Στο σύμπαν του Τζορτζ Οργουελ
Τρία αριστουργήματα του Αγγλου συγγραφέα κυκλοφορούν από την Public Βιβλιοθήκη
Εν συντομία
Τα τρία πιο γνωστά βιβλία του Τζορτζ Οργουελ κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Public Βιβλιοθήκη.
Γιατί ενδιαφέρει
Η μοναδική εικονογράφηση του Ραλφ Στέντμαν κοσμεί την έκδοση της «Φάρμας των ζώων».
Οταν αναφερόμαστε σε δυστοπική κοινωνία, αστυνομία σκέψης και Μεγάλο Αδερφό ο νους πηγαίνει αυτομάτως στον Τζορτζ Οργουελ και στο έργο του, το οποίο παρά τις δεκαετίες που έχουν μεσολαβήσει εξακολουθεί να παραμένει επίκαιρο.
Ο Ερικ Αρθουρ Μπλερ, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στη Βεγγάλη στις 25 Ιουνίου του 1903 από οικογένεια στρατιωτικών της αγγλικής διοίκησης. Σε ηλικία οκτώ χρόνων μετακόμισε με την οικογένειά του στην Αγγλία. Είχε την ευκαιρία λόγω μιας υποτροφίας να σπουδάσει στο Ιτον, το πιο ακριβό και σνομπ σχολείο της χώρας, ενώ λίγο προτού κλείσει τα 20 χρόνια κατατάχτηκε στην αυτοκρατορική αστυνομία της Βιρμανίας, η οποία αποτελούσε διοικητικά μέρος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας των Ινδιών. Εκεί είχε την ευκαιρία να μελετήσει σε βάθος την ανθρώπινη φύση, κυρίως να κατανοήσει τον διόλου γοητευτικό ρόλο που έπαιξαν οι Αγγλοι άποικοι στην Ασία.
Το 1928, έχοντας ήδη εγκαταλείψει το πόστο του, μετακόμισε στο Παρίσι όπου το κόστος ζωής ήταν χαμηλό. Εκεί έζησε σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας, προσπαθώντας να εξασφαλίσει τα προς το ζην με κάθε τρόπο. Οσα έζησε για τέσσερα ολόκληρα χρόνια στο Παρίσι και έπειτα στο Λονδίνο τα κατέγραψε στο πρώτο βιβλίο που εξέδωσε (1933), με τίτλο «Οι απόκληροι του Παρισιού και του Λονδίνου» (μτφρ. Πάνος Τομαράς). Η ρεαλιστική καταγραφή της σκληρής
καθημερινότητας των απλών ανθρώπων οι οποίοι ανά πάσα στιγμή μπορούν να βρεθούν στο περιθώριο της ζωής επηρέασε πλήθος συγγραφέων, μεταξύ των οποίων και τον Τσαρλς Μπουκόφσκι.
Ανηλεής σάτιρα του ολοκληρωτισμού
Η συμμετοχή του Οργουελ στον Ισπανικό Εμφύλιο (στρατεύτηκε στην πολιτοφυλακή του POUM, δηλαδή του Ενωμένου Μαρξιστικού Εργατικού Κόμματος) άλλαξε για πάντα τον τρόπο σκέψης του, ενώ τον άφησε με ένα τραύμα στον λαιμό από σφαίρα φασίστα και σοβαρά προβλήματα στα πνευμόνια. Τον Απρίλιο του 1944 κι ενώ μαινόταν ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ο Οργουελ ολοκλήρωσε τη συγγραφή της «Φάρμας των ζώων» (μτφρ. Θάνος Καραγιαννόπουλος), η οποία διήρκεσε έναν χρόνο. Το βιβλίο, που αποτελεί αλληγορική σάτιρα των ολοκληρωτικών καθεστώτων, απορρίφθηκε συνολικά από τέσσερις εκδοτικούς οίκους, μεταξύ των οποίων ο Gollancz (με τον οποίο ο συγγραφέας συνεργαζόταν σταθερά μέχρι τότε) και ο Faber & Faber – η απόρριψη ήρθε από τον Τ.Σ. Ελιοτ, τότε διευθυντή του οίκου. Ο λόγος που απορρίφθηκε η «Φάρμα των ζώων» (σε κάποιες περιπτώσεις έπειτα από σύσταση της βρετανικής κυβέρνησης) ήταν ότι οι εκδοτικοί οίκοι δεν ήθελαν να ρισκάρουν να εκδώσουν ένα βιβλίο κατά του Στάλιν τη στιγμή που η Σοβιετική Ενωση αποτελούσε τον ισχυρότερο σύμμαχο του Ηνωμένου Βασιλείου ενάντια στις δυνάμεις του Αξονα.
Το βιβλίο περιγράφει την επανάσταση που οργανώνουν τα ζώα μιας φάρμας για να ανατρέψουν τον άνθρωπο-αφέντη τους προκειμένου να ζήσουν μια ζωή που να διαπνέεται από τις αξίες της ελευθερίας και της ισότητας. Σύντομα όμως τα γουρούνια θα αναλάβουν τη διοίκηση αποδεικνύοντας ότι η ισότητα που υποσχόταν η επανάσταση ήταν όνειρο απατηλό. Το βιβλίο που εκτόξευσε τη συγγραφική φήμη του Οργουελ τελικά εκδόθηκε το 1945 από τον οίκο Secker & Warburg.
Το έργο κυκλοφορεί από την Public Βιβλιοθήκη σε μια φροντισμένη έκδοση με την εμβληματική εικονογράφηση που φιλοτέχνησε ο Ραλφ Στέντμαν –θρυλική μορφή της εικονογραφίας– το 1995, με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την πρώτη έκδοση του βιβλίου. Ο Στέντμαν υπήρξε για σειρά ετών στενός συνεργάτης του Χάντερ Σ. Τόμσον (δημιούργησε εικόνες για άρθρα και βιβλία του), ενώ ήταν ο άνθρωπος που εμπνεύστηκε και υλοποίησε τα εξώφυλλα γνωστών δίσκων για καλλιτέχνες όπως ο Μάιλς Ντέιβις, ο Σόνι Ρόλινς, ο Φρανκ Ζάπα και οι Who.
Ο έλεγχος της σκέψης στη δυστοπική κοινωνία
Το σπουδαιότερο έργο του Οργουελ και τελευταίο πριν από τον θάνατό του, το «1984», εκδόθηκε ταυτόχρονα σε Λονδίνο και Νέα Υόρκη τον Ιούνιο του 1949, τη χρονιά που σύμφωνα με δημοσίευμα του «Guardian» (2003) ο συγγραφέας και δημοσιογράφος παρέδωσε στη βρετανική κυβέρνηση μια λίστα με 38 ονόματα ανθρώπων που έκρινε ύποπτους για κομμουνισμό ή φιλοκομμουνισμό.
Στο έργο περιγράφεται ο κόσμος της απολυταρχικής Ωκεανίας που βρίσκεται συνεχώς σε πόλεμο με αόρατους εχθρούς. Εκεί οι κυβερνώντες έχουν τη δυνατότητα να μεταβάλλουν το παρελθόν κατά βούληση, ο Μεγάλος Αδερφός παρακολουθεί τους πολίτες μέσα από μεγάλες διαδραστικές οθόνες και η σκέψη ελέγχεται από μια γλώσσα που έχει επινοηθεί για να εξυπηρετεί το σύστημα.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κεντρικός ήρωας, ο Γουίνστον Σμιθ, υπάλληλος του κόμματος, ο οποίος μέχρι πρότινος είχε καθήκον την αλλαγή του παρελθόντος ώστε να βολεύει τις παροντικές καταστάσεις υπέρ της εικόνας του Μεγάλου Αδερφού, διαπράττει το ασυγχώρητο έγκλημα της ελεύθερης σκέψης. Το μέλλον του όμως δείχνει να είναι προδιαγραμμένο καθώς «Ο πόλεμος είναι ειρήνη. Η ελευθερία είναι σκλαβιά. Η άγνοια είναι δύναμη».
Τα βιβλία
«Οι απόκληροι του Παρισιού και του Λονδίνου», «Η φάρμα των ζώων» (εικονογράφηση Ραλφ Στέντμαν) και «1984» κυκλοφορούν στη σειρά «Modern Classics» των εκδόσεων Public Βιβλιοθήκη