού κόσμου από τον δοκιμαζόμενο λαό
Εν συντομία
Ολο και πιο μοναχική η πορεία των Παλαιστινίων, καθώς αραβικές χώρες αποκαθιστούν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ.
Γιατί ενδιαφέρει
Οι γεωπολιτικοί συσχετισμοί και οι εύθραυστες ισορροπίες επηρεάζουν όλα τα κράτη σε Μέση Ανατολή και ΝΑ Μεσόγειο.
Στις 15 Σεπτεμβρίου, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ οικοδεσπότη, υπογράφηκαν στον Λευκό Οίκο μεταξύ αφενός του Ισραήλ και αφετέρου των Μπαχρέιν, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων οι συμφωνίες αναγνώρισης και σύναψης διπλωματικών και εμπορικών σχέσεων, παραβιάζοντας έτσι την πρωτοβουλία αραβικής ειρήνης η οποία είχε προταθεί από τη Σαουδική Αραβία το 2002 και είχε εγκριθεί από τον Αραβικό Σύνδεσμο.
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διακήρυξε ότι πρόκειται για ιστορική στιγμή για την περιοχή της Μέσης Ανατολής και τη χαρακτήρισε «αυγή μιας νέας Μέσης Ανατολής» και τη συμφωνία «συμφωνία του αιώνα», την ίδια στιγμή που οι παλαιστινιακές αρχές δήλωναν στην Κωνσταντινούπολη ότι η συγκεκριμένη μέρα θα πρέπει να θεωρείται μέρα «λαϊκής απόρριψης».
Σε μια προσπάθεια ανασύνταξης και υπό την αιγίδα του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συναντήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη οι διασπασμένες πολιτικές δυνάμεις της Παλαιστίνης, εκπροσωπούμενες από τα δύο βασικά μέτωπά τους, τη Φατάχ με τον πρόεδρό της Μαχμούντ Αμπάς και τη Χαμάς με τον ηγέτη της Ισμαΐλ Χανίγε. Στόχος της συνάντησης ήταν η αποκατάσταση των μεταξύ τους σχέσεων, οι οποίες έχουν διαρραγεί από το 2007 συντελώντας στη δημιουργία δύο ανεξάρτητων παλαιστινιακών εξουσιών, της Παλαιστινιακής Αρχής της Φατάχ στη Δυτική Οχθη και της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, και η αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων υπό μια ενοποιημένη πλέον αρχή.
Ο Χουσάν Μπάντραν, μέλος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, δήλωσε στο Al Jazeera ότι η «συμφωνία του αιώνα» του προέδρου Τραμπ καθώς και άλλες αιτίες, όπως τα ισραηλινά σχέδια προσάρτησης παλαιστινιακών εδαφών και η αλλαγή στάσης των αραβικών κρατών, τα οποία συνάπτουν σχέσεις «με τις κατοχικές δυνάμεις, το οποίο αντιστοιχεί με πισώπλατο μαχαίρωμα για τους Παλαιστίνιους»,
σπρώχνουν τους Παλαιστίνιους να ενωθούν.
Η διακυβέρνηση του Τραμπ σηματοδότησε μια ρηξικέλευθη αλλαγή πολιτικής, που για κάποιους θα αποτελέσει… αυγή αλλά για άλλους κόλαση. Αντίθετα με τον προκάτοχό του Μπαράκ Ομπάμα,ο οποίος είχε διατηρήσει την πάγια αποστασιοποιημένη γραμμή στη διαμάχη Παλαιστίνης – Ισραήλ, από την εκλογή του στον προεδρικό θώκο ο Τραμπ προσπάθησε με κάθε τρόπο να προωθήσει τις ισραηλινές θέσεις σε μια περίοδο ιδιαίτερα ρευστή για τη Μέση Ανατολή και τον αραβικό κόσμο.
Πώς άναψε η θρυαλλίδα
Τον Δεκέμβριο του 2017 ο Τραμπ ανακοίνωσε την πρόθεσή του να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, μεταφέροντας εκεί την πρεσβεία των ΗΠΑ από το Τελ Αβίβ, σχέδιο που πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2018. Η κίνησή του αυτή καθώς και η αναγνώριση της ισραηλινής προσάρτησης των Υψωμάτων του Γκολάν λίγο αργότερα αποκάλυψαν την υιοθέτηση νέας στρατηγικής στην περιοχή και δεν άργησαν να πυροδοτήσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις, με σειρά από χώρες να προχωρούν στην αναγνώρισή της ως πρωτεύουσας του Ισραήλ.
Παρότι η απόφαση των ΗΠΑ καταδικάστηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών και την Ευρωπαϊκή Ενωση, η αντίστροφη μέτρηση για τη διαμόρφωση του νέου τοπίου είχε ξεκινήσει.
Τι προσδοκούν οι Παλαιστίνιοι
Για τους Παλαιστίνιους ηγέτες η προσέγγιση της Τουρκίας και του Ιράν μοιάζει σήμερα, μετά την «προδοτική» κίνηση των μέχρι χθες συμμάχων τους και χωρίς τα ερείσματα του παρελθόντος (με τη Συρία, τη Λιβύη, το Ιράκ εξουδετερωμένα και τον Λίβανο βυθισμένο στο χάος), με σανίδα σωτηρίας.
Ωστόσο, ενώ ο Ερντογάν ξέσπασε αρχικά σε ευθεία επίθεση απειλώντας τα ΗΑΕ ότι θα αναστείλει τις διπλωματικές σχέσεις ή θα ανακαλέσει τον Τούρκο πρέσβη, τελικά δεν φάνηκε να τρόμαξε κανέναν. Η Τουρκία, η οποία έχει αποκαταστήσει διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ εδώ και πολλά χρόνια, δεν πραγματοποίησε καμία από τις απειλές της και στο εσωτερικό του Ισραήλ επιβεβαιώθηκε, όπως διατύπωσε ο ισραηλινός Τύπος, η εικόνα
του «σκυλιού που γαβγίζει αλλά δεν δαγκώνει».
Η πιο αξιόπιστη συμμαχική δύναμη στην οποία θα μπορούσαν να στραφούν οι Παλαιστίνιοι παραμένει το Ιράν, οι σχέσεις του οποίου με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ έχουν φτάσει σε επικίνδυνο σημείο.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου ο ηγέτης της Χαμάς συναντήθηκε με τον Χασάν Νασράλαχ, ηγέτη της υποστηριζόμενης από το Ιράν σιιτικής Χεζμπολάχ, στην πρώτη επίσκεψη Παλαιστίνιου ηγέτη ύστερα από σχεδόν 30 χρόνια.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους συζήτησαν τις «πολιτικές και στρατιωτικές εξελίξεις στην Παλαιστίνη, στον Λίβανο και στην περιοχή» και τους «κινδύνους στον παλαιστινιακό αγώνα», συμπεριλαμβανομένων «των αραβικών σχεδίων για εξομάλυνση» των σχέσεων με το Ισραήλ, όπως μετέδωσε το παλαιστινιακό τηλεοπτικό μέσο Al-Manar το οποίο έχει έδρα τον Λίβανο.
Στην πράξη η στρατιωτική κλιμάκωση στην περιοχή έχει ήδη αρχίσει, με τον Χανίγε να επιβεβαιώνει ότι η Χαμάς κατέχει πυραύλους οι οποίοι μπορούν να πλήξουν το Τελ Αβίβ και το Ισραήλ να πυκνώνει τις επιθέσεις στη Γάζα.
Πιο αξιόπιστος σύμμαχος των Παλαιστίνιων παραμένει το Ιράν, αφού ο Ερντογάν «γαβγίζει» ενώ ο ίδιος έχει αποκαταστήσει τις σχέσεις με το Ισραήλ εδώ και πολλά χρόνια