Η διαφθορά είναι… «αθάνατη»
Διαχρονικές ίντριγκες και σκάνδαλα στους κόλπους της ΔΟΕ
Τα ποσά που σπαταλούνται για τους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι αστρονομικά, οι οικονομικές ζημιές των χωρών που τoυς διοργανώνουν είναι τεράστιες και τα κέρδη της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής μεγάλα. Αυτό το τελευταίο είναι που έχει προκαλέσει συχνά πυκνά πολλά σκάνδαλα στη ΔΟΕ με κατηγορούμενους μέλη της, τους περιβόητους «αθανάτους». Πόσες και πόσες φορές ήρθαν στη δημοσιότητα ίντριγκες, δωροδοκίες με «γαλαζοαίματους», εμπλοκές υψηλά ιστάμενων αξιωματούχων; Πολλές! Ομως ελάχιστες κυρώσεις υπήρξαν, παρά το γεγονός ότι θύμα τους παραμένουν πάντα οι Ολυμπιακοί Αγώνες…
Οι περιπτώσεις που κάποιοι από τους 114 συνολικά «αθανάτους» της ΔΟΕ αποκαλύφθηκε ότι δωροδοκήθηκαν ή κάποιοι άλλοι από αυτούς κατήγγειλαν απόπειρες επηρεασμού τους είναι δεκάδες, ειδικά από τη δεκαετία του ’90 μέχρι σήμερα.
Το… κακό ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 1998, όταν
ο Ελβετός Μαρκ Χόντλερ, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΔΟΕ και επικεφαλής του οργάνου για την επιτήρηση των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2002 στο Σολτ Λέικ Σίτι, άναψε φωτιές στο ολυμπιακό κίνημα. «Στην περίπτωση του Σολτ Λέικ αλλά και παλαιότερα ακολουθήθηκαν αθέμιτες πρακτικές για την προώθηση των υποψηφιοτήτων» τόνισε και η δήλωσή του αυτή αποτέλεσε την αρχή για να ξετυλιχτεί το κουβάρι ενός από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Από εκεί και πέρα οι αποκαλύψεις έδωσαν και πήραν και η μέχρι τότε… θεούσα ΔΟΕ αποδείχθηκε πραγματικός βούρκος. Τα στελέχη της οργανωτικής επιτροπής των Ολυμπιακών του Σολτ Λέικ αρνούνταν αρχικά οποιαδήποτε ενοχή. Ομως οι αποκαλύψεις ήταν τέτοιες που οδήγησαν τους δύο ισχυρότερους παράγοντές της, τους Φρανκ Τζόκλικ και Ντέιβ Τζόνσον, πρόεδρο και αντιπρόεδρο αντίστοιχα, να παραιτηθούν όταν αποδείχθηκε
πως μέλη της ΔΟΕ από αφρικανικές και λατινοαμερικανικές χώρες έλαβαν, σύμφωνα με δημοσίευμα των «New York Times», δώρα σε μετρητά που έφταναν τις 70.000 δολάρια τότε. Σύμφωνα με τον κανονισμό της ΔΟΕ, η αξία του δώρου που μπορεί να δεχτεί ένα μέλος της δεν πρέπει να ξεπερνάει τα 150 δολάρια. Πόσο αστείο…
Αποκαλύφθηκε επίσης ότι από το 1995 ως και τον Οκτώβριο του 1998 ένα ποσό ύψους 400.000 δολαρίων διατέθηκε υπό τη μορφή… «ανθρωπιστικής βοήθειας» σε άτομα που ήταν (ή σχετίζονταν με) μέλη της ΔΟΕ. Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων αφορούσε υποτροφίες εκπαίδευσης σε ιδρύματα των ΗΠΑ.
Επίσης έγινε γνωστό ότι το 1995 ο Αιγυπτιοκαναδός Μαχμούντ ελ-Φαρναουανί και ο Κουβεϊτιανός Μουταλέμπ Αχμάντ, πρώην διευθυντής των Ολυμπιακών Επιτροπών της Ασίας, έλαβαν επιταγές ύψους 58.000 δολαρίων έκαστος ώστε να μεσολαβήσουν στα μέλη της ΔΟΕ που μπορούσαν να επηρεάσουν υπέρ της υποψηφιότητας του Σολτ Λέικ. Η «χιονοστιβάδα» των αποκαλύψεων του μεγαλύτερου σκανδάλου στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων ανάγκασε σε παραίτηση και τον Αλφρέντο λα Μοντ, διευθυντή του τμήματος διεθνών σχέσεων της Ολυμπιακής Επιτροπής των ΗΠΑ. Ο Μοντ κατηγορήθηκε πως ενήργησε ως μεσάζων για να βολιδοσκοπηθούν οι προθέσεις Λατινοαμερικανών μελών της ΔΟΕ απέναντι στην υποψηφιότητα του Σολτ Λέικ. Στο στόχαστρο βρέθηκε και ο κυβερνήτης της Γιούτα Μάικ Λεβίτ, ο οποίος διαβεβαίωσε ότι «είμαστε συγκλονισμένοι αλλά θα ρίξουμε άπλετο φως στην υπόθεση».
Παρά τις συνεχείς αποκαλύψεις, η ΔΟΕ ούτε τόλμησε να πάρει τους Αγώνες από την αμερικανική πόλη και οι Χειμερινοί Αγώνες έγιναν κανονικά, παρά το γεγονός ότι ορισμένοι από τους χορηγούς της διοργάνωσης έκαναν πίσω και άλλοι μείωσαν τις προσφορές τους προς τους διοργανωτές. Λέγεται ότι στο τέλος υπήρξε «μαύρη τρύπα» 450 εκατ. δολαρίων, ποσό αστρονομικό για την εποχή….
Νέο σκάνδαλο ξέσπασε και πάλι και στους επόμενους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, που έγιναν στο Ναγκάνο της Ιαπωνίας το 1998. Οι Ιάπωνες πήραν το χρίσμα το 1991 και αμέσως μετά οι υπεύθυνοι της επιτροπής διεκδίκησης βρέθηκαν αντιμέτωποι με την αντίδραση των κατοίκων του Ναγκάνο, οι οποίοι κατέθεσαν αγωγή ζητώντας να πληροφορηθούν πού δαπανήθηκαν φορολογικά έσοδα ύψους 18 εκατ. δολαρίων ώστε να κερδηθούν οι Αγώνες. Ομως όλα τα λογιστικά βιβλία κι έγγραφα της κρίσιμης διετίας 1989-91, ω του θαύματος, είχαν χαθεί!
Εξι χρόνια μετά τους Αγώνες του Ναγκάνο η ιαπωνική εφημερίδα «Mainichi» έπειτα από μακροχρόνια
έρευνα αποκάλυψε πως 62 μέλη της ΔΟΕ επισκέφθηκαν το Ναγκάνο τον καιρό πριν από την ανάθεση των Αγώνων, ενώ ανέφερε ότι εννέα από αυτούς φέρονταν αναμεμειγμένοι και στην υπόθεση των Αγώνων του 2002, χωρίς να τους κατονομάζει. Η εφημερίδα αποκάλυψε ακόμη ότι «για την ικανοποίηση των… αναγκών αυτών των μελών δαπανήθηκε 1,5 εκατ. δολάρια. Το κόστος κατ’ άτομο ανήλθε σε 22.000 δολάρια. Η έρευνα έκανε λόγο μεταξύ άλλων «δώρων» και για προσφορά ερωτικών υπηρεσιών από… γκέισες που κινούνταν κάθε βράδυ στα πολυτελή δωμάτια των ξενοδοχείων προς ικανοποίηση των 62 «αθανάτων». Ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας της επιτροπής διεκδίκησης Σουμικάζου Γιαμαγκούτσι, όπως ήταν αναμενόμενο, αρνήθηκε να παραδεχτεί τις ερωτικές προσφορές και αρκέστηκε να σχολιάσει πως «δεν ξοδεύτηκαν πάνω από 5.000 δολάρια για κάθε καλεσμένο».
Ομως οι αποκαλύψεις δεν σταμάτησαν εκεί και λίγο αργότερα η ελβετική εφημερίδα «Le Matin» ανέφερε ότι το ένα τρίτο των 70 εκατ. δολαρίων που κόστισε η κατασκευή του Ολυμπιακού Μουσείου στη Λωζάννη καλύφθηκε από δωρεές από τρεις μεγάλες ιαπωνικές εταιρείες που έδωσαν 23 εκατ. δολάρια, ενώ τα υπόλοιπα καλύφθηκαν κατά κύριο λόγο από ισπανικές, αμερικανικές και νοτιοκορεατικές πηγές. Οι εργασίες κατασκευής διήρκεσαν από το 1988 ως το 1993, εποχή κατά την οποία έγιναν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στη Σεούλ (1988), η ανάθεση της χειμερινής διοργάνωσης του ’98 στο Ναγκάνο (1991), οι Ολυμπιακοί της Βαρκελώνης (1992) και η ανάληψη των Αγώνων του 1996 από την Ατλάντα (ΗΠΑ)…
Ακόμη και ο πρόεδρος της ΔΟΕ Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ ενεπλάκη στην υπόθεση δωροδοκίας έστω… από σπόντα. Αιτία δύο κυνηγετικά όπλα αξίας 1.000 δολαρίων το καθένα που έλαβε ως δώρα το 1995, λίγο πριν από την επιλογή του Σολτ Λέικ για τους Αγώνες του 2002. Το ίδιο φαίνεται να είχε συμβεί και στην περίπτωση του Ναγκάνο όταν ο Σάμαρανκ έλαβε ως δώρο ένα ξίφος σαμουράι αξίας 10.000 δολαρίων. Ο επικεφαλής της ΔΟΕ αρνήθηκε τις κατηγορίες λέγοντας απλώς ότι αποδέχθηκε το δώρο όχι για τον εαυτό του αλλά για τον εμπλουτισμό του Ολυμπιακού Μουσείου.
Εκτοτε οι φήμες, οι καταγγελίες και τα μεγάλα ή μικρά σκάνδαλα με πρωταγωνιστές τους πολυχρονεμένους της ΔΟΕ δίνουν και παίρνουν. Ο πρόεδρος της Ολυμπιακής Επιτροπής της Αυστραλίας Τζον Κόουτς παραδέχθηκε ότι κατά τη διεκδίκηση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2000 από το Σίδνεϊ προσφέρθηκε σε έντεκα μέλη της ΔΟΕ από την Αφρική το ποσό του 1,2 εκατ. δολαρίων για τη χρηματοδότηση αθλη
τικής υποδομής. Αποκάλυψε δε ότι στις 22 Σεπτεμβρίου 1993, παραμονή της κρίσιμης ψηφοφορίας, συνέφαγε στο Μόντε Κάρλο με δύο μέλη της ΔΟΕ, τους Τσαρλς Μουκόρα (Κένυα) και Φράνσις Νιανγκουέσο (Ουγκάντα), «λαδώνοντάς» τους με 70.000 δολάρια (περίπου 20 εκατ. δρχ.).
Μπροστά στη γενικότερη κατακραυγή η ΔΟΕ ανέλαβε πρωτοβουλία με τη σύσταση πέντε (!) εξεταστικών επιτροπών με σκοπό να βρεθεί ποια μέλη της δωροδοκήθηκαν και σε ποιες διοργανώσεις. Σύμφωνα με δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας «The Wall Street Journal», η επιτροπή στο πόρισμά της πρότεινε την αποβολή ως και 16 μελών της ΔΟΕ, με το αιτιολογικό της αποδοχής, από το 1991 και μετά, χρηματικών ποσών και δώρων που ανέρχονταν σε 780.000 δολάρια, πράξη που συνιστά παραβίαση των κανονισμών φερεγγυότητας της ΔΟΕ. Στο ρεπορτάζ της εφημερίδας γινόταν σαφές ότι «η πρακτική εξαγοράς ψήφων έχει τις ρίζες της στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, ενώ υπάρχουν και μαρτυρίες ότι διάφοροι μεσάζοντες ήταν πρόθυμοι να πείσουν μέλη της ΔΟΕ να… πωλήσουν τις ψήφους τους έναντι αμοιβής 50.000-100.000 δολαρίων τη μία».
Συνολικά έντεκα μέλη αποβλήθηκαν από τους κόλπους της ΔΟΕ. Πρόκειται για τους Μπασίρ Μοχάμεντ Αταράμπουλσι από τη Λιβύη (παραιτήθηκε αποδεχόμενος ότι ο γιος του έλαβε υποτροφία για το Πανεπιστήμιο της Γιούτα), Ζαν-Κλοντ Γκανγκά (Κονγκό), Σικουλούμι Σιμπάντζε (Σουαζιλάνδη), Λαμίνε Κέιτα (Μάλι), Τσαρλς Μουκόρα (Κένυα), Ζεΐν Αμπντέλ-Γκαντίρ (Σουδάν) και Λουί Γκιροντού-Ντιαγέ (Ακτή Ελεφαντοστού), Αγουστίν Αρόγιο (Ισημερινός), Σέρχιο Σανταντέρ (Χιλή), Αντόνιους Χέεσινγκ (Ολλανδία) και Πίριο Χέγκμαν (Φινλανδία). Η τελευταία παραιτήθηκε ύστερα από κατηγορίες ότι για να ψηφίσει το Τορόντο ως διοργανώτρια πόλη των Αγώνων του 1996 αποδέχτηκε μια θέση στο υπουργείο Φυσικών Πόρων στο Οντάριο του Καναδά για τον σύζυγό της. Φτηνά τη γλίτωσαν τότε ο Νοτιοκορεάτης Κιμ ουνΓιουνγκ (στέλεχος του εντεκαμελούς Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΔΟΕ), ο οποίος κατηγορήθηκε πως μεσολάβησε πριν από επτά χρόνια ώστε να εξασφαλίσει σε μια Ρωσίδα φοιτήτρια υποτροφία σε αμερικανικό πανεπιστήμιο. Ο ίδιος τόνισε πως ενήργησε ύστερα από παράκληση ενός άλλου μέλους της ΔΟΕ, του Ρώσου Βιτάλι Σμιρνόφ, ο οποίος γλίτωσε επίσης. Πάντως ο Κιμ ουν-Γιουνγκ καταδικάστηκε αργότερα σε φυλάκιση δυόμισι χρόνων από δικαστήριο της Νότιας Κορέας καθώς βρέθηκε ένοχος για διαφθορά. Συγκεκριμένα, καταδικάστηκε για την υπεξαίρεση 3 εκατομμυρίων δολαρίων από αθλητικά σωματεία που ήλεγχε και για δωροδοκία ύψους 700.000 δολαρίων.
Χαμός όμως έγινε και με τους Ολυμπιακούς Αγώνες στη Βραζιλία το 2016, όταν ο πρώην κυβερνήτης του Ρίο Σερζού Καμπράλ κατήγγειλε πως πλήρωσε 2 εκατ. δολάρια για να εξασφαλίσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αρνητικός πρωταγωνιστής και εδώ ο πρώην πρόεδρος της IAAF Λαμίν Ντιάκ. Ο Σενεγαλέζος αξιωματούχος σε όποιο σκάνδαλο δωροδοκίας κι αν υπήρξε στους κόλπους της ΔΟΕ ήταν μέσα, μέχρι που αποβλήθηκε…
Ο Καμπράλ κατέθεσε στο δικαστήριο ότι έδωσε 2 εκατ. ευρώ για την εξαγορά έως και εννέα ψήφων την περίοδο της υποψηφιότητας της βραζιλιάνικης πόλης για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016. Αυτό συνέβη το 2009, όταν και αποφασίστηκε ποια πόλη θα διοργάνωνε τους Αγώνες. Σύμφωνα με όσα κατήγγειλε ο πρώην κυβερνήτης, το ποσό δόθηκε σε άνθρωπο του Ντιάκ που θα αναλάμβανε την εξαγορά των ψήφων. Μεταξύ των εννέα ήταν ο πρώην ρέκορντμαν του επί κοντώ και νυν αντιπρόεδρος της IAAF Σεργκέι Μπούμπκα και ο παλαίμαχος πρωταθλητής της κολύμβησης Αλεξάντερ Ποπόφ. Και οι δύο διέψευσαν οποιαδήποτε εμπλοκή τους με την υπόθεση. «Μπορώ να πω ότι δεν είχα ψηφίσει το Ρίο. Συμμετείχα στην ψηφοφορία, αλλά η ψήφος μου δεν ήταν για το Ρίο ντε Τζανέιρο» δήλωσε ο Ποπόφ, ενώ ο Μπούμπκα υποστήριξε: «Απορρίπτω εντελώς τους ψευδείς ισχυρισμούς του κυβερνήτη της πολιτείας του Ρίο, υπενθυμίζοντας ότι σήμερα εκτίει ποινή μακράς φυλάκισης για διαφθορά. Ο Ντιάκ ποτέ δεν επικοινώνησε μαζί μου για την ψήφο μου σχετικά με την εκλογή της πόλης που θα φιλοξενούσε τους Αγώνες του 2016».
Προσπάθεια επηρεασμού μελών της ΔΟΕ προκειμένου να κερδίσει τη διοργάνωση του 2020 το Τόκιο κατήγγειλε πέρσι με δημοσίευμά του το πρακτορείο Reuters. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο Ιάπωνας επιχειρηματίας και πρώην εκτελεστικός διευθυντής μεγάλης διαφημιστικής εταιρείας Χαρουγιούκι Τακαχάσι έλαβε από την επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων της Ιαπωνίας ένα ποσό της τάξης των 7.440.000 ευρώ με σκοπό να το διαθέσει υπό μορφή «δώρων» στους «αθάνατους», με πρώτο τον διεφθαρμένο Λαμίν Ντιάκ που πήρε ένα ρολόι αξίας 44.000 ευρώ. Ο Τακαχάσι παραδέχθηκε πως διαχειριζόταν το κονδύλι των 7,4 εκατ. ευρώ αλλά αρνήθηκε να αναλύσει τον τρόπο με τον οποίο διέθεσε αυτά τα χρήματα. «Ναι, κάποια δώρα έγιναν, ήταν φτηνά. Δεν θα μπορούσα να πάω με άδεια χέρια σε συναντήσεις» δήλωσε εντελώς κυνικά.
Να διευκρινιστεί πως στο Ρίο αποκαλύφθηκε ένα ακόμη σκάνδαλο, αυτό της παράνομης μεταπώλησης εισιτηρίων των Ολυμπιακών Αγώνων του 2016,
που οδήγησε στη σύλληψη του επικεφαλής της ιρλανδικής αποστολής και προέδρου των ευρωπαϊκών ολυμπιακών επιτροπών Πάτρικ Χίκεϊ.
Πώς γίνεται όμως η εξαγορά της μυστικής ψήφου των «αθανάτων»; Κάποια από τα 114 μέλη της ΔΟΕ έχουν κατά καιρούς αποκαλύψει τη διαδικασία επηρεασμού τους και συνήθως δεν είναι άλλη από τα γνωστά ταξίδια στις υποψήφιες πόλεις. Το εισιτήριο πάντοτε πρώτης θέσης, η διαμονή σε ξενοδοχείο πέντε αστέρων, η διασκέδαση και η επίσκεψη στα αξιοθέατα πληρωμένα από την εκάστοτε επιτροπή διεκδίκησης, συν τα προσωπικά δώρα. «Το δωμάτιό μου έμοιαζε με κατάστημα αφορολόγητων ειδών. Ακόμη και ένα σπανιότατο βιβλίο που έψαχνα για χρόνια ήταν τοποθετημένο πάνω στο κρεβάτι» είχε δηλώσει μέλος της ΔΟΕ λίγο προτού δοθεί στην Ατλάντα η διοργάνωση του 1996.
Το ρωσικό ντόπινγκ και οι αποκλεισμοί
Το σκάνδαλο που εξοστράκισε ολόκληρη Ρωσία από τη διεθνή αθλητική κοινότητα ξεκίνησε όχι από τα κουλουάρ και τα σκάμματα αλλά από τα χιόνια του Σότσι, το 2014. Η ΔΟΕ μπορεί να κάνει τα στραβά μάτια όταν κάποιο χαϊδεμένο παιδί πέφτει θύμα «παρεξήγησης» ή «σαμποτάζ» αδυσώπητων εκμεταλλευτών, αλλά στη Μόσχα ξέσπασε τσουνάμι από βρόμικα φάρμακα.
Οταν το πρόγραμμα έχει κρατική ευλογία εκπαραθυρώνεται από το ολυμπιακό κίνημα όχι μια δράκα πρωταθλητών (όπως συνέβη με την υπόθεση της Balco στις ΗΠΑ) αλλά ολόκληρη χώρα. Η φετινή ολυμπιάδα θα είναι η τρίτη σερί που θα γίνει χωρίς τη ρωσική σημαία ή με μαύρη κορδέλα να τη σκεπάζει: Ρίο 2016, Πιονγκτσεάνγκ 2018, Τόκιο 2021.
Οι αποκαλύψεις που κλείδωσαν τους Ρώσους στο μπαλαούρο έγιναν από κάποιον Γκριγκόρι Ραντσένκοφ, διευθυντή του κρατικοδίαιτου προγράμματος ντόπινγκ της χώρας ενόψει των Αγώνων του Σότσι. Οπως ο ίδιος μαρτύρησε στους «New York Times», τουλάχιστον 15 από τους Ρώσους αθλητές που κέρδισαν μετάλλιο στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2014 ήταν φαρμακωμένοι, μαζί με δεκάδες άλλους που δεν μπόρεσαν να ανεβούν στο βάθρο.
Η ανεξάρτητη επιτροπή που ανέλαβε τη σχετική έρευνα υπό τον Καναδό καθηγητή Ρίτσαρντ ΜακΛάρεν απέδειξε ότι το νήμα της διαφθοράς ξεκινούσε από το Κρεμλίνο. Μια μέθοδος ξεπλύματος ονόματι DPM, με τελικό σκοπό την εξαφάνιση των θετικών δειγμάτων, εφαρμόστηκε σε τουλάχιστον 643 περιπτώσεις μεταξύ 2011 και ’15. Και όχι μόνο σε ολυμπιακά αθλήματα.
Η ΔΟΕ αποδέχθηκε το συνταρακτικό πόρισμα, αλλά έριξε το μπαλάκι στις διεθνείς αθλητικές ομοσπονδίας: «Ας πάρουν αυτοί τις αποφάσεις». Η ΙΑΑF, του στίβου, απέκλεισε τους Ρώσους, αλλά τα περισσότερα αθλήματα τους προσφεραν το πλεονέκτημα της αμφιβολίας. Απτόητη από την κατακραυγή, η χώρα κέρδισε 19 χρυσά μετάλλια στο Ρίο. «Ο Τόμας Μπαχ είναι το σκυλάκι του Πούτιν» έγραψε η «Bild».
Η μεσοβέζικη λύση που υιοθετήθηκε το 2017 από τη ΔΟΕ παραμένει σε ισχύ μέχρι σήμερα. Η αμετανόητη Ρωσία, που εξακολουθεί να αρνείται την πασιφανή ενοχή της, τίθεται εκτός Ολυμπιακών Αγώνων. Ωστόσο αθλητές ικανοί να πείσουν για την αθωότητά τους και να τηρήσουν κατά γράμμα τα διεθνή πρωτόκολλα του αντιντόπινγκ έχουν δικαίωμα συμμετοχής, ως ουδέτεροι, με λευκές εμφανίσεις και κάτω από λευκή σημαία.
Μολαταύτα, δύο τέτοιοι πιάστηκαν ντοπέ στους Χειμερινούς Αγώνες της Πιονγκτσεάνγκ τον Φεβρουάριο του 2018. Τα χιόνια της Κορέας γέμισαν με καμουφλαρισμένους Ρώσους αθλητές που μάζεψαν ένα σωρό μετάλλια. Η γνώριμη ιαχή «Ρα-σί-α! Ρασί-α!» ακουγόταν συχνά από τις εξέδρες.
Στην εκκίνηση της πορείας προς το Τόκιο επιχειρήθηκε μια πρώτη ανακωχή, υπό έναν απαράβατο όρο: να συμμορφωθεί το εργαστήριο της Μόσχας με «τας υποδείξεις» και να παραχωρήσει δικαίωμα απρόσκοπτης πρόσβασης στους ελεγκτές. Οι Ρώσοι έλαβαν προθεσμία ενός εξαμήνου για να παραδώσουν στη WADA τα αναλυτικά αρχεία τους, αλλά την αγνόησαν προκλητικά. Πέρασαν άλλες είκοσι μέρες μέχρι να φτάσουν 2.000 παλαιά δείγματα ελέγχου στα χέρια της WADA.
«Διαπιστώθηκαν κραυγαλέες παρατυπίες» ανακοίνωσε μήνες αργότερα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Καταπολέμησης της Φαρμακοδιέγερσης: «Τα περιστατικά δεν μπορούν να θεωρηθούν μεμονωμένα. Εισηγούμαστε τετραετή αποκλεισμό από όλες τις διοργανώσεις». Το πλυντήριο που έθεσαν σε λειτουργία οι Ρώσοι δεν δούλεψε καλά, αφού πολλά δείγματα ήταν καταφανώς παραποιημένα.
«Υπήρξε τεχνικό πρόβλημα» ισχυρίστηκε ο υπουργός Αθλητισμού Πάβελ Κολομπκόφ. «Πρόκειται για συνωμοσία των Αμερικανών» ξεσπάθωσε ο Βλαντίμιρ Πούτιν. «Αυτοί οι μπάσταρδοι θέλουν να δολοφονήσουν τον ρωσικό αθλητισμό» αγρίεψε ο βουλευτής και πρώην μποξέρ Νικολάι Βαλούεφ.
Πίσω από τις κουρτίνες οι Ρώσοι ζητούσαν –μάταια– από τις ΗΠΑ του Τραμπ την έκδοση του… ρουφιάνου Ραντσένκοφ. Ακόμη και το πρόστιμο των 10 εκατ. δολαρίων που επιβλήθηκε στην Ομοσπονδία Στίβου της Ρωσίας πληρώθηκε κατά το ήμισυ. Η εκπληκτική δικαιολογία των Ρώσων: «Δεν έχουμε λεφτά».
Η συμμετοχή της Ρωσίας στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου του 2019 μπλοκαρίστηκε και ο τετραετής αποκλεισμός της ανακοινώθηκε τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους. Αργότερα, η ποινή μειώθηκε από το CAS κατά το ήμισυ, με καταληκτική ημερομηνία τη 16η Δεκεμβρίου 2022, που πιάνει και τους Χειμερινούς Αγώνες του Πεκίνου. Θεωρητικά, αυτό το χρονοδιάγραμμα σημαίνει ότι οι Ρώσοι δεν θα παίξουν ούτε στο ποδοσφαιρικό Μουντιάλ του Κατάρ, αλλά τα ομαδικά σπορ ανεμίζουν διαφορετικό μπαϊράκι και το τοπίο παραμένει νεφελώδες.
Στο Τόκιο οι Ρώσοι αθλητές –όσοι περνούν ελέγχους ντόπινγκ από ξένα εργαστήρια– θα εμφανιστούν επίσημα ως «ουδέτεροι», χωρίς λάβαρα, χωρίς κόκκινα και μπλε χρώματα, χωρίς εθνικό ύμνο.
Συνολικά η Ρωσία έχει απολέσει αναδρομικά 43 ολυμπιακά μετάλλια λόγω ντόπινγκ, με αφετηρία τους Χειμερινούς Αγώνες του 2002. Ακόμη και στο Ρίο, μετά την πρώτη έκρηξη του σκανδάλου, ο πυγμάχος Μιχαήλ Αλογιάν από τον Καύκασο πιάστηκε
ντοπέ και υποχρεώθηκε να επιστρέψει το μετάλλιό του. Στην Αθήνα, το 2004, «λερώθηκε» με τα ρωσικά αναβολικά ακόμη και η Αρχαία Ολυμπία, όπου έγιναν οι τελικοί της σφαιροβολίας, με τις ντοπαρισμένες Ρωσίδες Κορζανένκο και Κριβέλιοβα να ανεβαίνουν μαζί στο βάθρο.
Σημειώνεται ότι αρκετές χώρες έχασαν το δικαίωμα εκπροσώπησης στο Τόκιο λόγω ομαδικού ντόπινγκ όχι συνολικά αλλά σε μεμονωμένα αθλήματα, όπως η άρση βαρών. Η Ρωσία είναι το μοναδικό κράτος που υπέστη αποκλεισμό «κουβέρτα» από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2021.
Η Βόρεια Κορέα θα απέχει από το Τόκιο με δική της απόφαση, προφασιζόμενη τον φόβο της πανδημίας. Πολιτικό κίνητρο δεν προκύπτει από πουθενά, αφού άλλωστε το 2018 οι λεβέντες του Κιμ έκαναν παρέλαση αδελφωμένοι με τα «νότια αδέλφια» τους στην τελετή έναρξης της Πιονγκτσεάνγκ κάτω από κοινή σημαία. Στη λίστα των αποκλεισμένων παλαιότερων καιρών περιλαμβάνονται το Κουβέιτ το 2016 (λόγω
κυβερνητικών παρεμβάσεων στο αυτοδιοίκητο του αθλητισμού), το Αφγανιστάν το 2000 (επειδή οι Ταλιμπάν είχαν απαγορεύσει την αθλητική δραστηριότητα, αλλά και εξαιτίας των διακρίσεων σε βάρος των γυναικών), η Γιουγκοσλαβία το 1992 (οι αθλητές της εμφανίστηκαν ως «ουδέτεροι» ένεκα των κυρώσεων της διεθνούς κοινότητας ενάντια στην εμπόλεμη χώρα), η Νότια Αφρική από το 1964 ως το 1992 (λόγω Απαρτχάιντ) και η Ροδεσία το 1972 (έτερη κοιτίδα του Απαρτχάιντ, προτού γίνει Ζιμπάμπουε).
Οι χώρες του Αξονα, Γερμανία και Ιαπωνία, δεν προσκλήθηκαν στους Αγώνες του 1948 στο Λονδίνο, ενώ παρόμοια μεταχείριση επιφυλάχθηκε το 1920 στις ηττημένες του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου (Γερμανία, Αυστρία, Ουγγαρία, Βουλγαρία, Τουρκία). Οι Γερμανοί παρέμειναν σε καραντίνα και το 1924.
Στη δεκαετία του ’60 αποκλείστηκαν από τη ΔΟΕ οι χώρες που έλαβαν μέρος στην ψευδο-ολυμπιάδα των «Νέων Ανερχόμενων Δυνάμεων» (GANEFO) το 1963, όπως η Ινδονησία και η Βόρεια Κορέα. Πέρα
από τα πολύκροτα μποϊκοτάζ των Αφρικανών το 1976, των δυτικών το 1980, των ανατολικών το 1984, για τα οποία θα διαβάσατε σε άλλες σελίδες, η Ιστορία κατέγραψε και την αποχή των χωρών που το 1956 διαμαρτυρήθηκαν για τα σοβιετικά τανκς στην Ουγγαρία (Ισπανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Λιχτενστάιν), για την κρίση στο Σουέζ (Λίβανος, Αίγυπτος, Ιράκ) ή για τη συμμετοχή της αμφισβητούμενης Ταϊβάν (Κίνα).
Τέλος, το 1936 οι Ισπανοί αποφάσισαν να μποϊκοτάρουν –μαζί με την Ιρλανδία– τους Αγώνες του Χίτλερ και θεμελίωσαν την εναλλακτική Ολυμπιάδα των Λαών, η οποία δεν έγινε ποτέ εξαιτίας του εμφύλιου πολέμου που στο μεταξύ ξέσπασε στη χώρα.
Στο Τόκιο θα συμμετάσχει για δεύτερη σερί ολυμπιάδα η Ομάδα των Προσφύγων υπό την αιγίδα της ΔΟΕ, με 29 αθλητές και αθλήτριες από τη Συρία, το Σουδάν, την Ερυθραία, το Νότιο Σουδάν, τα δύο Κονγκό, τη Βενεζουέλα, το Ιράν, το Αφγανιστάν, το Ιράκ και το Καμερούν. Στο Ρίο οι θαρραλέοι εκπρόσωποι του προσφυγικού κύματος ήταν 19.