H «αντικειμενικότητα» των Μέσων

Ο Χάουαρντ Ζιν, ο Ρόμπερτ Φισκ και ο πόλεμος για ενημέρωση υπέρ των αδύναμων

Για δεκαετίες μετά την ανακάλυψή του το ραδιόφωνο ήταν συνώνυμο της εφήμερης επικοινωνίας με το κοινό. Ο,τι λεγόταν έσβηνε ύστερα από μερικά λεπτά και μόνο οι μεγάλοι ραδιοφωνικοί σταθμοί κρατούσαν αρχείο, στο οποίο ήταν συνήθως αδύνατο να ανατρέξεις.

Στην εποχή του ίντερνετ όμως αυτό το βασικό χαρακτηριστικό του Μέσου ανατράπηκε. Πολλές εκπομπές ήταν πλέον διαθέσιμες στο κοινό για να τις ακούσει όποτε το επιθυμούσε. Σε αυτή την

εποχή γεννήθηκε και το ραδιοφωνικό «Info-war» που σε λίγους μήνες θα κλείσει 15 χρόνια ζωής – σαν ένα ραδιοφωνικό ντοκιμαντέρ στο οποίο μπορείς να ανατρέξεις όσες φορές θέλεις. Αρχικά ήταν μια ιδέα που αναπτύχθηκε στα ραδιοφωνικά αφιερώματα που έπρεπε να στέλνω ως ανταποκριτής του BBC στην Κωνσταντινούπολη, πήρε την τελική του μορφή στο ραδιόφωνο του Σκάι και σήμερα συνεχίζει στο φιλόξενο περιβάλλον του Ρ/Σ Στο Κόκκινο.

Η βασική ιδέα πατούσε στις ίδιες αρχές που καθόρισαν το

σύνολο της πορείας μου στη δημοσιογραφία: αν ο ακροατής πληροφορηθεί όσα συνέβαιναν και συμβαίνουν σε άλλες χώρες του πλανήτη, θα μπορέσει να κατανοήσει και να διαχειριστεί καλύτερα τη δική του πραγματικότητα.

Αυτή η πληροφορία όμως είναι συχνά βαριά και δυσκολοχώνευτη, ειδικά για έναν ακροατή που μπορεί ταυτόχρονα να ασχολείται και με κάτι άλλο. Χρειάζεται μουσική βοήθεια για να «πάει κάτω». Οπως επίσης χρειάζεται και έναν αφηγητή που θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που του προσφέρει η τέχνη του ραδιοφωνικού ντοκιμαντέρ για να διηγηθεί μια ιστορία.

Σε αυτήν τη διαδικασία μάθαμε να αφήνουμε πίσω μας την υποτιθέμενη αντικειμενικότητα – τον όρο που χρησιμοποιούν τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης όταν θέλουν να πουν ότι η κυρίαρχη άποψη πρέπει να είναι παρούσα σε κάθε φράση που εκστομίζεις. Το «Info-war» ακολουθούσε για χρόνια την αρχή του μεγάλου διανοητή Χάουαρντ Ζιν ότι «δεν μπορείς να είσαι ουδέτερος μέσα σε ένα τρένο που κινείται». Εμαθε από τον πρόσφατα εκλιπόντα Ρόμπερτ Φισκ ότι ο δημοσιογράφος οφείλει να είναι «αντικειμενικός» μόνο στο πλευρό των αδύναμων και των κατατρεγμένων.

Με αυτή την αρχή πραγματοποιήσαμε αποστολές σε δεκάδες χώρες σε όλο τον κόσμο, φέρνοντας πίσω ιστορίες από την Κίνα και την Ιαπωνία μέχρι τη Λατινική Αμερική. Κάθε μονάδα πληροφορίας όμως απευθυνόταν στην πραγματικότητα στο ελληνικό ακροατήριο. Ηταν ένας δούρειος ίππος που έμπαινε στο κάστρο της κυρίαρχης ελληνικής ειδησεογραφίας για να την αμφισβητήσει εκ των έσω.

Το αν τα καταφέρνουμε όλα αυτά τα χρόνια μπορούν να το κρίνουν μόνο οι ακροατές μας.